Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΕΡΒΑ
«Εκτός νόμου» βρίσκεται κυριολεκτικά η Ελλάδα όσον αφορά την τήρηση των διαδικασιών παροχής ασύλου σε όσους πρόσφυγες έχουν πραγματικό πρόβλημα δίωξης στη χώρα τους.
Η έκθεση της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες είναι πραγματικός «κόλαφος» για τις αυθαίρετες πρακτικές της ελληνικής κυβέρνησης στο ευαίσθητο αυτό θέμα. Ο υπουργός Δημόσιας Τάξης και τα όργανά του «συλλαμβάνονται» από τον ΟΗΕ να παρανομούν ασυστόλως, αδιαφορώντας για την εφαρμογή τόσο της ελληνικής νομοθεσίας όσο και του διεθνούς δικαίου. Απορρίπτουν συλλήβδην όλες τις αιτήσεις χορήγησης ασύλου, με το ίδιο, «καρμπόν», σκεπτικό, χωρίς να λαμβάνουν καθόλου υπόψη τους τα περιστατικά που επικαλούνται οι πρόσφυγες!
Αποδεικνύεται έτσι ότι χρόνο με τον χρόνο η Ελλάδα μετατρέπεται σε «μαύρη τρύπα» για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αφού, χωρίς καμία νομική ή πραγματική αιτιολογία, ο εκάστοτε υπουργός Δημόσιας Τάξης γράφει ανενδοίαστα στα παλιά του τα παπούτσια τους νόμους του ελληνικού κράτους, αλλά και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια των ξεριζωμένων.
Από τις 305 αποφάσεις του υπουργείου Δημόσιας Τάξης (2006) τις οποίες μελέτησαν οι ερευνητές του ΟΗΕ καμία δεν ανέφερε τα γεγονότα και τις νομικές αιτιολογίες που απαιτεί ο νόμος. Ολες ήταν απορριπτικές και περιείχαν μια «στάνταρ» παράγραφο δύο αράδων, σύμφωνα με την οποία ο αιτών δεν δικαιούται πολιτικό άσυλο ή άλλο προστατευτικό καθεστώς γιατί είναι «οικονομικός» πρόσφυγας και έφυγε από τη χώρα του αναζητώντας δουλειά και καλύτερες συνθήκες ζωής.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τις αποφάσεις που εκδίδονται σε δεύτερο βαθμό, με αποτέλεσμα οι εκπρόσωποι του Υπατης Αρμοστείας να δηλώνουν αδυναμία να διακριβώσουν ποιο δίκαιο εφαρμόζει το ελληνικό υπουργείο Δημόσιας Τάξης ή εάν τελικά εφαρμόζεται κάποιος νόμος από τις ελληνικές αρχές!
Σοκαρίστηκαν τόσο πολύ από την απαράδεκτη αυτή πρακτική οι ερευνητές του ΟΗΕ, ώστε αναζήτησαν πληροφορίες στους φακέλους των προσφύγων οι οποίοι ζήτησαν άσυλο. Ομως και εκεί διαπίστωσαν ότι στις 294 από τις 305 υποθέσεις δεν είχαν καταγραφεί οι απαντήσεις των αιτούντων στις ερωτήσεις των αστυνομικών!
Μόνο 11 φάκελοι περιείχαν 2-3 σύντομες γραμμές με τα γεγονότα που επικαλούνταν οι πρόσφυγες. Σε κανέναν φάκελο δεν υπήρχαν πληροφορίες και αναφορές στους φόβους των προσφύγων ότι θα υποστούν διώξεις στην πατρίδα τους, ούτε καταγράφονται αναλυτικά τα πρακτικά από την ακρόασή τους ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής Μετανάστευσης κατά παράβαση του κώδικα διοικητικής διαδικασίας. Οι ελλείψεις αυτές έχουν αποτέλεσμα πολλές απορριπτικές αποφάσεις να ακυρώνονται από τα διοικητικά δικαστήρια και από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Μάιο-Ιούλιο 2007
Οι εκπρόσωποι της Υπατης Αρμοστείας που διενήργησαν τη βασική έρευνά τους από τον Μάιο έως τον Ιούλιο του 2007 κατέγραψαν επίσης και περιπτώσεις προσφύγων από εθνικές περιοχές όπου οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι εκτεταμένες, χωρίς τελικά κανένας από αυτούς να θεωρηθεί ότι έχει ανάγκη διεθνούς προστασίας! Ετσι, η Ελλάδα, χώρα η οποία υπέφερε στο παρελθόν καθώς πολίτες της ζήτησαν και βρήκαν αλλού προστασία την περίοδο της δικτατορίας, έδωσε ολόκληρο το 2006 πολιτικό άσυλο σε μόλις 19 πρόσφυγες από τους 3.248 που υπέβαλαν αίτηση και προέρχονταν από χώρες όπως το Αφγανιστάν, το Σουδάν, η Σρι Λάνκα, η Σομαλία (ποσοστό 0,6%, από τα χειρότερα στην Ευρώπη).
Ειδικά στους 1.700 και πλέον πρόσφυγες που ήρθαν από το Ιράκ η χώρα μας τους γύρισε την πλάτη. Αρνήθηκε παντελώς να τους χορηγήσει πολιτικό άσυλο (ποσοστό 0%), ενώ σε αρκετές περιπτώσεις συνεργάστηκε με τις τουρκικές αρχές για την άμεση απέλαση-επιστροφή των Ιρακινών στην πατρίδα τους!
Τα αντίστοιχα ποσοστά χορήγησης πολιτικού ασύλου σε Ιρακινούς πρόσφυγες στη Γερμανία ήταν 16,3% το πρώτο εξάμηνο του 2007, ενώ στη Σουηδία το 75% των Ιρακινών προσφύγων έλαβαν ειδικό, ανθρωπιστικό, καθεστώς προστασίας! Υστερα από όλα αυτά, το συμπέρασμα της έρευνας, όπως διατυπώνεται στην έκθεση, είναι «ότι δεν κατέστη δυνατό να διακριβωθεί κάποια εφαρμογή νόμιμων διαδικασιών στην Ελλάδα»!
Οι καταγγελίες
Επιβεβαιώνεται, έτσι, με τον χειρότερο τρόπο η αλήθεια των καταγγελιών που περιλαμβάνονταν στην προηγούμενη έκθεση-καταπέλτη της ΜΚΟ PRO ASYL και ομάδας Ελλήνων δικηγόρων για βασανισμούς, βάναυση συμπεριφορά, κακοποιήσεις λαθρομεταναστών και βίαιες, μαζικές, παράνομες «επαναπροωθήσεις» των προσφύγων.
Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμη μεταφέρει στο εσωτερικό δίκαιο την οδηγία του 2004 για την καθιέρωση ενιαίων κριτηρίων χορήγησης ασύλου, συμπληρώνουμε πλήρως την εικόνα εκτεταμένης ανομίας που κατέγραψε η έκθεση του ΟΗΕ.
Το Προεδρικό Διάταγμα, που φέρεται ότι θα μεταφέρει κάποιες από τις ρυθμίσεις της οδηγίας (π.χ. την αναγνώριση και μη κρατικών απειλών δίωξης ενός ατόμου), αναμένεται να τεθεί σε ισχύ στα μέσα του 2008. Εν τω μεταξύ, το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει δεχτεί ότι και η δίωξη από μη κρατικούς παράγοντες συνιστά λόγο χορήγησης ασύλου. Τέτοια περίπτωση θα μπορούσε να αποτελεί και ο φόβος δίωξης από τον πρώην σύζυγο, ειδικά σε ευαίσθητες περιοχές, όπως το Αφγανιστάν.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Σουηδία, Γερμανία, Σλοβενία και Ελλάδα), με μελέτη αποφάσεων, συνεντεύξεις αρμόδιων φορέων και διασταύρωση στοιχείων.
Αποδεικνύεται έτσι ότι χρόνο με τον χρόνο η Ελλάδα μετατρέπεται σε «μαύρη τρύπα» για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αφού, χωρίς καμία νομική ή πραγματική αιτιολογία, ο εκάστοτε υπουργός Δημόσιας Τάξης γράφει ανενδοίαστα στα παλιά του τα παπούτσια τους νόμους του ελληνικού κράτους, αλλά και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια των ξεριζωμένων.
Από τις 305 αποφάσεις του υπουργείου Δημόσιας Τάξης (2006) τις οποίες μελέτησαν οι ερευνητές του ΟΗΕ καμία δεν ανέφερε τα γεγονότα και τις νομικές αιτιολογίες που απαιτεί ο νόμος. Ολες ήταν απορριπτικές και περιείχαν μια «στάνταρ» παράγραφο δύο αράδων, σύμφωνα με την οποία ο αιτών δεν δικαιούται πολιτικό άσυλο ή άλλο προστατευτικό καθεστώς γιατί είναι «οικονομικός» πρόσφυγας και έφυγε από τη χώρα του αναζητώντας δουλειά και καλύτερες συνθήκες ζωής.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τις αποφάσεις που εκδίδονται σε δεύτερο βαθμό, με αποτέλεσμα οι εκπρόσωποι του Υπατης Αρμοστείας να δηλώνουν αδυναμία να διακριβώσουν ποιο δίκαιο εφαρμόζει το ελληνικό υπουργείο Δημόσιας Τάξης ή εάν τελικά εφαρμόζεται κάποιος νόμος από τις ελληνικές αρχές!
Σοκαρίστηκαν τόσο πολύ από την απαράδεκτη αυτή πρακτική οι ερευνητές του ΟΗΕ, ώστε αναζήτησαν πληροφορίες στους φακέλους των προσφύγων οι οποίοι ζήτησαν άσυλο. Ομως και εκεί διαπίστωσαν ότι στις 294 από τις 305 υποθέσεις δεν είχαν καταγραφεί οι απαντήσεις των αιτούντων στις ερωτήσεις των αστυνομικών!
Μόνο 11 φάκελοι περιείχαν 2-3 σύντομες γραμμές με τα γεγονότα που επικαλούνταν οι πρόσφυγες. Σε κανέναν φάκελο δεν υπήρχαν πληροφορίες και αναφορές στους φόβους των προσφύγων ότι θα υποστούν διώξεις στην πατρίδα τους, ούτε καταγράφονται αναλυτικά τα πρακτικά από την ακρόασή τους ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής Μετανάστευσης κατά παράβαση του κώδικα διοικητικής διαδικασίας. Οι ελλείψεις αυτές έχουν αποτέλεσμα πολλές απορριπτικές αποφάσεις να ακυρώνονται από τα διοικητικά δικαστήρια και από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Μάιο-Ιούλιο 2007
Οι εκπρόσωποι της Υπατης Αρμοστείας που διενήργησαν τη βασική έρευνά τους από τον Μάιο έως τον Ιούλιο του 2007 κατέγραψαν επίσης και περιπτώσεις προσφύγων από εθνικές περιοχές όπου οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι εκτεταμένες, χωρίς τελικά κανένας από αυτούς να θεωρηθεί ότι έχει ανάγκη διεθνούς προστασίας! Ετσι, η Ελλάδα, χώρα η οποία υπέφερε στο παρελθόν καθώς πολίτες της ζήτησαν και βρήκαν αλλού προστασία την περίοδο της δικτατορίας, έδωσε ολόκληρο το 2006 πολιτικό άσυλο σε μόλις 19 πρόσφυγες από τους 3.248 που υπέβαλαν αίτηση και προέρχονταν από χώρες όπως το Αφγανιστάν, το Σουδάν, η Σρι Λάνκα, η Σομαλία (ποσοστό 0,6%, από τα χειρότερα στην Ευρώπη).
Ειδικά στους 1.700 και πλέον πρόσφυγες που ήρθαν από το Ιράκ η χώρα μας τους γύρισε την πλάτη. Αρνήθηκε παντελώς να τους χορηγήσει πολιτικό άσυλο (ποσοστό 0%), ενώ σε αρκετές περιπτώσεις συνεργάστηκε με τις τουρκικές αρχές για την άμεση απέλαση-επιστροφή των Ιρακινών στην πατρίδα τους!
Τα αντίστοιχα ποσοστά χορήγησης πολιτικού ασύλου σε Ιρακινούς πρόσφυγες στη Γερμανία ήταν 16,3% το πρώτο εξάμηνο του 2007, ενώ στη Σουηδία το 75% των Ιρακινών προσφύγων έλαβαν ειδικό, ανθρωπιστικό, καθεστώς προστασίας! Υστερα από όλα αυτά, το συμπέρασμα της έρευνας, όπως διατυπώνεται στην έκθεση, είναι «ότι δεν κατέστη δυνατό να διακριβωθεί κάποια εφαρμογή νόμιμων διαδικασιών στην Ελλάδα»!
Οι καταγγελίες
Επιβεβαιώνεται, έτσι, με τον χειρότερο τρόπο η αλήθεια των καταγγελιών που περιλαμβάνονταν στην προηγούμενη έκθεση-καταπέλτη της ΜΚΟ PRO ASYL και ομάδας Ελλήνων δικηγόρων για βασανισμούς, βάναυση συμπεριφορά, κακοποιήσεις λαθρομεταναστών και βίαιες, μαζικές, παράνομες «επαναπροωθήσεις» των προσφύγων.
Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμη μεταφέρει στο εσωτερικό δίκαιο την οδηγία του 2004 για την καθιέρωση ενιαίων κριτηρίων χορήγησης ασύλου, συμπληρώνουμε πλήρως την εικόνα εκτεταμένης ανομίας που κατέγραψε η έκθεση του ΟΗΕ.
Το Προεδρικό Διάταγμα, που φέρεται ότι θα μεταφέρει κάποιες από τις ρυθμίσεις της οδηγίας (π.χ. την αναγνώριση και μη κρατικών απειλών δίωξης ενός ατόμου), αναμένεται να τεθεί σε ισχύ στα μέσα του 2008. Εν τω μεταξύ, το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει δεχτεί ότι και η δίωξη από μη κρατικούς παράγοντες συνιστά λόγο χορήγησης ασύλου. Τέτοια περίπτωση θα μπορούσε να αποτελεί και ο φόβος δίωξης από τον πρώην σύζυγο, ειδικά σε ευαίσθητες περιοχές, όπως το Αφγανιστάν.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Σουηδία, Γερμανία, Σλοβενία και Ελλάδα), με μελέτη αποφάσεων, συνεντεύξεις αρμόδιων φορέων και διασταύρωση στοιχείων.
Οι Σουηδοί χορηγούν, εμείς όχι
Η έλλειψη συνέπειας και συνοχής στις επιμέρους πολιτικές των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπονομεύει τις προσπάθειες της Κομισιόν για την κατάρτιση κοινής πολιτικής για τους πρόσφυγες και θέματα ασύλου, προειδοποιεί η αρμόδια Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ (UNHCR), καταγγέλλοντας «τρομακτικές διαφορές στην πολιτική και την πρακτική αντιμετώπισης των προσφύγων στην Ευρώπη των 27».
«Οι αιτούντες άσυλο γίνονται δεκτοί σχεδόν άμεσα σε ορισμένες χώρες της Ε.Ε., ενώ δεν έχουν σχεδόν καμία ευκαιρία σε άλλες», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Και υπογραμμίζεται ότι ενώ μία αίτηση έχει περίπου 75% πιθανότητα να εγκριθεί στη Σουηδία, στην Ελλάδα το πιθανότερο είναι ότι θα απορριφθεί.
Οι ερευνητές της UNHCR μελετώντας συνολικά 1.488 υποθέσεις προσφύγων εξέτασαν τον τρόπο εφαρμογής των επιταγών της παρούσας ευρωπαϊκής πολιτικής στη Σουηδία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, τη Γαλλία, τη Σλοβακία, τα πέντε κράτη-μέλη της Ε.Ε., που πέρσι δέχθηκαν το 50% όλων των αιτήσεων για άσυλο που κατατέθηκαν.
«Οι αιτούντες άσυλο γίνονται δεκτοί σχεδόν άμεσα σε ορισμένες χώρες της Ε.Ε., ενώ δεν έχουν σχεδόν καμία ευκαιρία σε άλλες», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Και υπογραμμίζεται ότι ενώ μία αίτηση έχει περίπου 75% πιθανότητα να εγκριθεί στη Σουηδία, στην Ελλάδα το πιθανότερο είναι ότι θα απορριφθεί.
Οι ερευνητές της UNHCR μελετώντας συνολικά 1.488 υποθέσεις προσφύγων εξέτασαν τον τρόπο εφαρμογής των επιταγών της παρούσας ευρωπαϊκής πολιτικής στη Σουηδία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, τη Γαλλία, τη Σλοβακία, τα πέντε κράτη-μέλη της Ε.Ε., που πέρσι δέχθηκαν το 50% όλων των αιτήσεων για άσυλο που κατατέθηκαν.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 07/11/2007
.png)
