Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΕΡΒΑ
Ενα ανελέητο ανθρωποκυνηγητό σε βάρος των παράνομων μεταναστών ξεκινούν ομαδικά οι χώρες της Ε.Ε. Με κοινοτική οδηγία, που ψηφίζεται αυτές τις μέρες, γενικεύεται το μέτρο της σύλληψης και άμεσης απέλασης όσων κατοικούν και εργάζονται παράνομα σε ευρωπαϊκές χώρες.
Το κυριότερο όμως είναι ότι νομιμοποιείται πλέον η φυλάκιση των λαθρομεταναστών (με σκοπό την έκδοση) για διάστημα έως 18 μηνών, ενώ τους επιβάλλεται, ως πρόσθετη ποινή, η πενταετής απαγόρευση επιστροφής τους σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο, που αποσκοπεί στην εναρμόνιση των πρακτικών για την απέλαση των παράνομων μεταναστών, κατατίθεται για έγκριση σήμερα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εχει προκαλέσει όμως την έντονη αντίδραση όλων των οργανώσεων προστασίας των μεταναστών και προσφύγων στην Ευρώπη, οι οποίες θεωρούν τη συγκεκριμένη οδηγία «προσβλητική» για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Οπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά, η κράτηση σε ειδικά στρατόπεδα ή στη φυλακή ατόμων που το μόνο αδίκημά τους είναι ότι ήθελαν να ζήσουν στην Ευρώπη υπακούει σε μια καθαρά απάνθρωπη λογική. Ταυτόχρονα, γενικεύει μια πολιτική εγκλεισμού και επιτήρησης για όλους τους «ξένους», αναγορεύοντάς τη σε φυσιολογικό κανόνα μεταχείρισης όλων των προσφυγικών πληθυσμών.
Η απαγόρευση επιστροφής τους στην Ευρώπη για διάστημα 5 ετών επιβάλλεται ως συμπληρωματική, παρεπόμενη, ποινή που στιγματίζει διπλά τους λαθρομετανάστες. Τους μετατρέπει ουσιαστικά σε εγκληματίες που πρέπει να εξοβελιστούν, τονίζουν οι οργανώσεις προστασίας των προσφύγων.
Αυτά τα αστυνομικά μέτρα άγριας καταστολής ολοκληρώνουν το οικοδόμημα μιας ξενοφοβικής Ευρώπης-φρούριο, που υψώνει απροσπέλαστα τείχη στους ανεπιθύμητους του Τρίτου Κόσμου. Μετά την απόφαση για ενίσχυση της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων (με νέες μονάδες ταχείας επέμβασης, επιχειρήσεις βίαιης αποτροπής των «λαθραίων» με πλήρη αδιαφορία για την ανθρώπινη ζωή και προηγμένα μέσα ηλεκτρονικής επιτήρησης), σειρά έχουν τώρα τα μέτρα εσωτερικής ασφάλειας και αστυνόμευσης. Η επιχείρηση τρομοκράτησης, φυλάκισης και απέλασης όλων των παράνομων αλλοδαπών συμπληρώνει την εικόνα μιας πολιτικής που κλείνει το μάτι στις πιο ακραίες ρατσιστικές αντιλήψεις και έχει οδηγήσει, την τελευταία 20ετία, στο θάνατο περισσότερους από 12.000 μετανάστες, γύρω από τα ευρωπαϊκά σύνορα.
Τι προβλέπει η επίμαχη οδηγία
Η επίμαχη οδηγία, όπως τροποποιήθηκε από την Επιτροπή Ατομικών Ελευθεριών του Ευρωκοινοβουλίου, προβλέπει ότι η φυλάκιση των λαθρομεταναστών μπορεί να φτάνει και τους 18 μήνες εάν ο συλληφθείς δεν συνεργάζεται με τις αρχές για την ταχύτερη απέλασή του ή εάν αποτελεί αποδεδειγμένο κίνδυνο για τη δημόσια τάξη και την ασφάλεια της χώρας.
Η φυλάκιση επιβάλλεται είτε διοικητικά (χρειάζεται όμως επιβεβαίωσή της από δικαστική αρχή εντός 48 ωρών) είτε δικαστικά.
Η ίδια οδηγία επιτρέπει, ως τελευταία λύση, ακόμη και την κράτηση ανήλικων παιδιών, αναγνωρίζοντάς τους όμως δικαίωμα στην εκπαίδευση και το παιχνίδι!
Για να φυλακιστεί ένας αλλοδαπός που ζει παράνομα στην Ευρώπη, χρειάζεται πρώτα να εντοπιστεί. Οταν οι αστυνομικές αρχές τον συλλάβουν ως λαθραίο, εκδίδεται σε βάρος του απόφαση απέλασης. Ακολουθεί η έκδοση διάταξης για τη μεταφορά του στη χώρα προέλευσης και τάσσεται προθεσμία προαιρετικής αναχώρησής του.
Αν και γίνεται γενικά αναφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα, η οδηγία δεν εμποδίζει τη φυλάκιση των πολιτικών προσφύγων. Το μόνο που επιβάλλει είναι η δημιουργία Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή (Ombutsman) για τις απελάσεις. Σκοπός του θα είναι να επιβλέπει τις διαδικασίες, ώστε να γίνονται με σεβασμό στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, και να διενεργεί αιφνιδιαστικούς ελέγχους στα κράτη-μέλη.
Η άποψη της μειοψηφίας των ευρωβουλευτών που απέρριψε την παραπάνω οδηγία ήταν ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να κρατούνται προσωρινά, στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας, μόνο για αδικήματα που διέπραξαν εντός των συνόρων της Ε.Ε. Η 18μηνη κράτηση για μετανάστες οι οποίοι δεν διέπραξαν κανένα αδίκημα είναι άχρηστη, υπερβολική και επηρεάζει σοβαρά το δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία.
Ειδικά, τονίζει η μειοψηφία, όταν η παρατεταμένη αδικαιολόγητη κράτηση των ανθρώπων γίνεται σε συνθήκες όπως αυτές που επικρατούν σε ορισμένα κέντρα υποδοχής χωρών της Ε.Ε. (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία), τα οποία η επιτροπή του Ευρωκοινωβουλίου και ΜΚΟ που τα επισκέφθηκαν προσφάτως έκριναν ότι δεν συνάδουν με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ανάμεσα στα κέντρα αυτά ήταν και το παλαιό στρατόπεδο της Σάμου.
Για τα κράτη της ΝΑ Ευρώπης, που έχουν μεγάλες ακτογραμμές (π.χ. Ελλάδα), τονίζεται ότι έχουν αναπτύξει συστήματα κράτησης των λαθρομεταναστών, αμέσως με την άφιξή τους στη χώρα. Σύμφωνα με τις οργανώσεις προστασίας μεταναστών, φυλακίζονται συστηματικά όσοι βγαίνουν από τις βάρκες ή μετά την ταλαιπωρία τους στη θάλασσα. Ο μέσος όρος κράτησής τους στα κέντρα υποδοχής κυμαίνεται από 32 ημέρες (Γαλλία) έως απεριόριστο χρόνο!
Φέτος μόνον, οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν στα ελληνικά νησιά περίπου 7.000 λαθρομετανάστες. Την ίδια στιγμή δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί επαρκώς οι καταγγελίες ευρωπαϊκών και ελληνικών οργανώσεων προστασίας προσφύγων για απάνθρωπη μεταχείριση και βασανισμούς λαθρομεταναστών από Ελληνες λιμενικούς.
Τα διαθέσιμα στοιχεία είναι αποκαρδιωτικά. Σύμφωνα με τη ΜΚΟ «Ευρώπη-φρούριο», 11.120 μετανάστες έχουν χάσει τη ζωή τους από το 1988 έως το τέλος του 2006, στην προσπάθειά τους να περάσουν τα ευρωπαϊκά σύνορα. Από αυτούς 3.870 αγνοούνται στη θάλασσα. Στα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, 766 άνθρωποι πέθαναν και άλλοι 402 αγνοούνται. Σε αυτούς πρέπει να προσθέσουμε τουλάχιστον άλλους 120 νεκρούς και αγνοουμένους, που προστέθηκαν ώς τον Οκτώβριο του 2007.
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο, που αποσκοπεί στην εναρμόνιση των πρακτικών για την απέλαση των παράνομων μεταναστών, κατατίθεται για έγκριση σήμερα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εχει προκαλέσει όμως την έντονη αντίδραση όλων των οργανώσεων προστασίας των μεταναστών και προσφύγων στην Ευρώπη, οι οποίες θεωρούν τη συγκεκριμένη οδηγία «προσβλητική» για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Οπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά, η κράτηση σε ειδικά στρατόπεδα ή στη φυλακή ατόμων που το μόνο αδίκημά τους είναι ότι ήθελαν να ζήσουν στην Ευρώπη υπακούει σε μια καθαρά απάνθρωπη λογική. Ταυτόχρονα, γενικεύει μια πολιτική εγκλεισμού και επιτήρησης για όλους τους «ξένους», αναγορεύοντάς τη σε φυσιολογικό κανόνα μεταχείρισης όλων των προσφυγικών πληθυσμών.
Η απαγόρευση επιστροφής τους στην Ευρώπη για διάστημα 5 ετών επιβάλλεται ως συμπληρωματική, παρεπόμενη, ποινή που στιγματίζει διπλά τους λαθρομετανάστες. Τους μετατρέπει ουσιαστικά σε εγκληματίες που πρέπει να εξοβελιστούν, τονίζουν οι οργανώσεις προστασίας των προσφύγων.
Αυτά τα αστυνομικά μέτρα άγριας καταστολής ολοκληρώνουν το οικοδόμημα μιας ξενοφοβικής Ευρώπης-φρούριο, που υψώνει απροσπέλαστα τείχη στους ανεπιθύμητους του Τρίτου Κόσμου. Μετά την απόφαση για ενίσχυση της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων (με νέες μονάδες ταχείας επέμβασης, επιχειρήσεις βίαιης αποτροπής των «λαθραίων» με πλήρη αδιαφορία για την ανθρώπινη ζωή και προηγμένα μέσα ηλεκτρονικής επιτήρησης), σειρά έχουν τώρα τα μέτρα εσωτερικής ασφάλειας και αστυνόμευσης. Η επιχείρηση τρομοκράτησης, φυλάκισης και απέλασης όλων των παράνομων αλλοδαπών συμπληρώνει την εικόνα μιας πολιτικής που κλείνει το μάτι στις πιο ακραίες ρατσιστικές αντιλήψεις και έχει οδηγήσει, την τελευταία 20ετία, στο θάνατο περισσότερους από 12.000 μετανάστες, γύρω από τα ευρωπαϊκά σύνορα.
Τι προβλέπει η επίμαχη οδηγία
Η επίμαχη οδηγία, όπως τροποποιήθηκε από την Επιτροπή Ατομικών Ελευθεριών του Ευρωκοινοβουλίου, προβλέπει ότι η φυλάκιση των λαθρομεταναστών μπορεί να φτάνει και τους 18 μήνες εάν ο συλληφθείς δεν συνεργάζεται με τις αρχές για την ταχύτερη απέλασή του ή εάν αποτελεί αποδεδειγμένο κίνδυνο για τη δημόσια τάξη και την ασφάλεια της χώρας.
Η φυλάκιση επιβάλλεται είτε διοικητικά (χρειάζεται όμως επιβεβαίωσή της από δικαστική αρχή εντός 48 ωρών) είτε δικαστικά.
Η ίδια οδηγία επιτρέπει, ως τελευταία λύση, ακόμη και την κράτηση ανήλικων παιδιών, αναγνωρίζοντάς τους όμως δικαίωμα στην εκπαίδευση και το παιχνίδι!
Για να φυλακιστεί ένας αλλοδαπός που ζει παράνομα στην Ευρώπη, χρειάζεται πρώτα να εντοπιστεί. Οταν οι αστυνομικές αρχές τον συλλάβουν ως λαθραίο, εκδίδεται σε βάρος του απόφαση απέλασης. Ακολουθεί η έκδοση διάταξης για τη μεταφορά του στη χώρα προέλευσης και τάσσεται προθεσμία προαιρετικής αναχώρησής του.
Αν και γίνεται γενικά αναφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα, η οδηγία δεν εμποδίζει τη φυλάκιση των πολιτικών προσφύγων. Το μόνο που επιβάλλει είναι η δημιουργία Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή (Ombutsman) για τις απελάσεις. Σκοπός του θα είναι να επιβλέπει τις διαδικασίες, ώστε να γίνονται με σεβασμό στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, και να διενεργεί αιφνιδιαστικούς ελέγχους στα κράτη-μέλη.
Η άποψη της μειοψηφίας των ευρωβουλευτών που απέρριψε την παραπάνω οδηγία ήταν ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να κρατούνται προσωρινά, στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας, μόνο για αδικήματα που διέπραξαν εντός των συνόρων της Ε.Ε. Η 18μηνη κράτηση για μετανάστες οι οποίοι δεν διέπραξαν κανένα αδίκημα είναι άχρηστη, υπερβολική και επηρεάζει σοβαρά το δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία.
Ειδικά, τονίζει η μειοψηφία, όταν η παρατεταμένη αδικαιολόγητη κράτηση των ανθρώπων γίνεται σε συνθήκες όπως αυτές που επικρατούν σε ορισμένα κέντρα υποδοχής χωρών της Ε.Ε. (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία), τα οποία η επιτροπή του Ευρωκοινωβουλίου και ΜΚΟ που τα επισκέφθηκαν προσφάτως έκριναν ότι δεν συνάδουν με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ανάμεσα στα κέντρα αυτά ήταν και το παλαιό στρατόπεδο της Σάμου.
Για τα κράτη της ΝΑ Ευρώπης, που έχουν μεγάλες ακτογραμμές (π.χ. Ελλάδα), τονίζεται ότι έχουν αναπτύξει συστήματα κράτησης των λαθρομεταναστών, αμέσως με την άφιξή τους στη χώρα. Σύμφωνα με τις οργανώσεις προστασίας μεταναστών, φυλακίζονται συστηματικά όσοι βγαίνουν από τις βάρκες ή μετά την ταλαιπωρία τους στη θάλασσα. Ο μέσος όρος κράτησής τους στα κέντρα υποδοχής κυμαίνεται από 32 ημέρες (Γαλλία) έως απεριόριστο χρόνο!
Φέτος μόνον, οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν στα ελληνικά νησιά περίπου 7.000 λαθρομετανάστες. Την ίδια στιγμή δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί επαρκώς οι καταγγελίες ευρωπαϊκών και ελληνικών οργανώσεων προστασίας προσφύγων για απάνθρωπη μεταχείριση και βασανισμούς λαθρομεταναστών από Ελληνες λιμενικούς.
Τα διαθέσιμα στοιχεία είναι αποκαρδιωτικά. Σύμφωνα με τη ΜΚΟ «Ευρώπη-φρούριο», 11.120 μετανάστες έχουν χάσει τη ζωή τους από το 1988 έως το τέλος του 2006, στην προσπάθειά τους να περάσουν τα ευρωπαϊκά σύνορα. Από αυτούς 3.870 αγνοούνται στη θάλασσα. Στα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, 766 άνθρωποι πέθαναν και άλλοι 402 αγνοούνται. Σε αυτούς πρέπει να προσθέσουμε τουλάχιστον άλλους 120 νεκρούς και αγνοουμένους, που προστέθηκαν ώς τον Οκτώβριο του 2007.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 29/11/2007