ΕΚΤΟΣ ΟΡΙΩΝ – ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Με την προχθεσινή σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, η δημιουργία και δευτέρου, μετά τη Βοσνία, προτεκτοράτου του ΝΑΤΟ στα δυτικά Βαλκάνια, του μόνο κατ’ όνομα «ανεξάρτητου» Κοσσυφοπεδίου, μπήκε στην τελική ευθεία. Αν και όταν γράφονται αυτές οι γραμμές η σύνοδος βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη, η βασική κατεύθυνση των ισχυρών δυνάμεων της ΕΕ ελάχιστα περιθώρια αμφιβολιών άφηνε για την έκβαση των διαβουλεύσεων.
Την κατάληξη της συνόδου προδιέγραψε, ουσιαστικά, το άτυπο διευθυντήριο των «τεσσάρων μεγάλων» - Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία – πριν από την έναρξη της. Με επιστολή τους στους 27 ηγέτες, οι υπουργοί Εξωτερικών των τεσσάρων κάλεσαν τη σύνοδο να στείλει «καθαρό μήνυμα για το Κόσσοβο» αποφασίζοντας ευρωπαϊκή αποστολή 1.800 ανδρών, που θα αναλάβει, με τη στήριξη των 16.000 στρατιωτών του ΝΑΤΟ, να υλοποιήσει, δηλαδή να επιβάλει διά της βίας στους Σέρβους, το σχέδιο «ανεξαρτησίας υπό επιτήρηση» που έχει εκπονήσει από καιρό ο φινλανδός απεσταλμένος του ΟΗΕ, Μάρτι Αχτισάαρι.
Όπως είναι γνωστό, το σχέδιο Αχτισάαρι έχει απορριφθεί από τους Σέρβους και δεν υπάρχει περίπτωση να εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, καθώς προσκρούει στο ρωσικό βέτο. Έτσι, η επιβολή της μονομερούς απόσχισης δεν θα έχει καμιά κάλυψη, από πλευράς διεθνούς δικαίου, αφού η απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας, που ελήφθη μετά τον πόλεμο του 1999, διατηρεί, τυπικά, το Κοσσυφοπέδιο ως σερβική περιοχή με ειδικό καθεστώς.
Με την πρόταση για αποστολή ευρωπαϊκής δύναμης χωρίς τη λήψη ξεκάθαρης απόφασης στις Βρυξέλλες για αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου, οι «τέσσερις μεγάλοι» δίνουν τη δυνατότητα στις χώρες που, για δικούς τους λόγους, αντιδρούν στη μονομερή απόσχιση (Ελλάδα, Κύπρος, Ισπανία, Σλοβακία, Ρουμανία και σε μικρότερο βαθμό Ολλανδία) να βουτηχτούν στο βούρκο κρατώντας τη χωρίστρα τους. Το ζητούμενο είναι να γίνει τώρα το αποφασιστικό βήμα που θα προετοιμάσει την αυριανή απόσχιση – μια διαδικασία που, ούτως ή αλλιώς, θα καθυστερήσει λίγους μήνες ακόμη.
Ήδη, οι ευρωπαίοι και οι αμερικάνοι σύμμαχοί τους υποχρέωσαν τον εντολοδόχο πρωθυπουργό των Αλβανοκοσοβάρων, Χασίμ Θάτσι, να αναστείλει για λίγο τη μονομερή κήρυξη ανεξαρτησίας και να δεσμευτεί ότι θα την ανακοινώσει (πιθανότατα τον Ιανουάριο) μόνο σε συντονισμό με τις δικές τους κινήσεις. Η καθυστέρηση οφείλεται κυρίως στις σερβικές προεδρικές εκλογές που έχουν προκηρυχθεί για τις 20 Ιανουαρίου. Οι ευρωπαίοι θέλουν να ενισχύσουν το φιλοδυτικό Τάντιτς, γνωρίζοντας ότι η πυράκτωση του ζητήματος του Κοσσυφοπεδίου θα ενισχύσει τους εθνικιστές του Νίκολιτς και το σοσιαλιστικό κόμμα του εκλιπόντος Μιλόσεβιτς. Γενικότερα, θα ενισχύσει την τάση να γυρίσει η Σερβία οριστικά την πλάτη στην «ευρωπαϊκή προοπτική» της και να επενδύσει σε προνομιακές οικονομικές, ενεργειακές ή και στρατιωτικές σχέσεις με τη Ρωσία. Ακριβώς για να απομακρύνουν αυτό τον κίνδυνο, οι κυρίαρχοι της ΕΕ προσπαθούν να γλυκάνουν το πικρό χάπι του νέου, εθνικού ακρωτηριασμού της Σερβίας με το δέλεαρ της επιτάχυνσης της «ενταξιακής διαδικασίας».
Σε κάθε περίπτωση, η στάση των Βρυξελλών στο θέμα του Κοσσυφοπεδίου ισοδυναμεί με πανηγυρική γελοιοποίηση κάθε αυταπάτης για ανεξάρτητη, ευρωπαϊκή παρουσία στις κρίσιμες, διεθνείς υποθέσεις. Τα δάκρυα των Γάλλων και των Γερμανών για τη διεθνή νομιμότητα στην περίοδο της ιρακινής κρίσης αποδεικνύονται κροκοδείλια, καθώς οι δύο χώρες – οδηγοί της ευρωπαϊκής ενοποίησης συνυπογράφουν (όπως έκαναν το 1999) μαζί με τις ΗΠΑ την περιφρόνηση του ΟΗΕ. Ευλογούν τη δημιουργία ενός αμερικανικού προτεκτοράτου στη καρδιά της Ευρώπης (η γιγαντιαία αμερικανική βάση στο Μπόντστιλ του Κοσσυφοπεδίου περιγράφεται διεθνώς ως ευρωπαϊκό Γκουαντάναμο). Επιπλέον, με την εξέλιξη αυτή οι Αμερικάνοι καταφέρνουν να βάλουν τους Ευρωπαίους σε τροχιά σύγκρουσης με τη Ρωσία, ξορκίζοντας τα φαντάσματα που είχε φέρει στο προσκήνιο η τακτική συμμαχία Σιράκ – Σρέντερ – Πούτιν στον πόλεμο του Ιράκ.
ΠΡΙΝ 16/12/2007