Η αντικαπιταλιστική Αριστερά στο μεταίχμιο

ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΝΑΡ ΚΑΙ ΤΗΣ νΚΑ – Κ. ΓΟΥΣΗΣ, δ. ΓΡΑΨΑΣ

Στο έδαφος της κρίσης του ολοκληρωτικού καπιταλισμού της εποχής μας, πλάι στις νέες στις νέες δυνατότητες που διαφαίνονται για τις αντικαπιταλιστικές και κομμουνιστικές δυνάμεις, στέκονται πιο κραυγαλέες από ποτέ οι ανεπάρκειές τους. Από την ίδια την πραγματικότητα, θεμελιώνεται σήμερα, πιο επιτακτικά από ποτέ, η ανάγκη να μπορέσουμε να μετρήσουμε συγκεκριμένα βήματα στη κατεύθυνση του πόλου και του Αντικαπιταλιστικού Εργατικού Μετώπου. Στην κατεύθυνση αυτή, στο πλαίσιο του διαλόγου ενόψει του Πανελλαδικού Σώματος του ΝΑΡ και της νΚΑ, καταθέτουμε κείμενο πέντε σημείων που συμπυκνώνει τις προσεγγίσεις μας για τα πολιτικά μέτωπα της περιόδου και τις ευρωεκλογές, μέρος του οποίου δημοσιεύεται στο ‘Πριν’.

1. Είναι σήμερα αναγκαίο να γίνουν συγκεκριμένα βήματα στην κατεύθυνση του πόλου. Η διαδικασία προώθησης της γραμμής του πόλου είναι κατά τη γνώμη μας μια ενιαία διαδικασία με ανισόμετρα σε κάθε φάση αποτελέσματα. Γι’ αυτό το λόγο δεν χωράνε διλήμματα του τύπου «στις εκλογές ή στα κινήματα», «στα γραφεία ή στους δρόμους». Η διαφορά ανάμεσα στα πρώτα και τα δεύτερα δεν είναι χρονική (πρώτα θα συμφωνήσουμε στους «χώρους» και μετά στο πολιτικό επίπεδο) αλλά ποιοτική. Κι όπως πολύ σωστά επισημαίνουμε ως ΝΑΡ, όσο η κοινωνική δυναμική της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς δεν βρίσκει πολιτική έκφραση, δεν θα μπορεί να αναμετρηθεί με τον πολιτικό συσχετισμό. Επίσης, μια κεντρική πολιτική συμφωνία θα μείνει μισή, στο βαθμό που δεν θα δένεται με αντίστοιχα βήματα στο εργατικό και νεολαιίστικο κίνημα. Άλλο τόσο όμως ισχύει και το αντίστροφο: Η αναπαραγωγή του κατακερματισμού και της απουσίας ενιαίου πολιτικού σχεδίου για την αντικαπιταλιστική Αριστερά σε κάθε κοινωνικοπολιτικό μέτωπο που ανοίγει, θα πηγαίνει πίσω την υπόθεση του πόλου συνολικά και σε όλα τα επίπεδα. Μπροστά στις μάχες της περιόδου, ΝΑΡ και νΚΑ μπορούν και πρέπει να διατυπώσουν μια πρόταση αντικαπιταλιστικής ενότητας και δράσης στην προοπτική του πόλου και του ΑΕΜ. Μια πρόταση που θα απευθύνεται τόσο στις οργανωμένες δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς (που βεβαίως διέπονται από αντιφάσεις) όσο και στο πρωτοπόρο αγωνιστικό δυναμικό που γεννιέται και αναβαπτίζεται στους αγώνες. Σ’ αυτή την κατεύθυνση δεν επιτρέπεται να αντιμετωπίζουμε τη μετωπική μας πρόταση ως χώρο συνάντησης διαμορφωμένων επαναστατικών δυνάμεων και να τις κρίνουμε στη βάση αυτή. Στην απόφαση του 2^ου Συνεδρίου μας άλλωστε, τονίζουμε ότι «το Αντικαπιταλιστικό Εργατικό Μέτωπο δεν υποδέχεται μόνο ‘έτοιμες’ επαναστατικές δυνάμεις, που έχουν καταλήξει στο ζήτημα της εξουσίας, έχουν αποδεσμευτεί οριστικά από τις τάσεις υποταγής κι έχουν ολοκληρωμένα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά. Συνενώνει όλα τα επίπεδα ριζοσπαστικής κι αντικαπιταλιστικής δράσης, από τα πιο πρωτόλεια ως τα πιο συνειδητά κι επιδιώκει να κατακτούν – μέσα από την εμπειρία των εργαζομένων – κυρίαρχη θέση τα επαναστατικά».

2. Για το ΝΑΡ και την νΚΑ το ζήτημα του πολιτικού περιεχομένου αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για τη θετική υπέρβαση των στρατηγικών και τακτικών αδυναμιών του παραδοσιακού κομμουνιστικού κινήματος. Καθοριστικό κριτήριο αποτελεί ο προωθητικός ρόλος του περιεχομένου και η μετατροπή του σε υλική δύναμη ανατροπής της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων. Μ’ αυτήν την έννοια, όσο επικίνδυνα και αναντίστοιχα με τις απαιτήσεις, τις δυνατότητες της εποχής και τη φυσιογνωμία του πολιτικού μας ρεύματος είναι τα προγράμματα εκλογικής σωτηρίας, άλλο τόσο επικίνδυνη είναι και μια αντιμετώπιση του περιεχομένου ως μια μη δυναμική διαδικασία, που τελικά μέσα από την αποθέωση των διατυπώσεων, αδυνατίζει την ίδια την ουσία της πολιτικής μας γραμμής και της επίδρασής της. Και επειδή η μορφή δεν αποσπάται από το περιεχόμενο, η ίδια η ενωτική διαδικασία αναδεικνύει μια ιδιαίτερη δυναμική, στην οποία πρέπει να ανταποκριθούμε μπολιάζοντας την με το αναγκαίο περιεχόμενο, έτσι που να διασφαλίζει συγκεκριμένη πολιτική αντικαπιταλιστική φυσιογνωμία και γραμμή. Πιο συγκεκριμένα, η πολιτική λογική και τα κομβικά σημεία που θέτει η Πολιτική Επιτροπή αποτελούν κατά τη γνώμη μας – στην ανάπτυξή τους – επαρκή και αναγκαία βάση πολιτικής συγκρότησης. Σ’ αυτή την κατεύθυνση, με εχθρικό χαρακτήρα και απεύθυνση στο σύνολο του αντικαπιταλιστικού δυναμικού και όχι με μια αμυντική τοποθέτηση γύρω «από ποιες διατυπώσεις δεν κάνουμε πίσω», μπορούμε να προωθήσουμε τη συζήτηση, την εμβάθυνση του περιεχομένου και την ευρύτερη φυσιογνωμία ενός ενωτικού πολιτικού εγχειρήματος.

3. Το ΝΑΡ και η νΚΑ οφείλουν να πρωταγωνιστήσουν στην ανασυγκρότηση της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς γύρω από ένα αυτοτελές πολιτικό σχέδιο, στην άρση του κατακερματισμού της και την αντιρρόπηση των τάσεων δορυφοροποίησης γύρω από τις επιλογές του ρεφορμισμού. Ο κατακερματισμός, άλλωστε, δεν αφορά μόνο τις οργανώσεις, αλλά επιδρά στο σύνολο του αντικαπιταλιστικού δυναμικού και κυρίαρχα στα ανένταχτα κομμάτια του. Αφορά τα τμήματα εκείνα των αγωνιστών που συγκροτούν τις επιμέρους πολιτικές πρωτοπορίες των σχημάτων και των κινημάτων και που στη σημερινή κατάσταση θρυμματίζονται στο επίπεδο της συνολικής πολιτικής πάλης και είτε κλείνονται στο χώρο είτε (σπανιότερα) παίρνουν το ρόλο του οπαδού του ενός ή του άλλου μορφώματος. Ο κατακερματισμός αυτός στη δράση οδηγεί στη διάσπαση κοινωνικού και πολιτικού, σε μια περίοδο μεγάλης ανάγκης αντικαπιταλιστικής επίδρασης και μετασχηματισμού του ρεύματος αριστερής αναζήτησης, αλλά και ανάγκης να κλείσει η στρόφιγγα της πολιτικής αφαίμαξης του αντικαπιταλιστικού δυναμικού από τον ΣΥΡΙΖΑ και το σχέδιο του αντινεοφιλελεύθερου μετώπου είτε της επίδρασης που ασκεί το ΚΚΕ προωθώντας το αντιμονοπωλιακό μέτωπο. Χρειάζεται ένα συνολικό πολιτικό σχέδιο, που να εμπνέει και να συναρθρώνει γύρω από συγκεκριμένες πρωτοβουλίες σε κάθε πολιτικό και κοινωνικό μέτωπο που ανοίγει. Σ’ αυτή την κατεύθυνση, καθοριστική πρέπει να είναι και η συμβολή του ΜΕΡΑ. Το ΜΕΡΑ κράτησε ανοικτό το στοίχημα της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς όλο αυτό το διάστημα και αποτελεί σίγουρα το πιο θετικό κεκτημένο της σημερινής προβληματικής κατάστασης. Γι’ αυτό οφείλει να πρωταγωνιστήσει στη θετική υπέρβασή του μέσω μιας ενωτικής πολιτικής τακτικής για να γίνουν πραγματικά βήματα στην κατεύθυνση του πόλου και του μετώπου της επαναστατικής Αριστεράς.

4. Ξεχωρίζουμε τρία σημεία γύρω από τα οποία γίνεται κατά τη γνώμη μας μια προβληματική κριτική. ΣΗΜΕΙΟ ΠΡΩΤΟ: Υπάρχει αποθέωση των εκλογών, διακρίνεται μια υπόκλιση στη μάχη αυτή; Σύντροφοι, ας είμαστε ειλικρινείς μεταξύ μας. Όσο κι αν το αποτέλεσμα των εκλογών έχει τη δική του αξία και σημασία, η αγωνία του δυναμικού μας δεν είναι η βελτίωση των εκλογικών μας ποσοστών, αλλά η προοπτική της ίδιας της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Θα μπορέσει το ΝΑΡ να αποφύγει την Σκύλλα της έκπτωσης στο περιεχόμενο και τη φυσιογνωμία και τη Χάρυβδη της σεχταριστικής αναδίπλωσης και να καταθέσει μια ηγεμονική πολιτική πρόταση για την αντικαπιταλιστική Αριστερά; Αυτό είναι το πραγματικό ερώτημα. ΣΗΜΕΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Θα κατεβούμε στις εκλογές με δυνάμεις που δεν μπορούμε να συναντηθούμε στις ίδιες συγκεντρώσεις, που δεν συμφωνούμε στο εργατικό κίνημα; Κατά τη γνώμη μας, όπως τονίζουμε και παραπάνω, δεν υπάρχει μια χρονική ακολουθία που θα λύσει τις αντιθέσεις και τις αντιφάσεις μας και ένα σημείο μηδέν στο οποίο οι συνθήκες για την όποια συνεργασία θα έχουν ωριμάσει. Ωστόσο, πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι αυτό που λείπει από τις ανεξάρτητες συγκεντρώσεις μας και από τις πρωτοβουλίες που παίρνουμε για το εργατικό κίνημα δεν είναι οι συμμαχικές οργανώσεις, που έχουν σημαντικότατες ευθύνες για τη στάση τους και την πρακτική τους στο εργατικό κίνημα, αλλά ένα υπολογίσιμο κομμάτι του κόσμου της δουλειάς. Όσο δεν προχωράει η λογική και τα κριτήρια του Νέου Εργατικού Κινήματος στους χώρους εργασίας, δεν θα μπορούμε να μιλάμε από καλύτερες θέσεις και να επιδρούμε σε αγωνιστικά κομμάτια που πότε ηγεμονεύονται από τη λογική του αντινεοφιλελεύθερου μετώπου και πότε από αυτή του αντιμονοπωλιακού. Μόνο αν ανοίξουμε αυτό το δρόμο θα βρούμε κι άλλους συνοδοιπόρους, όπως η ίδια η «ζωή» έχει δείξει. Και τα όσα θετικά κεκτημένα έχουμε από την παρέμβασή μας στη λογική του Νέου Εργατικού Κινήματος από τέτοιους δρόμους κατακτήθηκαν και μπόρεσαν να φέρουν σε μια άλλη λογική ακόμη και δυνάμεις που διακηρυκτικά δεν συμφωνούσαν με την κατεύθυνση αυτή (π.χ. Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών, Συντονισμός των πρωτοβάθμιων σωματείων κ.α.). ΣΗΜΕΙΟ ΤΡΙΤΟ: Και τι άλλαξε σε σχέση με τις περσυνές εκλογές; Καταρχήν, συνολικά το πολιτικό σκηνικό. Η παγκόσμια οικονομική κρίση, η ενίσχυση των τάσεων πολιτικής αστάθειας, οι νέες δυνατότητες που υπογραμμίζονται ταυτόχρονα με τις ανεπάρκειες των αντικαπιταλιστικών και κομμουνιστικών δυνάμεων. Κι επειδή επιδιώκουμε να προσεγγίζουμε την πολιτική με όρους «συγκεκριμένης ανάλυσης της συγκεκριμένης κατάστασης», τα νέα δεδομένα διαμορφώνουν συνολικά άλλες απαιτήσεις για το δυναμικό μας. Και δεύτερον, ο ίδιος ο χάρτης της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Μ’ αυτήν την έννοια, δεν μιλάμε για μια άλλη τακτική για το βάθεμα της πολιτικής μας λογικής στις νέες συνθήκες. Για να είμαστε ακριβώς συνεπείς μρ την τακτική που ακολουθήσαμε πέρυσι, όπου δώσαμε μια συνολική πολιτική μάχη για τη βάση συγκρότησης της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και να την ολοκληρώσουμε, οφείλουμε να καταθέσουμε πρόταση αντικαπιταλιστικής πολιτικής ενότητας πάνω στα κριτήρια, το περιεχόμενο και τη φυσιογνωμία που μπορούν να λειτουργήσουν προωθητικά για τους αγώνες και τον κλονισμό της αστικής πολιτικής.

5. Οι δρόμοι μέσα από τους οποίους θα περάσει η πρόταση του ΝΑΡ και της νΚΑ για την αντικαπιταλιστική Αριστερά πρέπει να φέρουν στο προσκήνιο το ίδιο το αντικαπιταλιστικό δυναμικό. Ο ίδιος ο χαρακτήρας της πρότασης είναι τέτοιος που δεν μπορεί να αναπνεύσει και να ξεδιπλωθεί σε συνεννοήσεις κορυφής. Υπ’ αυτή την έννοια, μπορούμε να συμβάλλουμε σε διαδικασίες γόνιμης αντιπαράθεσης και σύνθεσης (λ.χ. επιτροπές πρωτοβουλίας, εκδηλώσεις σε πανελλαδικό επίπεδο, άρθρα σε έντυπα κ.α.). Το καθοριστικό βέβαια κατά τη γνώμη μας είναι το ίδιο το αντικαπιταλιστικό δυναμικό των πολιτικοσυνδικαλιστικών συσπειρώσεων και των αγώνων να πάρει στα χέρια του αυτή τη συζήτηση. Τα εργατικά σχήματα, οι κινήσεις γειτονιάς, τα σχήματα της ΕΑΑΚ, οι πρωτοπόροι αγωνιστές να τροφοδοτηθούν και να τροφοδοτήσουν την πολιτική πρόταση του ΝΑΡ, αυτή πρέπει να είναι η επιδίωξή μας. Σε κάθε περίπτωση βέβαια, αυτό που θα καθορίσει το βηματισμό της πρότασή μας είναι οι αγώνες της επόμενης κρίσιμης περιόδου. Αγώνες μέσα στους οποίους πρέπει να ανθίσει και όχι να υποβαθμιστεί αυτή η συζήτηση για την άλλη Αριστερά στην κατεύθυνση του πόλου και του ΑΕΜ, που σε τελική ανάλυση είναι δύναμη για τους ίδιους τους αγώνες και την νικηφόρα προοπτική τους.

ΠΡΙΝ 26/10/2008