20 Δεκεμβρίου 2007
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε στις 18 Δεκεμβρίου με συντριπτική πλειοψηφία την έκκληση για παγκόσμιο μορατόριουμ εκτελέσεων. Την απόφαση υποστήριξαν χώρες από κάθε γωνιά της γης.
«Αυτή η ιστορική απόφαση είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα για να σταματήσει η χρήση αυτής της σκληρής και απάνθρωπης τιμωρίας και συμβάλλει σημαντικά στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,» δήλωσε η Ιβόν Τέρλινγκεν, Διευθύντρια του Γραφείου της Διεθνούς Αμνηστίας στην έδρα του ΟΗΕ. «Η θανατική ποινή είναι απάνθρωπη και εγγενώς αυθαίρετη, ενώ εκτελούνται σταθερά αθώοι άνθρωποι.»
Η σημαντική αυτή απόφαση είναι μια ακόμη απόδειξη ότι υπάρχει μια παγκόσμια τάση προς την κατάργηση της θανατικής ποινής. Δείχνει ξεκάθαρα πώς η κοινή γνώμη σε ολόκληρο τον κόσμο έχει στραφεί ακόμα περισσότερο υπέρ της κατάργησης της, από τότε που το θέμα συζητήθηκε για τελευταία φορά στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1999.
Η απόφαση υιοθετήθηκε με 104 χώρες υπέρ, 54 κατά και 29 αποχές. Η καταμέτρηση αυτή δείχνει ότι προστέθηκαν πέντε ακόμα θετικές ψήφοι από τότε που η Τρίτη Επιτροπή της Γενικής Συνέλευσης υιοθέτησε την απόφαση αυτή στα μέσα Νοεμβρίου.
«Η Διεθνής Αμνηστία αποτίει φόρο τιμής στην πρωτοποριακή στάση των 104 χωρών που υποστήριξαν το μορατόριουμ με προοπτική την κατάργηση της θανατικής ποινής,» πρόσθεσε η Τέρλινγκεν.
Δεδομένης της μεγάλης πλειοψηφίας, η απόφαση έχει σημαντικό ηθικό και πολιτικό βάρος.
Η Διεθνής Αμνηστία καλεί όλα τα κράτη που διατηρούν ακόμα τη θανατική ποινή να θεσμοθετήσουν αμέσως μορατόριουμ των εκτελέσεων. «Ένα μορατόριουμ θα επιτρέψει σε όλες τις συνιστώσες της κοινωνίας των πολιτών να συμμετάσχουν σε έναν τεκμηριωμένο διάλογο και θα παρακινήσει τις κυβερνήσεις να επανεξετάσουν τους νόμους για τη θανατική ποινή σύμφωνα με τις διατάξεις της απόφασης,» συμπλήρωσε η Τέρλινγκεν.
Ιστορικό
Θανατική ποινή
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε στις 18 Δεκεμβρίου, στην ολομέλειά της, το κείμενο του σχεδίου απόφασης που είχε υιοθετήσει στις 15 Νοεμβρίου 2007 η Τρίτη Επιτροπή της με 99 ψήφους υπέρ, 52 κατά και 33 αποχές. Της πρωτοβουλίας αυτής υπέρ ενός παγκόσμιου μορατόριουμ κατά της θανατικής ποινής, ηγήθηκαν δέκα χώρες από όλες τις περιοχές του κόσμου: Αλβανία, Αγκόλα, Ανατολικό Τιμόρ, Βραζιλία, Γκαμπόν, Κροατία, Μεξικό, Νέα Ζηλανδία, Πορτογαλία (εκπροσωπώντας την ΕΕ) και Φιλιππίνες. Στο παρελθόν υπήρξαν δυο αποτυχημένες προσπάθειες στην Γενική Συνέλευση να αντιμετωπιστεί το θέμα της θανατικής ποινής, το 1994 και το 1999, αλλά από τότε έχει αυξηθεί ο αριθμός των κρατών που έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή είτε στο νόμο είτε στην πράξη.
Το 1971 και το 1977, η Γενική Συνέλευση υιοθέτησε δύο αποφάσεις σχετικά με τη θανατική ποινή, που έλεγαν ότι θα ήταν «επιθυμητό» τα κράτη να καταργήσουν τη θανατική ποινή. Η απόφαση της 18ης Δεκεμβρίου πηγαίνει ακόμα παρά πέρα, καθώς καλεί τα κράτη που διατηρούν τη θανατική ποινή «να θεσμοθετήσουν ένα μορατόριουμ των εκτελέσεων με προοπτική να καταργήσουν τη θανατική ποινή». Προτρέπει τα κράτη αυτά «να σεβαστούν τα διεθνή πρότυπα που παρέχουν δικλείδες ασφαλείας που εγγυώνται την προστασία των δικαιωμάτων όσων αντιμετωπίζουν τη θανατική ποινή» και «προοδευτικά να περιορίσουν τη χρήση της θανατικής ποινής και να μειώσουν τον αριθμό των αδικημάτων για τα οποία μπορεί να επιβληθεί». Η απόφαση επίσης ζητά από το Γενικό Γραμματέα να δώσει αναφορά στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 2008 για την εφαρμογή της απόφασης.
Μέχρι τώρα, 133 χώρες έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή είτε στο νόμο είτε στην πράξη. Μόνο 25 χώρες εκτέλεσαν ανθρώπους το 2006. Το 2006, το 91% των εκτελέσεων πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ, στο Ιράκ, στο Ιράν, στην Κίνα, στο Πακιστάν και στο Σουδάν. Πρόσφατα η Διεθνής Αμνηστία αποκάλυψε στοιχεία που δείχνουν ότι τουλάχιστον 7 φυλακισμένοι εκτελέστηκαν στη Νιγηρία, παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι καμία εκτέλεση δεν πραγματοποιήθηκε τα τελευταία χρόνια. Τα στατιστικά στοιχεία που διαθέτει η Διεθνής Αμνηστία δείχνουν, επίσης, ότι παρατηρήθηκε γενικότερη μείωση στον αριθμό των εκτελέσεων το 2006, καθώς καταγράφηκαν 1.591 εκτελέσεις, έναντι 2.148 κατά το 2005. Οι χώρες που κατήργησαν πρόσφατα τη θανατική ποινή είναι η Ρουάντα το 2007 και οι Φιλιππίνες το 2006, ενώ αυτή την εβδομάδα την κατήργησε η πολιτεία του Νιού Τζέρσεϊ των ΗΠΑ. Το 1977 μόνο 16 χώρες είχαν καταργήσει τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα και σήμερα ο αριθμός αυτός έχει φτάσει τις 90. Μέχρι το Νοέμβριο 2007, 133 χώρες είχαν καταργήσει τη θανατική ποινή στο νόμο ή στην πράξη.
Η Διεθνής Αμνηστία αντιτάσσεται στη θανατική ποινή σε κάθε περίπτωση, χωρίς εξαιρέσεις. Η θανατική ποινή είναι η έσχατη άρνηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποτελεί έναν εκ προμελέτης και εν ψυχρώ φόνο ενός ανθρώπου από το κράτος στο όνομα της δικαιοσύνης. Παραβιάζει το δικαίωμα στη ζωή όπως αυτό διακηρύσσεται στη Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και αποτελεί την πλέον σκληρή, απάνθρωπη και εξευτελιστική τιμωρία.