3/10/08

Το Ιστορικό υπόβαθρο του Γεωργιανού ζητήματος (Γιώργος Xλωρός)

Το Ιστορικό υπόβαθρο του Γεωργιανού ζητήματος

Η Γεωργία στην επικράτεια της Ρώσικης Αυτοκρατορίας. Το ένα μετά το άλλο τα μεσαιωνικά βασίλεια και πριγκιπάτα της Γεωργίας, σφηνωμένα μεταξύ Ρωσίας, Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και Περσίας, ενσωματώνονται στην Ρωσία.

* 1783 με την συνθήκη του Γκεοργκίεφσκ το σπουδαιότερο από τα Γεωργιανά βασίλεια, αυτό του Καρτλί Καχέτι με πρωτεύουσα την Τιφλίδα, κατόπιν αιτήσεως του γίνεται προτεκτοράτο της Ρωσίας.
* 1795 η Τιφλίδα λεηλατείται από τους Πέρσες
* 1801 το Κάρτλι Καχέτι ενσωματώνεται στην Ρωσία σαν επαρχία της, παρά τις αντιδράσεις της Γεωργιανής αριστοκρατίας
* 1810 ο Ρωσικός στρατός νικάει και καταλαμβάνει τα εδάφη του Γεωργιανού βασιλείου του Ιμερέτι.
* 1810-1878 μετά από συνεχείς πολέμους μεταξύ Ρωσίας-Τουρκίας, οι Ρώσοι ενσωματώνουν στα εδάφη τους στην Γεωργία τις πρώην περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Μπατούμι, Πότι, Αμπχαζία.
* 1828 το Γεωργιανό πριγκιπάτο της Γκουρία ενσωματώνεται στην Ρωσία
* 1857 το ίδιο συμβαίνει με το Σαμεγκρέλο
* 1859 το ίδιο συμβαίνει με την επαρχία του Σβανέτι
* Τέλη 19ου αιώνα. Παρ' όλη την ανάπτυξη του καπιταλισμού στην Ρώσικη Αυτοκρατορία και ιδιαίτερα στο γειτονικό Μπακού με τα πετρελαϊκά του κοιτάσματα, η Γεωργία θα παραμείνει μια καθυστερημένη επαρχία της. Αποτελεί την έδρα της Ρώσικης στρατιάς του Καυκάσου που επιτηρεί τα σύνορα με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Δημιουργία του Υπερκαυκασιανού σιδηροδρόμου που συνδέει κατά μήκος των συνόρων, το Ερεβάν, το Μπακού και την Τιφλίδα με την Ρωσική ενδοχώρα. Ωστόσο στο Κουταϊσι και κυρίως στο Μπατούμι θα αναπτυχθεί ιδιαίτερα η βιομηχανία και θα δημιουργηθεί ένα μικρό αλλά δυναμικό προλεταριάτο.
* Ιανουάριος 1905-Ιανουάριος 1906 Η επανάσταση του 1905 οδηγεί την Γεωργία σε ριζοσπαστικοποίηση. Την ηγεσία της επανάστασης εκεί θα έχουν οι Μενσεβίκοι σοσιαλιστές με τους Μπολσεβίκους να περιορίζονται μόνο στην περιοχή του Μπατούμι. Ο λόγος είναι ότι σε αντίθεση με άλλες περιοχές της Ρωσίας στην Γεωργία το μενσεβίκικο κόμμα θα συμμετέχει ενεργά στις ένοπλες εξεγέρσεις των εργατών και δεν θα τις φοβηθεί. Η επανάσταση καταστέλλεται από το Κοζάκικο ιππικό μετά από ένα χρόνο.
* 1907 η ληστεία της Τράπεζας της Τιφλίδας, οργανωμένη από τον παράνομο πυρήνα του Μπολσεβίκικου κόμματος στην Γεωργία υπό τη ηγεσία του Στάλιν προκαλεί τεράστιο σοκ στην κοινή γνώμη και στο αδύναμο εργατικό κίνημα που βρίσκεται σε υποχώρηση. Παρόλο που βοήθησε αρκετά τα οικονομικά των Μπολσεβίκων, αποδυνάμωσε την ήδη ισχνή δυναμική τους στην περιοχή.

Α’ παγκόσμιος πόλεμος και άνοδος του Γεωργιανού εθνικισμού


* 1914 έναρξη του πολέμου. Στο μέτωπο του Καυκάσου, Ρώσοι και Οθωμανοί διατηρούν ένα σχετικά τελματωμένο μέτωπο επί χρόνια.
* 1914 στην Γερμανία ιδρύεται από εξόριστους ριζοσπάστες και σοσιαλιστές η επιτροπή για μια ανεξάρτητη Γεωργία. Εκ των ηγετών της ο πρώην οπαδός του Κροπότκιν, ο σοσιαλεπαναστάτης Τσερετέλλι. Η Γερμανική κυβέρνηση ανέχεται και υποστηρίζει την ύπαρξη της οργάνωσης που ιδρύει παραρτήματα σε άλλες χώρες της Συμμαχίας όπως στην Αυστρο-Ουγγαρία
* 1916-17 κατά την διάρκεια της εκστρατείας του Τουρκικού στρατού στον Καύκασο, η επιτροπή για μια ανεξάρτητη Γεωργία μεταφέρει την έδρα της στην Σαμψούντα και στην Τραπεζούντα. Με την βοήθεια των Γερμανών ο Τσερετέλλι έρχεται σε επαφή με τους Γεωργιανούς Μενσεβίκους που έχουν μεγάλη δύναμη και τους ζητάει να οργανώσουν εξέγερση κατά του Τσάρου. Αυτοί το αρνούνται.
* 1916 ίδρυση της Γεωργιανής Λεγεώνας του Γερμανικού στρατού. Πολεμάει μαζί με τους Οθωμανούς ενάντια στην Τσαρική Ρωσία.

Επανάσταση του 1917 και Γεωργία


* Φεβρουάριος 1917 επανάσταση που εκθρονίζει τον Τσάρο. Δημοκρατική κυβέρνηση Κερένσκι απαρτιζόμενη από δεξιούς σοσιαλεπαναστάτες και μενσεβίκους. Στην Γεωργία στα Σοβιέτ κυριαρχούνται στις πόλεις από τους Μενσεβίκους ενώ στα χωριά και στις επαρχίες της Αμπχαζίας και της Οσσετίας από Μπολσεβίκους. Με απόφαση της Προσωρινής κυβέρνησης του Κερένσκι στην περιοχή του Καυκάσου δημιουργείται μια προσωρινή ειδική Διοίκηση Υπερκαυκασίας που περιλαμβάνει τα σημερινά όρια της Γεωργίας, της Αρμενίας, του Αζερμπαϊτζάν και των περιοχών Τσετσενίας, Νταγκεστάν, Βορ. Οσετίας κλπ
* Ιούνιος 1917 Δημιουργία σοβιέτ στην Νότια Οσσετία που καλούν σε ένωση της μικρής χώρας με υπό την ρώσικη ομοσπονδία των σοβιέτ περιοχή της Βόρειας Οσσετίας.
* Οκτώβριος 1917 επικράτηση των Μπολσεβίκων στην δεύτερη φάση της επανάστασης. Η ηγεσία των μενσεβίκων της Πετρούπολης στην πλειοψηφία της Γεωργιανής καταγωγής όπως ο Τσχέϊτζε φεύγει στην Τιφλίδα. Εξεγέρσεις των στρατιωτικών συνταγμάτων του Καυκάσου που βρίσκονται υπό Μπολσεβίκικη επιρροή.
* Ιανουάριος 1918 η μενσεβίκικη διοίκηση της Γεωργίας καλεί τα κοζάκικα φιλοτσαρικά στρατεύματα για να καταστείλει αγροτικές ταραχές στην περιοχή της Οσσετίας.
* 14/1/1918 αφοπλισμός της μπολσεβίκικης πολιτοφυλακής της Τιφλίδας
* 8/2/1918 το μπολσεβίκικο κόμμα στην Γεωργία κηρύσσεται παράνομο και αρκετά μέλη του συλλαμβάνονται.
* 10/2/1918 καταστολή εργατικής διαδηλώσεις στην Τιφλίδα από την πολιτοφυλακή των μενσεβίκων, δεκάδες νεκροί εργάτες
* 15-22/3/1918 εξέγερση των Οσσετών εργατών στην πόλη του Τσχινβάλι, καταστέλλεται από την μενσεβικική πολιτοφυλακή.
* 8/4/1918 παράδοση από την Γεωργιανή διοίκηση των μενσεβίκων, 42 μπολσεβίκων ηγετών στους Λευκούς του Ντενίκιν. Τουφεκίστηκαν χωρίς δίκη.
* 14/4/1918 το Μπατούμι και όλη η Ατζαρία πέφτει στα χέρια των Οθωμανών

Απόσχιση της Γεωργίας, ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και εμφύλιος πόλεμος



* 22/4/1918 την επαύριον της συνθήκης του Μπρεστ- Λιτόφσκ, οι επαρχίες της Υπερκαυκασίας κηρύσσουν την ανεξαρτησία τους με σκοπό να συνεχίσουν τον πόλεμο κατά της Γερμανίας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
* Απρίλιος-Μάιος 1918 επικράτηση των σοβιέτ στην Αμπχαζία. Καταστολή τους από την Γεωργιανή πολιτοφυλακή.
* Μάιος 1918 συνοριακές διενέξεις μεταξύ- Αρμενίας-Γεωργίας.
* 26/5/1918 η Γεωργία αποχωρεί κηρύσσοντας την ανεξαρτησία της από την Υπερκαυκασία η οποία διαλύεται τυπικά δύο μέρες αργότερα με την ανεξαρτησία Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν.
* 4/6/1918 συμφωνία ειρήνης με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και παράδοση σε αυτήν της Αντζαρίας και της Νότιας Γεωργίας.
* 13/6/1918 η κυβέρνηση της Γεωργίας καλεί τον Γερμανικό στρατό στην χώρα για να την βοηθήσει στην τήρηση της «τάξης» κατά των Σοβιέτ. Περιορισμένες μεταρρυθμίσεις στην γη των ρώσων γαιοκτημόνων μόνο, ενώ η γεωργιανή αριστοκρατία και η ατομική ιδιοκτησία στα εργοστάσια γίνεται σεβαστή από την νέα κυβέρνηση.
* 27/6/1918 τουρκική εισβολή στην Αμπχαζία. Τετραμερής μάχες μεταξύ Τούρκων, Ρώσων Λευκών, Γεωργιανών Μενσεβίκων, Αμπχάζιων Μπολσεβίκων, λήγει με απομάκρυνση των Τούρκων και των Μπολσεβίκων και συμμαχία μεταξύ Λευκών Ρώσων και Γεωργιανών Μενσεβίκων.
* 20/9/1918 τουφεκισμός 26 μπολσεβίκων της περιοχής της Γεωργίας, ανάμεσα τους τα μέλη της ΚΕ Στέπαν Σαοϋμιάν και Αλεξέϊ Τσαπαρίντζε.
* Οκτώβριος 1918 η κυβέρνηση της Γεωργίας συμφωνεί με την Οθωμανική αυτοκρατορία να δώσει ασφαλή διάβαση στον τουρκικό στρατό για να περάσει στο Μπακού και να καταστείλει Μπολσεβίκικη εξέγερση. Πόλεμος Γεωργίας- Αρμενίας για μεθοριακή διένεξη.
* Οκτώβριος-Νοέμβριος 1918 ο κόκκινος στρατός εμπλέκεται στην περιοχή του Κουμπάν σε μάχες με τον στρατό του τσαρικού αξιωματικού Ντενίκιν για τον έλεγχο του λιμανιού του Σότσι. Η γεωργιανή πολιτοφυλακή πολεμάει στην αρχή ενάντια στον Ντενίκιν και κατόπιν μαζί του στο πλευρό των Λευκών, πετυχαίνοντας την προσωρινή κατοχή του Σότσι από την Γεωργία.
* Νοέμβριος 1918 αγροτική εξέγερση και δημιουργία σοβιέτ στην Αμπχαζία, στην Νότια Οσσετία και στην περιοχή του Γκουντάους. Γενικευμένη καταστολή από την Γεωργιανή πολιτοφυλακή, εκτεταμένες σφαγές αγροτών σε όλες τις περιοχές. Ολική καταστροφή στο χωριό Άζυ της Αμπχαζίας που στήριζε την σοβιετική Αμπχαζία. Παραίτηση από το μενσεβικικό κόμμα όλων των μελών του στην Αμπχαζία και προσχώρηση τους στους Μπολσεβίκους.
* 25/12/1918 συμφωνία για την ανάπτυξη βρετανικού στρατού στην Τιφλίδα για την ενίσχυση των αντι-μπολσεβίκικων κατασταλτικών μέτρων από κοινού με τους Γερμανούς.
* 27/12/1918 το μενσεβικικό κόμμα κεντρικά σε έκτακτη συνδιάσκεψη του στην Πετρούπολη, κατόπιν πρότασης του ηγέτη του Μαρτώφ, αποκηρύσσει τις ενέργειες των Γεωργιανών Μενσεβίκων στην κυβέρνηση της Γεωργίας, χωρίς ωστόσο να τους διαγράψει.
* 19/1/1919 οι Βρετανοί αντικαθιστούν τους Τούρκους στην Διοίκηση της Ατζαρίας.
* 1919-1920 από την συνεχιζόμενη καταστολή στην Νότια Οσσετία ενάντια στις αγροτικές εξεγέρσεις πάνω από 5000 άμαχοι Οσσέτιοι σκοτώθηκαν.
* Οκτώβριος 1919. 30 μπολσεβίκοι κρατούμενοι τουφεκίζονται από τις Γεωργιανές αρχές και πάνω από 900 συλλαμβάνονται μετά την νέα εξέγερση στην Νότια Οσσετία που δημιούργησε προσωρινή σοβιετική εξουσία. Κατάργηση του τοπικού εθνικού συμβουλίου αυτονομίας που ελέγχονταν από του Μπολσεβίκους και διάλυση των θεσμών τοπικής αυτοδιοίκησης στην Νότια Οσσετία.
* Δεκέμβριος 1919 οριστική ήττα των στρατών των Ντενίκιν και Γιουντένιτς στο Κουμπάν.
* Απρίλιος 1920 ο στρατός του Βράγγελ με την πολιτοφυλακή των Κοζάκων του Ντον μεταφέρεται με βοήθεια και εφοδιασμό από την Γεωργία στην Κριμαία για να αντιμετωπίσει τον Κόκκινο Στρατό. Νίκη των Σοβιέτ στο Μπακού και δημιουργία του Σοβιετικού Αζερμπαϊτζάν.
* Μάιος 1920 νέα σοβιετική εξέγερση στην Νότια Οσσετία καταστέλλεται βίαια από τον αρχηγό της μενσεβικικής πολιτοφυλακής Βάλικομ Γιουγκέλι. Πάνω από 3000 οι νεκροί και 20000 πρόσφυγες Οσσέτιοι προς την Ρωσία.
* Ιούνιος 1920 ήττα του Βράγγελ τέλος του πολέμου στον Νότο. Η κυβέρνηση της Γεωργίας αναγκάζεται να κάνει συμφωνία ειρήνης με την Σοβιετική Ένωση. Νομιμοποίηση του Μπολσεβίκικού κόμματος στην Γεωργία.
* Ιούλιος 1920 αποχώρηση των Βρετανών από την Ατζαρία. Δημιουργία τοπικού σοβιέτ και καταστολή του από τον Γεωργιανό στρατό.
* Καλοκαίρι-χειμώνας 1920 παρά την συμφωνία ειρήνης η κυβέρνηση της Γεωργίας συνεχίζει να στηρίζει διάφορα αντιμπολσεβίκικα αντάρτικα στον Βόλγα και τα Ουράλια. Ξαναρχίζουν οι συλλήψεις μελών του Γεωργιανού Μπολσεβίκικου κόμματος.
* 29/11/1920 νίκη των σοβιέτ στην Αρμενία ανακήρυξη της σοβιετική Δημοκρατίας της Αρμενίας.
* Δεκέμβριος 1920 Η Σοβιετική Αρμενία διεκδικεί από την Γεωργία την περιοχή του Λόρι που είχε καταλάβει κατά την διάρκεια του αρμενικού εμφύλιου. Ομοίως το Σοβιετικό Αζερμπαϊτζάν διεκδικεί την περιοχή της Ζαγκατάλα που είχε την ίδια τύχη.
* 27/1/1921 σε μια απέλπιδα προσπάθεια τους οι Δυτικοί αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία της Γεωργίας που έχει περικυκλωθεί από σοβιετικές περιοχές, και αυτό παρά την αντίδραση των ρώσων τσαρικών εμιγκρέδων (που συνεχίζουν να μάχονται ενάντια στον Κόκκινο στρατό σε άλλες περιοχές της Ρωσίας) και που θεωρούν την Γεωργία τμήμα της Ρωσίας.
* 27/2/1921 μετά από μια νέα εξέγερση στην Νότια Οσσετία και παρά την αντίθετη γνώμη του Τρότσκι και του Ράντεκ, ο Κόκκινος στρατός καθοδηγούμενος από την ηγεσία της φράξιας της λεγόμενης «στρατιωτικής αντιπολίτευσης» υπό τους Στάλιν, Τζερζίνσκι, Φρούνζε, Ορτζονικίτζε που πέρασαν σχετική απόφαση στην Μπολσεβίκικη ΚΕ, εισβάλλει στην χώρα και την καταλαμβάνει ανακυρησήντας την σοβιετική Γεωργία. Παρόλη την διαφωνία του με την στρατιωτική εισβολή (που κατά την άποψη του, όπως και στην περίπτωση της Πολωνίας λίγους μήνες πιο πριν δεν βοηθούσε το ξεπέρασμα του τοπικού εθνικισμού αλλά τον ενίσχυε) ο Τρότσκι θα γράψει την περίφημη μπροσούρα του «Ανάμεσα στους Κόκκινους και τους Λευκούς» στην οποία θα υπερασπιστεί την πολιτική των Μπολσεβίκων στο θέμα της Γεωργίας. Την ίδια στιγμή ο ανασυγκροτημένος τουρκικός στρατός του Κεμάλ, εισβάλλει στην Γεωργία από τον Νότο. Μια σύντομη μάχη μεταξύ Σοβιετικών και Τούρκων κατέληξε σε επανάκτηση του Μπατούμι από τους Σοβιετικούς.
* 23/10/1921 με την συνθήκη του Καρς μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Κεμαλικής Τουρκίας καθορίζονται τα διεθνή σύνορα τα οποία ισχύουν μέχρι σήμερα.

* Mέρος δεύτερο
*
* 27/2/1921 μετά από μια νέα εξέγερση στην Νότια Οσετία και παρά την αντίθετη γνώμη του Τρότσκι και του Ράντεκ, ο Κόκκινος στρατός καθοδηγούμενος από την ηγεσία της φράξιας της λεγόμενης «στρατιωτικής αντιπολίτευσης» υπό τους Στάλιν, Τζερζίνσκι, Φρούνζε, Ορτζονικίτζε που πέρασαν σχετική απόφαση στην Μπολσεβίκικη ΚΕ (κάμπτοντας την τελευταία στιγμή την επιφύλαξη του Λένιν καθώς παρουσίασαν μια στρεβλή εικόνα της κατάστασης), εισβάλλει στη χώρα και την καταλαμβάνει ανακηρύσσοντας την σοβιετική Γεωργία. Παρόλο την διαφωνία του με την στρατιωτική εισβολή (που κατά την άποψη του, όπως και στην περίπτωση της Πολωνίας λίγους μήνες πιο πριν δεν βοηθούσε στο ξεπέρασμα του τοπικού εθνικισμού αλλά τον ενίσχυε) ο Τρότσκι θα γράψει την περίφημη μπροσούρα του «Ανάμεσα στους Κόκκινους και τους Λευκούς» στην οποία θα υπερασπιστεί την πολιτική των Μπολσεβίκων στο θέμα της Γεωργίας, ως νόμιμη στρατιωτική απάντηση των Σοβιέτ στην υποστήριξη του Γεωργιανού κράτους στους ιμπεριαλιστικούς στρατούς που διαμέσου Γεωργίας εισβάλλουν την Σοβιετική επικράτεια. Την ίδια στιγμή ο ανασυγκροτημένος τουρκικός στρατός του Κεμάλ εισβάλλει στην Γεωργία από τον Νότο. Μια σύντομη μάχη μεταξύ Σοβιετικών και Τούρκων κατέληξε σε επανάκτηση του Μπατούμι από τους Σοβιετικούς.
* 23/10/1921 με την συνθήκη του Καρς μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Κεμαλικής Τουρκίας καθορίζονται τα διεθνή σύνορα τα οποία ισχύουν μέχρι σήμερα.

Το «Γεωργιανό ζήτημα» και το Μπολσεβίκικο Κόμμα 1922-1923

Την επαύριον της επικράτησης της σοβιετικής εξουσίας στον Καύκασο, ακολούθησε μια σοβαρή διένεξη στο εσωτερικό του Μπολσεβίκικου κόμματος που έμεινε στην ιστορία καθώς ήταν η τελευταία μάχη του Λένιν και η πρώτη επικράτηση της γραφειοκρατίας και των αντιλήψεων της σε κεντρικό επίπεδο. Το θέμα αφορούσε το τον τρόπο με τον οποίο θα συντελούνταν η ένωση των διαφορετικών εθνοτήτων στα πλαίσια της Σοβιετικής ένωσης.

Η ηγεσία των μπολσεβίκων υπό την ευθύνη του επιτρόπου εθνοτήτων που ήταν ο Στάλιν και ο ηγέτης του κόμματος στην περιοχή της υπερκαυκασίας Ορτζονικίτζε, πρόκρινε την δημιουργία μιας ομοσπονδίας της Υπερκαυκασίας στην οποία θα εντάσσονταν οι 20 περίπου μικρές εθνότητες της περιοχής σαν μια ενιαία ομόσπονδη οντότητα με εσωτερικά σύνορα διοίκησης ανάλογα με την εθνική σύνθεση του πληθυσμού.

Η ομοσπονδία της Υπερκαυκασίας ήταν το σύνθημα τόσο των Μπολσεβίκων όσο και των Μενσεβίκων στην εποχή της τσαρικής αυτοκρατορίας και του μεγάλο-ρωσικού εθνικισμού. Οι Μπολσεβίκοι μιλάγανε για μια σοσιαλιστική ομοσπονδία ενώ οι Μενσεβίκοι για μια αστική δημοκρατική ομοσπονδία. Οι μενσεβίκοι το δοκίμασαν με την Δημοκρατία της Υπερκαυκασίας το 1918 που άντεξε πέντε εβδομάδες και διαλύθηκε μέσα σε συνθήκες πολεμικού ανταγωνισμού των τριών βασικών συνιστωσών (Γεωργία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν) και εθνοκαθάρσεων ενάντια στις μικρότερες μειονότητες. Συνεπώς μετά την επικράτηση της σοβιετικής εξουσίας φαινόταν πως τίποτα δεν μπορούσε να εμποδίσει μια σοσιαλιστική ομοσπονδία.

Ωστόσο αυτό που η αντίληψη του Στάλιν δεν λάμβανε υπόψη ήταν ότι η σοβιετική εξουσία στην περιοχή είχε επεκταθεί με στρατιωτικά μέσα και όχι με επαρκή προετοιμασία του τοπικού επαναστατικού κινήματος, το οποίο εξάλλου είχε αποκεφαλιστεί από τα μενσεβικικά και εθνικιστικά τοπικά κράτη κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Τρότσκι διαφωνούσε με την εισβολή στην Γεωργία ενώ ο Λένιν έδωσε την συγκατάθεση του μόλις την τελευταία στιγμή και ενώ ο Γεωργιανός μενσεβικικός στρατός ετοίμαζε για άλλη μια φορά να σφάξει τους Οσέτιους και την Αρμένικη μειονότητα της Γεωργίας που είχαν ξεσηκωθεί και έφτιαχναν σοβιέτ.

Οι τοπικοί ηγέτες των Μπολσεβίκων στην περιοχή της Γεωργίας Μντιβάνι, Μακχαράντζε κα. ζητούσαν να ενταχτεί η Γεωργία στην ένωση σαν αυτόνομη σοβιετική δημοκρατία με μονομερές δικαίωμα απόσχισης και όχι τσουβαλιασμένη μαζί με τις δεκάδες άλλες στην Υπεκαυκασία.

Εκτός του ότι υπήρχε ισχυρό εθνικό αίσθημα στην περιοχή (το οποίο είχε αυξηθεί και δεν είχε μειωθεί με την εφήμερη ύπαρξη της μενσεβικικής ανεξάρτητης Γεωργίας), η μη-επαρκή προπαρασκευή του τοπικού μπολσεβίκικου κόμματος καθιστούσε ελάχιστα ελκυστική την επιρροή του μετά την σοβιετική επέμβαση. Παράλληλα ζητούσαν μια σταδιακή και ήπια κολεκτιβοποίηση για τον ίδιο λόγο και μια χαλάρωση στην καταστολή των δεκάδων χιλιάδων ακόμη υποστηρικτών των μενσεβίκων.

Ο Λένιν ενώ από άποψη αρχής υποστήριζε την ομόσπονδη Υπερκαυκασία έγινε αποδέκτης των παραπόνων, των σκληρών μεθόδων της τοπικής Τσεκά, και των σκαιών μεθόδων των Στάλιν, Ορτζονικίτζε.

Ο πρώτος έγινε πυρ και μανία όταν το καλοκαίρι του 1922 σε μια αμιγώς εργατική μπολσεβίκικη συγκέντρωση στην Τιφλίδα όπου παρουσίαζε το σχέδιο της Υπερκαυκασίας γιουχαΐστηκε από τους γεωργιανούς μπολσεβίκους εργάτες. Ο δεύτερος σε μια οξεία αντιπαράθεση με τους γεωργιανούς κομμουνιστές έφτασε στο σημείο να χειροδικήσει εναντίον τους καθιστώντας αδύνατο τον εσωκομματικό συμβιβασμό.

Ο Λένιν ζήτησε από τον Ντζερζίνσκι (επικεφαλής της μπολσεβίκικης ΤΣΕΚΑ) να διεξάγει μια ουδέτερη έρευνα για το θέμα ο οποίος όμως παρουσίασε την κατάσταση πιο ρόδινη από ότι ήταν.

Όταν τα μέτρα εισαγωγής του πολεμικού κομμουνισμού εισάγονταν στην Γεωργία και οι διαμαρτυρίες των Γεωργιανών κομμουνιστών για την πολιτική των Στάλιν-Ορτζονικίτζε αυξάνονταν, ο Λένιν ζήτησε από τον Στάλιν να του δοθούν τα στοιχεία της υπόθεσης για παραπέρα μελέτη και συζήτηση.

Η σκαιά συμπεριφορά του τελευταίου εναντίον της Κρούπσκαγια και η προσπάθεια του να περιορίσει τον κλινήρη Λένιν από την υπόθεση, τον οδήγησαν να διακόψει τις πολιτικές σχέσεις με αυτόν. Παράλληλα ζήτησε την υποστήριξη του Τρότσκι (με το οποίο ήδη βρίσκονταν σε πετυχημένη εσωκομματική συνεργασία ενάντια στις γραφειοκρατικές αντιλήψεις του Στάλιν για το θέμα του εξωτερικού εμπορίου) για να στηριχτεί η Γεωργιανή υπόθεση, φτάνοντας μέχρι το σημείο να επανεξεταστεί το θέμα της Υπερκαυκασίας συνολικά, θεωρώντας ότι ήταν πολύ χειρότερη η επιβολή ενός μεγάλο-ρωσικού εθνικισμού σαν αυτόν που διαφαίνονταν στα ανώτερα κλιμάκια της σοβιετικής κυβέρνησης, παρά μια μικρή παραχώρηση στον γεωργιανό εθνικισμό.

Ο Τρότσκι δεν στήριξε την υπόθεση προτιμώντας να απέχει, εν μέρει εξαιτίας της δικής του ασθένειας, εν μέρει εξαιτίας των πολύ κακών σχέσεων που είχε με τους Στάλιν-Ορτζονικίτζε ήδη από την αντίθεση του στην εισβολή σε Γεωργία και Πολωνία. Σχετικά παρέπεμψε το θέμα στον Κάμενεφ που φέρονταν ως υποστηρικτής της άποψης του Λένιν, εν αγνοία του ότι ο τελευταίος ήδη παρασκηνιακά είχε συμφωνήσει με την γραμμή Στάλιν.

Η επιδείνωση της υγείας του Λένιν (που τον απέτρεψε να συμμετέχει στο συνέδριο του κόμματος στο οποίο σύμφωνα με τα λεγόμενα του «θα ετοίμαζε μια βόμβα» ενάντια στην σταλινική πολιτική) και η αποχή του Τρότσκι (κάτι που το μετάνιωσε αργότερα κάνοντας την αυτοκριτική του) οδήγησαν την σταλινική αντίληψη σε νίκη. Τα αποτελέσματα ήταν τραγικά τόσο για την Γεωργία όσο και για το συνολικότερο πρόβλημα γραφειοκρατικοποίησης του κόμματος.

Αυτή ήταν και η τελευταία μάχη του Λένιν λίγο πριν πεθάνει το 1924 και ενώ στην διάρκεια της έπεσε σε κώμα μετά από νέο ισχυρό εγκεφαλικό επεισόδιο. (Μια αναλυτική παρουσίαση του θέματος δίνει ο Τρότσκι στον τρίτο τόμο της βιογραφίας του Στάλιν εκδ. «Δωδώνη» και επίσης ο Λένιν στο βιβλίο «Τελευταία γράμματα και άρθρα» εκδ. Σύγχρονη Εποχή.)

Η Γεωργία υπό την Σταλινική διοίκηση



o Μεταξύ 1922 και 1923 συνεχίζονται κάποιες μάχες με αντάρτικα απομεινάρια της παλαιάς μενσεβικικής πολιτοφυλακής. Παρόλο που σε ολόκληρη την χώρα εφαρμόζεται η ΝΕΠ στην Γεωργία μετά την σοβιετική εισβολή και στα πρώτα χρόνια της «επαναστατικής» πρεμούρας ισχύει ακόμη ο πολεμικός κομμουνισμός, κάτι που αποξενώνει παραπέρα το κόμμα από τους αγρότες.
o Ιανουάριος 1923 η ηγεσία του Γεωργιανού Μπολσεβίκικου κόμματος υπό τον Πολυκάρπ Μντιβάνι ηττημένη στο συνέδριο του κόμματος από την φράξια Στάλιν-Ορτζονικίτζε απομακρύνεται από τα πόστα της και μετατίθεται σε διπλωματικές αντιπροσωπείες του εξωτερικού και σε δευτερεύοντα πόστα. Ομοίως δεν εισακούονται οι αντιρρήσεις των Αζέρων και Αρμάνιων μπολσεβίκων που ζητάνε άλλη εσωτερική χάραξη συνόρων μεταξύ των υπό ένταξη στην ΕΣΣΔ σοβιετικών δημοκρατιών. Οι αναφορές των γραμμάτων του κλινήρη και απών Λένιν, που διαβάζονται στο συνέδριο περί ανάγκης να παλευτεί ο μεγαλο-ρώσικος εθνικισμός συναντούν την παγερή αδιαφορία της πλειοψηφίας του συνεδρίου σε αντίθεση με το θερμό χειροκρότημα που ακολουθεί κάθε τοποθέτηση συνέδρου ενάντια στον γεωργιανό εθνικισμό.
o Φεβρουάριος 1923 συλλαμβάνονται και τουφεκίζονται από την Τσεκά οι τελευταίοι 15 μενσεβίκοι αντάρτες.
o 1923-1924 ο ίδιος ο Ορτζονικίτζε προσπαθώντας να επιβάλλει την σταλινική πολιτική του κόμματος στο θέμα της Υπερκαυκασίας συναντά τεράστια προβλήματα και απομακρύνεται επίσης. Αυξημένο ρόλο αρχίζει να αποκτά στο Γεωργιανό μπολσεβίκικο κόμμα ο αρχηγός της τοπικής Τσεκά και κατόπιν της GPU, Λαβρέντι Μπέρια ο οποίος το 1924 θα γίνει και γραμματέας του Γεωργιανού κόμματος. Μεταξύ 1921 και 1924 οι Μπολσεβίκοι αριθμούν μόλις 10 χιλιάδες μέλη στην Γεωργία ενώ οι Μενσεβίκοι συνεχίζουν να έχουν 50 χιλιάδες υποστηριχτές.
o 6 Αυγούστου 1924 συλλαμβάνεται ο ηγέτης της πρώην μενσεβικικής πολιτοφυλακής Βαλικόμ Γιουγκέλι (προσωπικά υπεύθυνος για τις σφαγές Οσετών μεταξύ 1919-1921) και προδίδει τα σχέδια επερχόμενης μενσεβικικής εξέγερσης.
o 28 Αυγούστου-Σεπτέμβριος 1924 η αποτυχία του κόμματος στο εθνικό ζήτημα της Γεωργίας οδηγεί στην ενδυνάμωση της παράνομης μενσεβικικής προπαγάνδας. Ξεσπάει μια εξέγερση Λευκών και μενσεβίκων Γεωργιανών που κερδίζει κάποια υποστήριξη από τον λαό. Ορκίζεται κυβέρνηση μενσεβίκων στην πόλη Τσιατούρα υπό την ηγεσία του πρώην σοσιαλεπαναστάτη Τσερετέλλι. Ωστόσο οι πόλεις Τιφλίδα, Μπατούμι και Κουτάισι, καθώς και η Οσετία και Αμπχαζία παραμένουν πιστές στους Μπολσεβίκους. Μέσα σε δύο μέρες η εξέγερση καταρρέει και οι μενσεβίκοι βγαίνουν στα βουνά για αντάρτικο. Μετά από δύο εβδομάδες παραδίδονται όσοι δεν έχουν σκοτωθεί στην μάχη. Συνολικά υπήρξαν 3000 νεκροί. Τα σκληρά μέτρα που πήρε ο Μπέρια (320 εκτελέσεις) θορύβησαν ακόμη και τον Ορτζονικίτζε που σε μια επίσημη έκθεση του προς την ΚΕ το φθινόπωρο του 1924 παραδέχτηκε ότι έγιναν ακρότητες και εισηγείται την καθιέρωση της ΝΕΠ στην Γεωργία.
o 1924 με την ανακήρυξη της ΕΣΣΔ καθιερώνεται σε κάθε Ομόσπονδη Δημοκρατία ως επίσημη γλώσσα η τοπική εθνική γλώσσα του κάθε έθνους. Το ίδιο ισχύει για κάθε αυτόνομη δημοκρατία και για τους μικρότερους αυτόνομους νομούς. Όλες οι γλώσσες των μικρών εθνοτήτων που δεν είναι γραπτές ή έχουν ασιατική ιερογλυφική γραφή, εκλαϊκεύονται με την εισαγωγή του λατινικού αλφαβήτου. Αυτό γίνεται με τα Αμπχαζιανά και τα Οσέτικα.

Mέρος τρίτο (τελευταίο)

o 1925 μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου γένεται η πρώτη ελεύθερη απογραφή στην ΕΣΣΔ και καταγράφονται οι εθνότητες της χώρας. Στην Γεωργία το 70% είναι Γεωργιανοί, στην Αμπχαζία το 80% είναι Αμπχάζιοι, στην Νότια Οσετία το 84% είναι Οσσέτιοι, ενώ σε όλες τις περιοχές της χώρας υπάρχουν μεγάλες μειονότητες Ρώσων, Αρμένιων, Αζέρων, Ελλήνων, Κούρδων κλπ
o 1925-1933 παρόλη την κριτική που έγινε ακόμη και από την σταλινική ΚΕ στην διοίκηση του Μπέρια κατά την καταστολή της μενσεβικικής εξέγερσης του 1924 οι διωγμοί ενάντια σε απλούς υποστηριχτές των μενσεβίκων διατηρήθηκαν και εντάθηκαν την εποχή της βίαιης κολεκτιβοποίησης. Πάνω από 10 χιλιάδες άνθρωποι τουφεκίστηκαν από την GPU. Στο σύνολο της η σταλινική διοίκηση κατά την εποχή της βίαιης κολεκτιβοποίησης προκάλεσε στην Γεωργία τον θάνατο 50 χιλιάδων ατόμων κουλάκων, μενσεβίκων, αριστερών κομμουνιστών.
o 19/3/1925 πεθαίνει στην Μόσχα κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες ο Ναριμάν Νατζάφ Ναριμάνοφ ηγέτης του Αζέρικου Μπολσεβίκου κόμματος, ιδρυτής του ΚΚ Περσίας. Είχε ξηλωθεί από το πόστο του στην Υπερκαυκασία εξαιτίας της εναντίωσης του στην πολιτική Στάλιν-Ορτζονικίτζε.
o 1931 η αποτυχία της βίαιης κολεκτιβοποίησης στην Αμπχαζία, οδηγεί την σταλινική διοίκηση στον υποβιβασμό τους στάτους της περιοχής από Αυτόνομη Δημοκρατία της Υπερκαυκασίας σε Αυτόνομο νομό, σαν συλλογική τιμωρία. Υπό την ηγεσία του Μπέρια ενθαρρύνονται οι Γεωργιανοί να μεταναστεύσουν στην Αμπχαζία.
o 1936 το αναθεωρημένο σύνταγμα της ΕΣΣΔ διαλύει την Σοβιετική Υπερκαυκασία. Την θέση της παίρνουν οι Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες της Γεωργίας της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν. Στην Γεωργία ενσωματώνονται η Αμπχαζία, η Νότια Οσσετία και η Ατζαρία σαν αυτόνομοι νομοί. Η διοίκηση Μπέρια ενθαρρύνει τον Γεωργιανό εθνικισμό και τιμωρεί εκ νέου την Αμπχαζία καθώς το λατινικό αλφάβητο της αντικαθίσταται από το Γεωργιανό.
o 1936-1941 δίκες της Μόσχας και εκτελέσεις χιλιάδων κομμουνιστών. Ανάμεσα τους όλη η ηγεσία του κόμματος το 1917 στην Υπερκαυκασία που είχε αντιταχτεί στην πολιτική Στάλιν-Ορτζονικίτζε. Συγκεκριμένα οι γεωργιανοί Πολυκάρπ Μντιβάνι, Φιλίπ Μακχαράντζε, Αβέλ Ενουκίτζε, Σάλβα Ελιάβα, Ανατόλ Γιακίρ, Μαμία Ορακελασβίλι. Οι Aρμένιοι Σαρκίς Κασιάν, Σέργκο Μαρτικιάν. Οι Αζέροι Γκαζανφάρ Μπουζαμπένκοφ, Σουλτάν Αφαντίγιεφ. Οι Απχάζιοι Νέστορ και Μιχαήλ Λακόμπα Φυλακίζονται επίσης οι Σεργκέι Καβταράντζε, Κότε Τσιντσάντζε. Το 1937 ο ίδιος ο Ορτζονικίτζε αηδιασμένος με την σταλινική πολιτική αυτοκτονεί.
o 1938 εισαγωγή της υποχρεωτικής εκμάθησης της ρώσικης γλώσσας σε όλα τα σχολεία όλης της ΕΣΣΔ.
o 1939 όλες οι γλώσσες της ΕΣΣΔ πλην των σλαβικών που είχαν γραφτεί εκλαϊκευτικά με βάση το λατινικό αλφάβητο, ξαναγράφονται στο κυριλλικό αλφάβητο σε μια εκστρατεία εκ-ρωσσισμού. Εξαιρούνται τα γεωργιανά και τα αρμένικα που διατηρούν την μοναδική γραφή τους.
o 1941-1944 κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου οι Γερμανοί επιχειρούν να φτάσουν ανεπιτυχώς στον Καύκασο και στα πετρέλαια του. Ωστόσο φτάνοντας μέχρι τα όρια της Βόρειας Οσετίας και της Τσετσενίας προκαλούν εξέγερση των Τσετσένων και σφαγές εναντίον των Βόριων Οσσετών. Κατά την διάρκεια του πολέμου 700 χιλιάδες Γεωργιανοί πολέμησαν στον Κόκκινο στρατό και περίπου 300 χιλιάδες βρήκαν τον θάνατο καθώς βρέθηκαν στα πιο επίλεκτα τμήματα του στρατού. Όμως από αιχμαλώτους πολέμου και Λευκούς Γεωργιανούς εμιγκρέδες οι ναζί θα δημιουργήσουν την Γεωργιανή Λεγεώνα και τα Γεωργιανά SS. Αυτοί θα πολεμήσουν στην πολιορκία του Βλαντικαυκάζ και μετά την κατάρρευση του Γερμανικού στρατού θα σταλούν στην Κατεχόμενη Ολλανδία.
o Απρίλιος-Μάιος 1945. Μετά την συνθηκολόγηση της Γερμανίας η Γεωργιανή Λεγεώνα, θα ξεσηκωθεί ενάντια στον Γερμανικό στρατό κατοχής στην Ολλανδία που δεν είχε παραδοθεί ακόμη. Στο Ολλανδικό νησί Τεξέλ θα δοθεί η τελευταία μάχη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όταν οι Γερμανοί θα συντρίψουν την εξέγερση των Γεωργιανών στρατιωτών και των Ολλανδών παρτιζάνων συμμάχων τους. 565 Γεωργιανοί και 117 Ολλανδοί βρήκαν τον θάνατο. Με την παράδοση των Γερμανών στους συμμάχους και τον επαναπατρισμό των 228 επιζήσαντων Γεωργιανών στρατιωτών της Βερμαχτ πίσω στην ΕΣΣΔ, όλοι τους κλείστηκαν σε Γκουλάγκ.
o 1949 μέσα στα πλαίσια της ευρείας μετακίνησης ολόκληρων εθνοτήτων από τον Στάλιν για τον υποτιθέμενο ρόλο τους στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, οι Έλληνες της Αμπχαζίας μετακινούνται στην Κεντρική Ασία. Θα αποκατασταθούν το 1959 και θα τους επιτραπεί να επιστρέψουν.
o 1954 το αμπχαζιανό αλφάβητο που είχε το 1925 γραφτεί στα λατινικά, και το 1936 στα γεωργιανά, γράφεται και διδάσκεται πλέον στο κυριλλικό.
o 5-9 Μαρτίου 1956. Αμέσως μετά τον λόγο του Νικήτα Κρουτσώφ στο 20ο συνέδριο του ΚΚΣΕ με το οποίο καταδικάζονταν η σταλινική προσωπολατρία, μερίδα του Γεωργιανού κόμματος και υποστηρικτές του Στάλιν προκάλεσαν ένα κύμα εθνικιστικής υστερίας, καθώς ερμήνευσαν στον κόσμο την πολιτική αποσταλινοποίησης ως πολιτική «αντι-γεωργιανή». Αυτό συνέβη γιατί μαζί με τον θάνατο του Στάλιν και τον Μπέρια που εκτελέστηκε αμέσως μετά, ο Κρουτσώφ προσπάθησε να απομονώσει και να απομακρύνει φανατικούς σταλινικούς που έπαιζαν μεγάλο ρόλο στο κόμμα και κατάγονταν από τον Γεωργιανό κύκλο των Στάλιν-Μπέρια. Οι κινητοποιήσεις των φοιτητών ξεκίνησαν στις 5 Μαρτίου από την Τιφλίδα με συνθήματα όπως «κάτω τα χέρια από τον Στάλιν» αλλά έως τις 8 Μαρτίου είχαν εξαπλωθεί σε όλη την Γεωργία βάζοντας αιτήματα για ανεξάρτητη Γεωργία και ελεύθερη οικονομία. Η τοπική χρουτσωφική ηγεσία του κόμματος υπό τον Βασίλ Μζαβανάτζε κάλεσε τον στρατό ο οποίος επενέβη και κατέστειλε τις διαδηλώσεις με πάνω από 100 νεκρούς. Τα επόμενα χρόνια η χρουτσωφική ηγεσία έδωσε στην Γεωργία διάφορα προνόμια επιτρέποντας μικρή ιδιοκτησία κλπ
o 1964-1972 στα πρώτα χρόνια της μπρεζνιεφικής στασιμότητας η Γεωργία βυθίζεται σε μια απίστευτη διαφθορά. Εκείνη την εποχή αναδεικνύεται το άστρο του Έντβαρντ Σεβαρντνάτζε που ως υπουργός εσωτερικών στην Γεωργία κάνει όνομα ως επικεφαλής της ομάδας ενάντια στην εσωτερική διαφθορά του κόμματος. Αυτό του ανοίγει και τον δρόμο στην ηγεσία του Γεωργιανού κόμματος και στα υψηλά αξιώματα του ΚΚΣΕ το 1985. Υπό την ηγεσία του η Γεωργία απολαμβάνει το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα της ΕΣΣΔ και τον πιο υψηλό δείκτη μόρφωσης.
o Δεκαετία του 70 άνοδος του γεωργιανού εθνικισμού και δημιουργία «μη-κυβερνητικών οργανώσεων» για πρώτη φορά στην ΕΣΣΔ. Η μεγαλύτερη είναι το Helsinki monitor υπό την ηγεσία του Ζβιάντ Γκαμσαχουρντία που διατηρεί επαφές απευθείας με τον ΟΗΕ, την ΟΥΝΕΣΚΟ και την επιτροπή των βραβείων Νόμπελ. Παλεύει για την εθνική ανεξαρτησία της Γεωργίας και επιχειρεί να περιορίσει την ρώσικη και την αμπχαζιανή μειονότητα της Γεωργίας. Ο Γκαμσαχουρντία προτείνεται το 1978 για το βραβείο Νόμπελ.
o 1977 το νέο Σύνταγμα της ΕΣΣΔ καταργεί κάθε άλλη κρατική γλώσσα πλην της ρωσικής. Όλες οι άλλες θα διδάσκονται απλά στα σχολεία σε όποιον το επιθυμεί. Ξέσπασμα εθνικιστικών διαδηλώσεων στην Γεωργία ενάντια στην απόφαση αυτή.
o 14/4/1978 οι διαδηλώσεις κορυφώνονται την ημέρα που το τοπικό ανώτερο δικαστήριο της Γεωργίας καλείται να επικυρώσει την συνταγματική μεταρρύθμιση. Πάνω από 20000 διαδηλωτές το πολιορκούν. Η Μόσχα εξετάζει την αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων αλλά μετά από παρέμβαση του Σεβαρντνάτζε αρχίζουν διαπραγματεύσεις που καταλήγουν στην εξαίρεση της Γεωργίας από το Σοβιετικό σύνταγμα, μια πρωτοφανή απόφαση στην ΕΣΣΔ.
o Μάιος 1978 130 ηγέτες του Αμπχαζιανού ΚΚ ζητάνε από την Μόσχα να εγκρίνει την απόσχιση τους από την Γεωργία και την ενσωμάτωση τους στην Ρωσία. Ακολουθούν αρκετές διαδηλώσεις στην Αμπχαζία γι’ αυτό το θέμα. Το Γεωργιανό ΚΚ απαντάει με ένα πλάνο οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής και προώθησης τοπικών στελεχών από την Αμπχαζία σε όλα τα κρατικά αξιώματα. Την παραμονή της διάλυσης της ΕΣΣΔ η Αμπχαζία ονομάζονταν «Σοβιετική Ριβιέρα» εξαιτίας του υψηλού επίπέδου τουρισμού που είχε.
o 1981 η οικονομική ενίσχυση της Γεωργίας προς την Αμπχαζία ωθεί τους Γεωργιανούς εθνικιστές σε διαδηλώσεις με αντι-αμπχαζιανό περιεχόμενο.
o Σε όλη την δεκαετία του 80 κάτω από την πολιτική της περεστρόικα, ενώ η οικονομική και πολιτική κατάσταση δεν βελτιώνονταν, οξύνονταν οι εθνικοί ανταγωνισμοί. Το 1989 σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης της Γεωργίας να ιδρυθεί παράρτημα του πανεπιστημίου της Τιφλίδας στο Σοχούμι της Αμπχαζίας που θα διδάσκει στα γεωργιανά, ξεκίνησαν εθνοτικές ταραχές με επέμβαση αμπχάζιων και γεωργιανών παραστρατιωτικών. Σ’αυτές άρχισε να διαλύεται η τοπική αστυνομία και να παίρνει το μέρος της μιας ή της άλλης μεριάς και να την εξοπλίζει μαζικά.
o 9/4/1989 σε μια διαδήλωση υπέρ της ανεξαρτησίας της Γεωργίας από την ΕΣΣΔ στην Τιφλίδα, τα σοβιετικά στρατεύματα επεμβαίνουν και προκαλούν 20 νεκρούς. Η γενική κατακραυγή βοηθάει του Γεωργιανούς εθνικιστές που κερδίζουν τις πρώτες εκλογές υπό την ηγεσία του Γκαμσαχουρντία το 1990
o 5/1/1991 Ο Γεωργιανός στρατός εισβάλλει στην Νότια Οσσετία για να αφοπλίσει τις τοπικές Οσσετιανές Πολιτοφυλακές. Διεξάγονται επιχειρήσεις εθνοκάθαρσης στα χωριά των Οσσετών οι οποίοι απαντάνε με εμπρησμούς σχολείων και σπιτιών Γεωργιανών στο Τσχινβάλι. Οι Οσσέτιοι απωθούν τους Γεωργιανούς.
o 29/1/1991 η γεωργιανή κυβέρνηση του Γκαμσαχουρντία καλεί το ηγέτη των Νοτιο-Οσσετών Τορέζ Κουλουμπέκοφ σε συνομιλίες στην Τιφλίδα με σκοπό την επίτευξη εκεχειρίας. Φτάνοντας αυτός εκεί συλλαμβάνεται από τους Γεωργιανούς και φυλακίζεται.
o 31/3/1991 δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Γεωργίας. Απέχουν όλες οι μειονότητες της χώρας. Υπέρ της ανεξαρτησίας τάσσεται το 98,5%. Η Γεωργία κηρύσσει την ανεξαρτησία της η οποία θα αναγνωριστεί πολύ αργότερα και μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ.
o Απρίλιος 1991 η κυβέρνηση Γκαμσαχουρντία καταργεί την αυτονομία της Ατζαρίας. Λαϊκές κινητοποιήσεις στην Ατζαρία φέρνουν στην εξουσία τον Ασλάν Αμπασίντζε ο οποίος εξοντώνει τους οπαδούς του Γκαμσαχουρντία και κυρήττει την απόσχιση της επαρχίας από την Γεωργία
o Αύγουστος 1991 αποτυχημένο πραξικόπημα στην Μόσχα κατά του Γκορμπατσόφ. Η ΕΣΣΔ βαδίζει προς συνολική διάλυση.
o Σεπτέμβριος 1991 η Γεωργία επιβάλλει οικονομικό αποκλεισμό στην Νότια Οσσετία και βομβαρδίζει το Τσχίνβαλι και Οσσετιανά χωριά. Η Οσσετιανή πολιτοφυλακή απαντά με εκδίωξη των Γεωργιανών από την πόλη του Τσχίνβαλι. Πάνω από 80000 άτομα φεύγουν από την περιοχή στην πλειοψηφία τους Οσσέτιοι.
o 22 Δεκεμβρίου 1991 μετά την μαζική αποστροφή των Γεωργιανών εναντίον του Γκαμσαχουρντία ένα στρατιωτικό πραξικόπημα τον ανατρέπει. Αυτός καταφεύγει στην Τσετσενία και κρύβεται. Οι πραξικοπηματίες φέρνουν τον Σεβαρντνάτζε στην εξουσία.
o 1 Ιανουαρίου 1992 Η ΕΣΣΔ παύει να υπάρχει και τυπικά.


Γιώργος Xλωρός

ΑΝΤΙΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ

Στους μεταγενέστερους - Μπ. ΜΠΡΕΧΤ