Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΕΡΒΑ
Σημαντική παρέμβαση στο ζήτημα των καταγγελιών για κακομεταχείριση λαθρομεταναστών από δυνάμεις του Ελληνικού Λιμενικού και της Αστυνομίας έκανε ο Συνήγορος του Πολίτη. Με επιστολή του προς τον υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας Γ. Βουλγαράκη και τον υφυπουργό Εσωτερικών Π. Χηνοφώτη, ο κ. Γ. Καμίνης ζητεί να ερευνώνται σε βάθος όλα τα περιστατικά βίας που καταγγέλλουν οι πρόσφυγες και προτείνει να τεθούν ασφαλή κριτήρια και κανόνες συμπεριφοράς, ώστε να τηρούνται απαρέγκλιτα τα ανθρώπινα δικαιώματα από τις ελληνικές διωκτικές αρχές.
Αφορμή της παρέμβασης αποτέλεσε η πρόσφατη έκθεση της ΜΚΟ PRO ASYL και Ελλήνων δικηγόρων για τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών. Σύμφωνα με την έκθεση-καταπέλτη για τις ελληνικές λιμενικές αρχές, που αποκάλυψε με αλλεπάλληλα δημοσιεύματά της η «Ε», οι παράνομοι μετανάστες που συλλαμβάνονται στις ακτογραμμές μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, ξυλοκοπούνται και υποχρεώνονται να επιστρέψουν στα τουρκικά παράλια, συχνά με κίνδυνο της ζωής τους. Το γεγονός των παράνομων επαναπροωθήσεων φέρονται να παραδέχονται και ανώνυμοι λιμενικοί που μιλούν στους συντάκτες της έκθεσης.
Το χειρότερο όμως απ' όλα είναι ότι καταγράφηκαν σε μεγάλη κλίμακα συστηματικά βασανιστήρια σε βάρος δεκάδων λαθρομεταναστών από τη Λιβύη, οι οποίοι συνελήφθησαν σε βραχονησίδα κοντά στη Χίο. Τα βασανιστήρια περιελάμβαναν άγριους ξυλοδαρμούς, βύθιση του κεφαλιού σε κουβά με νερό και τοποθέτηση σακούλας στο κεφάλι μέχρι ασφυξίας!
Ο Συνήγορος του Πολίτη, στην επιστολή του, τονίζει προς τους δύο αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες ότι η Αρχή είναι εξοικειωμένη με παρόμοιου τύπου καταγγελίες κακομεταχείρισης σε βάρος των ελληνικών αρχών, οι οποίες όμως, λόγω της ανεπαρκούς διερεύνησης, παραμένουν αναπόδεικτοι ισχυρισμοί. Υπενθυμίζει μάλιστα τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις:
* Την καταγγελία που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2006 για μετανάστες που αναγκάστηκαν από το Ελληνικό Λιμενικό να επιστρέψουν στα τουρκικά παράλια, με αποτέλεσμα αρκετοί να πνιγούν στη θάλασσα, αφού δεν ήξεραν να κολυμπούν.
* Την υπόθεση Ιρανής που επαναπροωθήθηκε αναγκαστικά από την Ελλάδα στην Τουρκία, μέσω της περιοχής του Εβρου, χωρίς κανείς να ενδιαφερθεί για τους λόγους πολιτικού ασύλου που πρόεβαλε και την τύχη του παιδιού της (το περιστατικό περιλαμβάνεαι και στην τελευταία έκθεση της PRO ASYL).
* Την περίπτωση του βασανισμού και της σεξουαλικής κακομεταχείρισης Κούρδου πρόσφυγα από λιμενικούς στη Κρήτη.
Και στις τρεις περιπτώσεις η έρευνα των αρχών δεν προχώρησε σε βάθος με αποτέλεσμα οι καταγγελίες να μένουν συνήθως μετέωρες και αναπόδεικτες (σ.σ. ειδικά στην περίπτωση της Κρήτης οι εμπλεκόμενοι λιμενικοί καταδικάστηκαν σε ποινή φυλάκισης όχι για βασανιστήρια, αλλά για απλή σωματική βλάβη!)
Φοβούμενος προφανώς ότι και η ΕΔΕ που διέταξε ο κ. Βουλγαράκης για τις καταγγελίες της τελευταίας έκθεσης (η οποία δυσφημεί τις ελληνικές αρχές φύλαξης των συνόρων στο σύνολό τους) θα καταλήξει πιθανότατα στο αρχείο, χωρίς και πάλι να διακριβωθεί η αλήθεια των ισχυρισμών των λαθρομεταναστών, ο Συνήγορος του Πολίτη ζητεί από τη πολιτεία να αλλάξει επιτέλους στάση απέναντι στο ευαίσθητο αυτό, για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ζήτημα.
Παίρνοντας αφορμή από τα όσα αναφέρονται στην έκθεση από λιμενικούς, ότι επικρατούν συνθήκες πολέμου με τους πρόσφυγες και το τουρκικό λιμενικό, ο κ. Καμίνης, στο πλαίσιο του θεσμικού ρόλου του, προειδοποιεί ότι τέτοιες αντιλήψεις, που μετατρέπουν σε πολεμική ατμόσφαιρα τη φύλαξη των συνόρων, είναι άκρως επικίνδυνες. Οπως τονίζει, καθιστούν την ελληνική συνοριογραμμή περιοχή αμφιλεγόμενη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και επομένως πρέπει να εξαλειφθούν.
Εκφράζοντας τον βαθύ και έντονο προβληματισμό του για όλα αυτά ο Συνήγορος του Πολίτη, χωρίς να υιοθετεί εκ των προτέρων τους ισχυρισμούς για κακομεταχείριση λαθρομεταναστών, ζητεί από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές να λάβουν άμεσα τα παρακάτω μέτρα:
1. Να καθιερώσουν τις διαδικασίες ελέγχου που απαιτούνται ώστε όλες οι καταγγελίες σε βάρος των διωκτικών αρχών να ερευνώνται χωρίς χρονοτριβή και προκατάληψη σε βάθος από ανεξάρτητα όργανα, ώστε να διαπιστώνεται εάν είναι αληθείς ή όχι.
2. Να θέσουν ασφαλή κριτήρια για την αξιολόγηση τέτοιων περιστατικών βίας κατά λαθρομεταναστών. Προτείνεται να εφαρμοστούν τα κριτήρια της Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όσον αφορά την αντικειμενική ευθύνη των αστυνομικών σε περιπτώσεις βίας. Σύμφωνα με αυτά, εάν κάποιος πολίτης εξέλθει τραυματισμένος από αστυνομικό τμήμα, τεκμαίρεται ότι τα τραύματά του έγιναν κατά την παραμονή του εκεί.
3. Να συντάξουν πρωτόκολλο δεουσών ενεργειών για όλους τού εμπλεκόμενους φορείς. Πρόκειται για κατάλογο με ενέργειες που οφείλουν να κάνουν όλα τα στελέχη και μέλη των διωκτικών αρχών όταν έρχονται σε οποιαδήποτε επαφή με αλλοδαπούς, οι οποίοι επιχειρούν να περάσουν παράνομα τα σύνορα.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 04/12/2007