Το ακόλουθο ερώτημα ίσως μοιάζει σε κάποιους αυτονόητο: Ποιος ο λόγος ύπαρξης ενός «Μαρξιστικού Καφενείου» σήμερα; Η απάντηση, νομίζουμε, προκύπτει εξίσου αφοπλιστική: 20 χρόνια ύστερα από το τέλος του λεγόμενου «μαρξιστικού κράτους», ο Μαρξισμός επανεμφανίζεται ως εργαλείο κριτικής τού ύστερου, ολοκληρωτικού καπιταλισμού που βασίζεται στο εμπόρευμα – φετίχ και στη βάρβαρη «αγορά». Τούτο άλλωστε το παραδέχονται εσχάτως και οι κατά τεκμήριο «εχθροί» του, 20 χρόνια μετά την κατάρρευση του «Μαρξισμού» ως απολογητικής ιδεολογίας του «υπαρκτού σοσιαλισμού», δηλαδή των δεσποτικών και ταξικών καθεστώτων, που τυράννησαν το σοσιαλιστικό ιδεώδες στο όνομα του Μαρξισμού. Ήρθε ο καιρός να μελετήσουμε ξανά τη θεωρία της κοινωνικής ελευθερίας, με «νηφάλιο» βλέμμα, δηλαδή χωρίς τις αγκυλώσεις αφενός της αντι-κομμουνιστικής προπαγάνδας που εξαπολύει ασταμάτητα ο (νεο)φιλελευθερισμός και αφετέρου της υπεράσπισης του αντι-μαρξιστικού σταλινικού κομμουνισμού.
Ήρθε πάλι ο καιρός να «ξαναμάθουμε την άλφα-βήτα» της μαρξιστικής θεωρίας και πράξης. Πώς; Σίγουρα όχι σαν «Ευαγγέλιο» έτοιμων απαντήσεων για επίδοξους επαναστάτες – «μάγειρες του μέλλοντος», όπως φοβόταν ο μπάρμπα Κάρολος στην εποχή του. Όπως διαβάσαμε πρόσφατα στον ημερήσιο Τύπο, οι ίδιοι οι απολογητές τής υπάρχουσας καπιταλιστικής πραγματικότητας αναγνωρίζουν στο έργο του Μαρξ μια αξιόπιστη κριτική των αντιφάσεων του εκμεταλλευτικού συστήματος, που μπορεί να τους φανεί χρήσιμη στην παρούσα κρίση του. 2 μήνες ύστερα από την εξέγερση του Δεκέμβρη που αποκάλυψε τις προοπτικές της δύναμης νεολαίας και εργαζόμενων, θα επιχειρήσουμε να αντιστρέψουμε αυτή την προσέγγιση, πλησιάζοντας τον Μαρξισμό ως εργαλείο ενός πολύμορφου αναστοχασμού των κοινωνικών και πολιτικών υποκειμένων για τη συνολική ανατροπή της παρούσας κοινωνίας..
Το «Μαρξιστικό Καφενείο» δεν επιδιώκει να δώσει ολοκληρωμένες απαντήσεις˙ φιλοδοξεί απλώς να ανοίξει εκ νέου την κουβέντα για την επικαιρότητα της κοινωνικής ανατροπής. Μέσω μιας σειράς διαλέξεων – συζητήσεων, θα μελετήσουμε τη μέθοδο του καθολικού επαναστατικού προτάγματος ως μια νέα «ενότητα θεωρίας και πράξης», η οποία δεν απευθύνεται σε καταναλωτές – θεατές, αλλά σε σκεπτόμενους και ελεύθερους ανθρώπους ενάντια στον «διαχωρισμό» της απάνθρωπης κοινωνίας μας. Θα παρουσιαστεί όσο γίνεται απλούστερα η ποικιλία των ρευμάτων του Μαρξισμού. Ξεκινώντας από θεμελιώδεις έννοιες της μαρξιστικής κοινωνικής φιλοσοφίας (για παράδειγμα: «άρνηση»), θα συζητηθεί το ζήτημα της «αντι-βίας» των μαζών, με χαρακτηριστικό και… επίκαιρο παράδειγμα το αμερικάνικο κίνημα των δεκαετιών ’60-’70. Στη συνέχεια και ερευνώντας τις πρόσφατες αλλαγές στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, θα φτάσουμε αναπόφευκτα στα γεγονότα του Δεκέμβρη 2008, συζητώντας τις νέες δυνατότητες που απελευθερώνουν οι σύγχρονες αντιθέσεις και τα αντίστοιχα κοινωνικά κινήματα (όπου φιλοδοξούμε να εκπροσωπηθούν επίσης τάσεις που δεν ανήκουν στον Μαρξισμό). Θα κλείσουμε την αναφορά με την «άρνηση του μέλλοντος» που προετοιμάζουν για μας χωρίς εμάς οι ισχυροί της παγκοσμιοποίησης, ατενίζοντας το «μέλλον της νέας άρνησης». Τέλος, ελπίζουμε σε αυτές τις συναντήσεις να δημιουργηθεί μια φιλόξενη «ομπρέλα», όπου θα τοποθετηθούν χωρίς προκαταλήψεις όλες οι συγγενείς απόψεις, με διάθεση ενότητας και όχι ρήξεων.
ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟ «ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ»:
Νίκος Τζ. Σέργης
Δημήτρης Αργυρός
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ
Σάββατο 7 Μαρτίου: Μαρξισμός: Φιλοσοφία και Πολιτική της κοινωνικής «άρνησης».
Εισηγητής: Νίκος Τζ. Σέργης, Ειδικός Επιστήμων, Τομέας Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Σάββατο 14 Μαρτίου: Η κρατική «βία» και η «αντι-βία» των κινημάτων.
Εισηγητής: Δημήτρης Αργυρός.
Σάββατο 21 Μαρτίου: Η Αμερική της ανατροπής: Οι «Μαύροι Πάνθηρες» και η «Μπιτ» γενιά.
Εισηγητής: Θανάσης Σακελλαριάδης, Επίκουρος Καθηγητής, Τομέας Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Σάββατο 28 Μαρτίου: Ο «ολοκληρωτικός καπιταλισμός» και τα «εργαλεία» της άρνησής του.
Εισηγητές: Νίκος Τζ. Σέργης, Ειδικός Επιστήμων, Τομέας Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Δημήτρης Αργυρός.
Σάββατο 4 Απριλίου: Η κοινωνική «άρνηση» του Δεκέμβρη 2008.
Εισηγητές: Άρης Στυλιανού, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, εκπρόσωποι της άκρας αριστεράς και του αναρχικού χώρου.
Σάββατο 11 Απριλίου: Η άρνηση του μέλλοντος και το μέλλον της άρνησης. Ολοκλήρωση του Α΄ κύκλου του «Μαρξιστικού Καφενείου».
Εισηγητές: Νίκος Τζ. Σέργης, Δημήτρης Αργυρός, Κώστας Μπουγάς.
