Για τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών

ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ Π.Ε.

1. Το κύριο χαρακτηριστικό των εκλογικών αποτελεσμάτων είναι η πρωτοφανής αποχή, η οποία παίρνει πλέον χαρακτηριστικά βαθιάς κρίσης αξιοπιστίας του συνόλου του πολιτικού συστήματος και όχι απλά του ενός ή του άλλου κόμματος. Η κυριαρχία δε της αποχής σε όλη την ΕΕ, αναδεικνύει πόσο μακρινό και ξένο φαντάζει πλέον αυτό το οικοδόμημα για τη μεγάλη πλειοψηφία των ευρωπαϊκών λαών.

Παρ' ότι προφανώς μέσα σε αυτήν υπάρχουν τα πιο διαφορετικά ρεύματα και απόψεις, το κύριο είναι ότι εκφράζεται η βαθιά αποστοίχιση, η κρίση εκπροσώπησης, ακόμη και η έκπτωση των εκλογικών αυταπατών και ότι για ένα πολύ μεγάλο μέρος εργαζομένων και νεολαίας οι εκλογές και το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του δεν αποτελεί λύση, αλλά μέρος του προβλήματος.

2. Είναι μεγάλη η πτώση της ΝΔ, η οποία "πληρώνει" για την κρίση και την πολιτική της. Τη φθορά αυτή όμως δεν την καρπώνεται το ΠΑΣΟΚ, κάτι που επιβεβαιώνει ότι για πλατιά τμήματα των εργαζομένων δεν αποτελεί "εναλλακτική λύση". Συνολικά, και οι δύο εκφραστές της κυρίαρχης αστικής πολιτικής και του κεφαλαίου εμφανίζονται με σημαντικά μειωμένη επιρροή, κάτι που εκφράζει την έλλειψη ενός συνολικού αστικού οράματος, που να μπορεί να στρατεύσει επιθετικά στις σημερινές συνθήκες.

Αντίθετα, σημαντικό ποσοστό της λαϊκής δυσαρέσκειας καρπώνεται το ΛΑΟΣ. Πρόκειται για μια πολυδιάστατη εξέλιξη και όχι απλά για μια μονοσήμαντη "συντηρητικοποίηση" - η οποία εδράζεται στην κοινωνική, πολιτική και ιδεολογική πόλωση που παράγει η κρίση, αλλά και οι εξεγέρσεις όπως του Δεκέμβρη - και στην αναζήτηση ριζικών απαντήσεων στα κοινωνικά προβλήματα.

3. Η Αριστερά καταγράφει και πάλι μια μεγάλη ήττα, σε ένα έδαφος μάλιστα που θα έπρεπε να είναι ευνοϊκό γι' αυτήν. Η ήττα και των δύο εκδοχών της καθεστωτικής Αριστεράς δείχνει ότι αναγνωρίζεται ως συστατικό μέρος του αστικού πολιτικού συστήματος, ως μέρος του προβλήματος και όχι ως μια εναλλακτική οδός.

Στην πορεία του ΣΥΡΙΖΑ συμπυκνώνεται όλο το στρατηγικό πρόβλημα του, ως Αριστερά του συστήματος που ο ορίζοντάς της δεν υπερβαίνει την αστική πολιτική, τον εξανθρωπισμένο καπιταλισμό και μια "κοινωνική και δημοκρατική ΕΕ". Η ανάδειξη μιας φυσιογνωμίας "ενότητας όλης της Αριστεράς", τελικά δεν λέει τίποτα στον εργαζόμενο κόσμο, καθώς δεν απαντάει τα βαθύτερα ερωτήματα και ανησυχίες του για μια άλλη πορεία της κοινωνίας. Η συμμετοχή δε στο ΣΥΡΙΖΑ δυνάμεων της ριζοσπαστικής Αριστεράς, δεν άλλαξε το ΣΥΝ, αλλά εξομοίωσε και αυτές τις δυνάμεις με την αστική πολιτική, τα μέσα και το σύστημά της. Η λογική "πρώτα θα μαζέψουμε τις μάζες" έστω με ένα μίνιμουμ πρόγραμμα και μετά "θα τις πάμε αριστερά" έχει καταρρεύσει πλήρως.

Το ΚΚΕ (που έπεσε και αυτό σε ψήφους) έδειξε ακόμη πιο καθαρά τα στρατηγικά, πολιτικά και θεωρητικά του όρια, ως αριστερή ρεφορμιστική πρακτική εντός του συστήματος, που δεν μπορεί να ανοίξει δρόμους πέρα απ' αυτό. Έχει, μάλιστα, ειδική ευθύνη για την άνοδο του ΛΑΟΣ, έχοντας τόσα χρόνια, και ειδικά με τη στάση του στην εξέγερση του Δεκέμβρη, νομιμοποιήσει τη ρητορική του. Αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ότι μια κομμουνιστική ταυτότητα χωρίς ίχνος όμως απελευθερωτικού σύγχρονου κομμουνισμού στη θεωρία και την πράξη, και χωρίς συμβολή σε αντικαπιταλιστικό κίνημα και ανατρεπτικά γεγονότα, δεν μπορεί να διαμορφώσει πραγματικά αντισυστημικό κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό ρεύμα.

4. Το αποτέλεσμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι κάτω και από το άθροισμα των δυνάμεων που συμμετέχουν (και ως προς τις προηγούμενες ευρωεκλογές και ως προς τις βουλευτικές εκλογές), κάτι που δεν επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις των συνιστωσών της για τη "δυναμική" που δημιούργησε αυτό το μόρφωμα. Το σημαντικότερο, ωστόσο, και για τους αγωνιστές που πλαισίωσαν το εγχείρημα και αναθέρμαναν τις ελπίδες τους για μια ισχυρή αντικαπιταλιστική Αριστερά, δεν πρέπει να είναι αυτό, αλλά τα εξής:

α) Είναι φανερό ότι η αποχή έπληξε και αυτό τον χώρο, και μάλιστα ιδιαίτερα από την πλευρά τμημάτων που συμμετείχαν στους αγώνες των τελευταίων χρόνων και στην εξέγερση του Δεκέμβρη. Από την αρχική του συγκρότηση μέχρι σήμερα, αυτό το μόρφωμα δεν είχε στον προσανατολισμό του την πολιτική συνάντηση του αγωνιστικού δυναμικού του Δεκέμβρη κι την προσπάθεια για μεταλαμπάδευση του ανατρεπτικού πνεύματός του στους χώρους δουλειάς, τη συμβολή των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς στη συγκρότηση και ανάπτυξη της εργατικής απάντησης στην καπιταλιστική κρίση.

Γι' αυτό, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν μπόρεσε να συγκινήσει ένα μεγάλο τμήμα αγωνιστών, που εξακολουθούν να μην καταλαβαίνουν πώς γίνεται να προτείνεται από δυνάμεις που έχουν αναφορά στην εξέγερση του Δεκέμβρη ότι η πολιτική του έκφραση είναι η εκλογική καταγραφή.

β) Η φυσιγνωμία που εξέπεμπε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ιδιαίτερα κατά την προεκλογική προπαγάνδα και παρουσία, δεν παρέπεμπε σε μια "άλλη" Αριστερά, αλλά σε άλλη μια συμμαχία, στα αριστερά έστω άκρα της παλιάς Αριστεράς, με την οποία άλλωστε φρόντιζε να τονίζει τη συγγένειά της και να επικαλείται την ενότητά της ως κάτι "θετικό και ευκταίο" (χαρακτηριστικά γι' αυτό ήταν η απάντηση στην πρόταση Γλέζου για την ενότητα όλης της Αριστεράς και μπαράζ άρθρων και συνεντεύξεων στην ίδια κατεύθυνση). Είναι επίσης ενδεικτικό ότι δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ συνυπέγραψαν με δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ κοινή διακήρυξη για τις ευρωεκλογές, το περιεχόμενο της οποίας δεν ξεφεύγει από τα όρια της σοσιαλδημοκρατίας!

Ο πολιτικός στόχος που πρότεινε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ περιορίστηκε στην "ανατροπή της επίθεσης" (ή/και "δημοκρατική ανατροπή"). Και στο επίπεδο αυτό, δηλαδή, η παλιά Αριστερά σφράγιζε το στίγμα της: μεγάλα λόγια για την "προοπτική", αλλά τώρα μέχρι την "ανατροπή της παρούσας επίθεσης"... Χαρακτηριστικό είναι ότι η κεντρική πολιτική πρόταση για το μεγαλύτερο επίδικο της εποχής, την κρίση, ήταν το "να μην πληρώσουμε την κρίση τους", δηλαδή η πρόταση που προβάλλεται από την ΓΣΕΕ, το σύνολο της Αριστεράς, μέχρι και σύσσωμη την εξωκοινοβουλευτική. Αλλά ακόμη και αυτός ο περιορισμένος και μη επαναστατικός στόχος εκφυλιζόταν σε ένα άθροισμα αιτημάτων που, όπως η κρατικοποίηση, δεν διαφοροποιείται ριζικά ακόμη και από μέτρα που παίρνει το ίδιο το σύστημα εν μέσω κρίσης.

γ) Ο τρόπος συγκρότησης και λειτουργίας της ΑΝΤΑΡΣΥΑ μετέτρεψε τα μέλη των οργανώσεων σε θεατές μιας κεντρικής παραγωγής της πολιτικής και απώθησε ένα μεγάλο μέρος ανεξάρτητων αγωνιστών, που για άλλη μια φορά είδαν να γίνονται απλώς "συ πλήρωμα" των κεντρικών συμφωνιών χωρίς κανέναν αποφασιστικό ρόλο. Και από αυτήν την άποψη, το "Μέτωπο" ήταν μια από τα παλιά, χωρίς εισαγωγή πραγματικά αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών συζήτησης και παραγωγής πολιτικής, με αποτέλεσμα ακόμη και όπου έγιναν τέτοιες προσπάθειες τοπικά, όχι μόνο δεν κατάφεραν να επιδράσουν στην κεντρική φυσιογνωμία του μορφώματος, αλλά βρέθηκαν απένατνι σε σοβαρά εμπόδια.

δ) Η απόκρυψη ή συγκάλυψη των όχι απλά διαφορετικών αλλά συχνά ανταγωνιστικών πολιτικών γραμμών των συνεργαζόμενων οργανώσεων απογοήτευσε ένα μέρος των αγωνιστών, οι οποίοι έβλεπαν, για παράδειγμα, δυνάμεις που μας καλούσαν τον Δεκέμβρη να πάμε μαζί με τους ¨κοινοβουλευτικούς μας φίλους", στο όνομα ενός ευρύτερου "δημοκρατικού μετώπου", να επικαλούνται τώρα την ανεξάρτητη διάσταση του Δεκέμβρη που πρέπει να εκφραστεί στις εκλογές, ή δυνάμεις που μιλάνε στο όνομα μιας νέας Αριστεράς, να παραμένουν προσκολλημένες την Πρωτομαγιά στη ΓΣΕΕ και τα Εργατικά Κέντρα, ή δυνάμεις που εξακολουθούν να διαδηλώνουν με αστικές και ρεφορμιστικές δυνάμεις για τον πόλεμο, το ρατσισμό, τα δημοκρατικά δικαιώματα, να μιλάνε στο όνομα του "τρίτου πόλου".

Συνολικά, και στο εκλογικό αποτέλεσμα εκφράστηκαν τα ενδογενή όρια και τα προβληματικά πολιτικά, ιδεολογικά και οργανωτικά χαρακτηριστικά του μορφώματος, που δεν το κάνουν αναγνωρίσιμο ως "άλλη Αριστερά", ούτε δίνουν χώρο σε μια πραγματική πολιτική διεργασία των αγωνιστών για ένα αντικαπιταλιστικό ρεύμα.

5. Για το ΝΑΡ, όλη αυτή η περίοδος ήταν μια ισχυρότατη δοκιμασία των πολιτικών και θεωρητικών του ορίων, καθώς και του μοντέλου λειτουργίας του. Μέσα σε όλη αυτήν την πορεία, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έγινε το όχημα μιας συνολικής μετατόπισης της πολιτικής και της φυσιογνωμίας του ΝΑΡ, εγκατάλειψης των πιο προωθητικών πολιτικών και θεωρητικών στοιχείων που μας ξεχώρισαν ως ρεύμα μέχρι σήμερα, και κυρίως μη ανταπόκρισή μας στις νέες μεγάλες προκλήσεις της εποχής. Η αντίληψή μας για την εργατική πολιτική μετατράπηκε στην καρικατούρα της "κεντρικής πολιτικής" μέσω εκλογών. Ο πολιτικός στόχος της περιόδου, ακόμη και αυτός που είχε αποφασιστεί στο Πανελλαδικό Σώμα, μετατράπηκε αυθαίρετα σε "ανατροπή της επίθεσης" και μόνο (ή "δημοκρατική ανατροπή", που είχε απορριφθεί από το 2ο Συνέδριο του ΝΑΡ). Ακόμη και οι απόψεις της παναριστεράς, με τις οποίες έχουμε μέτωπο από την ίδρυσή μας, σήμερα προβάλλονται ως κάτι θετικό, η "συζήτηση και ενότητα της Αριστεράς" έχει αντικαταστήσει την ενότητα της τάξης σ' ένα νέο εργατικό κίνημα της χειραφέτησης και σε ένα αντικαπιταλιστικό εργατικό μέτωπο (ΑΕΜ).

Όλα αυτά, και άλλα πολλά, θέτουν επί τάπητος το θέμα της συνολικής πορείας του ΝΑΡ, της πολιτικής και φυσιογνωμίας του, και σαν τέτοια πρέπει να αντιμετωπιστούν και να συζητηθούν, και όχι απλά σαν αποτίμηση ενός εκλογικού αποτελέσματος. Είναι ανάγκη να ανοίξει αυτή η συζήτηση με συνολικό τρόπο, και με την πιο πλέρια εργατική δημοκρατία, σε όλες τις ΟΒ πριν απ' όλα και σε έκτακτη πανελλαδική ολομελειακού τύπου διαδικασία, που πρέπει να αποφασίσει για την πολιτική γραμμή του ΝΑΡ στις νέες συνθήκες.

6. Σε όλη την Ευρώπη και στην Ελλάδα, ακόμη και στις ευρωεκλογές, αυτό που αναδεικνύεται κυρίαρχα σήμερα είναι το ερώτημα της καπιταλιστικής κρίσης και η απάντηση σε αυτό. Αυτό αναδιαμορφώνει τις συνειδήσεις, τα πολιτικά ρεύματα, τις αξιακές, θεωρητικές και πολιτισμικές αναζητήσεις, τα κινήματα και τους αγώνες. Σε αυτό το κεντρικό για τη ζωή των εργαζομένων και της νεολαίας ζήτημα είναι που πριν απ' όλα βαθαίνει η ήττα της παλιάς καθεστωτικής Αριστεράς και δεν καταφέρνουν να διακριθούν οι οργανώσεις της αντικαπιταλιστικής και επαναστατικής Αριστεράς.

Σ' αυτό το αποφασιστικό πεδίο πρέπει να προσανατολιστεί η συζήτηση, η πολιτική γραμμή, η θεωρητική αναζήτηση και παρέμβαση, και κυρίως η δράση του ΝΑΡ, παίρνοντας οριστικά διαζύγιο από πολιτικές αντιλήψεις και πρακτικές, θεωρητικές ταυτότητες και οργανωτικά μοντέλα, που αναπαράγουν τα ηττημένα χαρακτηριστικά της παλιάς Αριστεράς και των θραυσμάτων της.

Για το ΝΑΡ, την αντικαπιταλιστική και επαναστατική Αριστερά, η μεγάλη πρόκληση είναι να συμβάλουμε στους νέους Δεκέμβρηδες, με συνειδητό στόχο, πολιτική, οργανωτική και θεωρητική προετοιμασία (και γι' αυτό αλλαγή και υπέρβαση της σημερινής μας κατάστασης), ώστε αυτοί να μετατραπούν σε επαναστατική κρίση και ανατροπή του συστήματος.

Είναι η ώρα για μια πραγματικά επαναστατική απάντηση στην κρίση, με ένα νέο εργατικό και νεολαιίστικο κίνημα συνολικής χειραφέτησης, με μια εργατική πολιτική που θα αμφισβητεί ολοκληρωτικά το αστικό μοντέλο της ανάθεσης και της εκπροσώπησης (από το ίδιο το κόμμα μέχρι όλη την κοινωνία), με ένα κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο των ζωντανών και μαχόμενων δυνάμεων της αντικαπιταλιστικής αναζήτησης, της υπέρβασης της παλιάς Αριστεράς σε όλες τις εκδοχές της, της εξέγερσης και της πράξης που από σήμερα και για σήμερα θέλει να οικοδομεί άλλες σχέσεις, διαδικασίες, αντιθεσμούς και όργανα της εργατικής χειραφέτησης, ανταγωνιστικά προς το κεφάλαιο, το κράτος, την αγορά και τον κυρίαρχο πολιτισμό, της επανάστασης και της ριζικά επαναθεμελιωμένης κομμουνιστικής απελευθέρωσης της εποχής μας, που πασχίζει να τινάξει από πάνω της τη "σκόνη του χρόνου", τη σκουριά που σκεβρώνει τα όνειρα για μια νέα ριζικά διαφορετική ζωή.

Κυριακή Αγαπητού
Βαγγέλης Ζέρβας
Αντωνία Λεγάκη
Ισαάκ Μανώλης
Φώντας Παπαδημητρίου
Νίκος Πελεκούδας
Κώστας Φωτάκης
Κώστας Χαριτάκης

ΠΡΙΝ 14/06/2009