Καθώς πραγματοποιείται στη Μαδρίτη στις 21 Ιανουαρίου η εναρκτήρια διάσκεψη του Ευρωπαϊκού Έτους για την Καταπολέμηση της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού 2010, η Διεθνής Αμνηστία προτρέπει την Ε.Ε. να αντιμετωπίσει τις συνεχείς παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υφίστανται οι πληθυσμοί των Ρομά της Ευρώπης. Σε επιστολή της προς την ισπανική προεδρία της Ε.Ε., η Διεθνής Αμνηστία ζητά συγκεκριμένα να σταματήσουν οι εξαναγκαστικές εξώσεις των Ρομά, και να τερματιστεί κάθε χωριστή σχολική εκπαίδευση.
«Οι Ρομά αποτελούν ένα από τα πιο προφανή παραδείγματα μειονότητας στην Ε.Ε. που υποφέρει τόσο από φτώχεια όσο και από περιθωριοποίηση. Φαίνεται ότι εξακολουθεί να είναι αποδεκτή η διαφορετική μεταχείρισή τους, γεγονός εξίσου απαράδεκτο», δήλωσε ο Νίκολας Μπέγκερ, διευθυντής του γραφείου της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ε.Ε.
Η Διεθνής Αμνηστία απευθύνει έκκληση στην Ε.Ε. να αξιοποιήσει την πολιτική της δέσμευση και να προβεί σε ενέργειες για να δώσει τέλος στις εξαναγκαστικές εξώσεις των Ρομά, που διαπράττονται σε όλη την Ε.Ε., ενώ παράλληλα προτρέπει τα κράτη-μέλη να υιοθετήσουν και να υλοποιήσουν πολιτικές, οι οποίες να ενθαρρύνουν την ενσωμάτωση των παιδιών Ρομά στο κυρίως σώμα της εκπαίδευσης.
Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι, τον τελευταίο καιρό, αυξάνονται στην Ε.Ε. οι εξαναγκαστικές εξώσεις κοινοτήτων Ρομά που ζουν στη φτώχεια. Στην κοινότητα Μπάκουλα στο βόρειο Μιλάνο, 150 Ρομά που ζουν κάτω από μία γέφυρα εκτοπίστηκαν δια της βίας τον περασμένο Μάρτιο. Αυτό συνέβη χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση και 70 από αυτούς διασκορπίστηκαν χωρίς να τους παρασχεθεί εναλλακτική στέγη.
Παρόμοιες ενέργειες έχουν επίσης σημειωθεί στη Σλοβακία και την Ελλάδα, όπου η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε εξαναγκαστικές εξώσεις κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Το διεθνές δίκαιο προβλέπει επαρκή και εντός εύλογου χρόνου προηγούμενη ειδοποίηση, ευκαιρία για ουσιαστική διαβούλευση, παροχή ένδικων μέσων συμπεριλαμβανομένης νομικής βοήθειας εάν χρειάζεται, επαρκή εναλλακτική στέγαση και αποζημίωση για κάθε απώλεια.
Ο συνεχιζόμενος διαχωρισμός των παιδιών Ρομά στο σχολείο είναι άλλο ένα θέμα που εγείρει ανησυχία. Σε πρόσφατη έκθεσή της (Η Αδικία υπό μορφή Διακρίσεων στην εκπαίδευση των Ρομά συνεχίζεται στην Τσεχική Δημοκρατία) η Διεθνής Αμνηστία κατέδειξε ότι πολλά παιδιά Ρομά τοποθετούνται σε σχολικές μονάδες και τάξεις σχεδιασμένες για μαθητές με «ήπιες διανοητικές αναπηρίες». Άλλα τοποθετούνται σε σχολεία και τάξεις μόνο για Ρομά, όπου λαμβάνουν χαμηλότερης ποιότητας εκπαίδευση. Αυτές οι μορφές παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν διαπραχθεί παρά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το 2007, με την οποία η Τσεχική Δημοκρατία κρίθηκε ένοχη για διακρίσεις εναντίον των παιδιών Ρομά, μέσω της τοποθέτησής τους σε «ειδικά σχολεία».
«Αυτή η μορφή απαρντχάιντ το μόνο που θα καταφέρει είναι να αυξήσει την πιθανότητα να αντιμετωπίζουν οι Ρομά αποκλεισμό από τη δημόσια ζωή και περιορίζει τις δυνατότητες των νέων Ευρωπαίων Ρομά», επισημαίνει ο Εστεμπάν Μπελτράν, Διευθυντής του Ισπανικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Αν η Ε.Ε. σκοπεύει σοβαρά να καταπολεμήσει τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, πρέπει να είναι έτοιμη να τερματίσει επειγόντως τις διακρίσεις εναντίον των Ρομά. Μια απτή ενέργεια θα ήταν να αντιμετωπίσει αμέσως την κατάσταση της Ερζέμπετ Φοντόρ και της οικογένειάς της, που ζουν δίπλα σε μονάδα επεξεργασίας λυμάτων στη Ρουμανία, μετά την εξαναγκαστική τους έξωση πριν πέντε χρόνια», καταλήγει ο Μπέγκερ.
