2 Απριλίου 2008
Η Διεθνής Αμνηστία απηύθυνε έκκληση στις κινεζικές αρχές να σταματήσουν αμέσως την επιβολή μέτρων καταπίεσης εναντίον Κινέζων υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Πεκίνο και σε άλλες περιοχές της Κίνας, καθώς επίσης και εναντίον των διαδηλωτών στο Θιβέτ και τις γύρω περιοχές, σε νέα έκθεσή της με τίτλο «Κίνα: Αντίστροφη μέτρηση για τους Ολυμπιακούς - η καταστολή των ακτιβιστών απειλεί την Ολυμπιακή κληρονομιά».
«Η καταπίεση των ακτιβιστών εντάθηκε, δεν μειώθηκε λόγω των Ολυμπιακών», δήλωσε η Αϊρίν Χαν, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.
Μέσα και γύρω από το Πεκίνο, οι κινεζικές αρχές έχουν φιμώσει και φυλακίσει ειρηνικούς ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε «εκκαθαριστικές επιχειρήσεις» πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στο Θιβέτ και τις γύρω περιοχές, η καταστολή κατά των διαδηλωτών από την αστυνομία και το στρατό έχει οδηγήσει τις τελευταίες μέρες σε σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι ελευθερίες του λόγου και της ειρηνικής διαμαρτυρίας προστατεύονται από το διεθνές δίκαιο, αποτελούν αναφαίρετα δικαιώματα κάθε ανθρώπου και πρέπει να προστατεύονται, όχι να καταπνίγονται, τόσο στην Κίνα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, από όπου και αν περάσει η Ολυμπιακή Φλόγα.
Εξάλλου, το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας επισημαίνει και καταδικάζει το κλίμα φίμωσης κάθε ειρηνικής διαφωνίας που συνόδευσε την αφή της Ολυμπιακής φλόγας και τη διαδρομή της στο ελληνικό έδαφος. «Αναγνωρίζουμε το καθήκον της ελληνικής κυβέρνησης να περιφρουρήσει την ασφάλεια των τελετών και όσων συμμετείχαν σε αυτές, όμως αυτό δεν νομιμοποιεί την απαγόρευση στην πράξη ειρηνικών δημόσιων διαμαρτυριών. Για μια ακόμη φορά, το θεμιτό αίτημα της ασφάλειας χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για την περιστολή θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δήλωσε ο Δημήτρης Μπότσος, Διευθυντής του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.«Οι πράξεις αυτές μας κάνουν να αμφιβάλλουμε κατά πόσο οι κινεζικές αρχές παίρνουν πράγματι σοβαρά τη δέσμευσή τους να βελτιώσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες», επισήμανε η Αϊρίν Χαν.
«Οι Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν μέχρι τώρα αποτύχει να λειτουργήσουν ως καταλύτης που θα επιφέρει μεταρρύθμιση. Αν δεν ληφθούν επειγόντως μέτρα για να βελτιωθεί η κατάσταση, δείχνει όλο και πιο ανέφικτη μία θετική κληρονομιά ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τους Ολυμπιακούς του Πεκίνου», τόνισε η Αϊρίν Χαν.
«Μένουν μόνο 4 μήνες για τους Αγώνες και η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) και οι παγκόσμιοι ηγέτες πρέπει να πάρουν ισχυρή θέση: η μη εκδήλωση ανησυχίας και η μη απαίτηση αλλαγής δημοσίως κινδυνεύουν να ερμηνευτούν ως σιωπηρή υποστήριξη των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται από τις κινεζικές αρχές κατά την προετοιμασία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.»
Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις κινεζικές αρχές:
- να δώσουν στους ερευνητές του ΟΗΕ και άλλους ανεξάρτητους παρατηρητές άμεση πρόσβαση στο Θιβέτ και τις γύρω περιοχές,
- να σταματήσουν την αυθαίρετη κράτηση, τον εκφοβισμό και την παρενόχληση των ακτιβιστών,
- να σταματήσουν την τιμωρητική διοικητική κράτηση,
- να επιτρέψουν την πλήρη και ελεύθερη δημοσιογραφική κάλυψη σε όλη την Κίνα από όλους τους δημοσιογράφους,
- να απελευθερώσουν όλους τους κρατούμενους συνείδησης,
- να μειώσουν τον αριθμό των αδικημάτων που τιμωρούνται με θανατική ποινή ως ένα πρώτο βήμα προς τη κατάργησή της.
Κύρια σημεία της έκθεσης
Οι αρχές έχουν χρησιμοποιήσει υπερβολική και μερικές φορές θανατηφόρα βία για να διαλύσουν τους διαδηλωτές στο Θιβέτ και τις γύρω περιοχές. Η Διεθνής Αμνηστία αναγνωρίζει το καθήκον των αρχών να προστατεύουν τους πολίτες και την περιουσία τους από πράξεις βίας, μεταξύ άλλων από επιθέσεις εναντίον Κινέζων Χαν για λόγους εθνότητας κατά τα φαινόμενα, όμως οι ενέργειές τους πρέπει να ακολουθούν τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας που διατυπώνονται στα θεσμικά κείμενα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Λαμβάνοντας υπ' όψιν το επί μακρόν τεκμηριωμένο μοτίβο βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακοποίησης στο Θιβέτ, η Διεθνής Αμνηστία φοβάται ότι οι Θιβετιανοί κρατούμενοι είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίσουν ξυλοδαρμούς ή άλλες καταπατήσεις. Ορισμένοι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να καταδικαστούν σε θάνατο μετά από άδικες δίκες. Η οργάνωση καλεί τις αρχές να γνωστοποιήσουν τα ονόματα, τον τόπο κράτησης και τη νομική θέση όλων των κρατουμένων, και να απελευθερώσουν οποιονδήποτε κρατείται αποκλειστικά για συμμετοχή σε ειρηνικές διαμαρτυρίες.
Ο σχεδόν απόλυτος αποκλεισμός των μέσων ενημέρωσης στο Θιβέτ και τις γύρω περιοχές όχι μόνο καθιστά δύσκολη την επιβεβαίωση των αναφορών, αλλά αποτελεί επίσης αθέτηση των επίσημων υποσχέσεων ότι θα διασφαλιζόταν «πλήρης ελευθερία των μέσων ενημέρωσης» μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Η Διεθνής Αμνηστία περιγράφει αναλυτικά στην έκθεσή της περιστατικά ποινικής δίωξης ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επειδή κατήγγειλαν παραβιάσεις ή συσχέτισαν τους προβληματισμούς τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα με τη φιλοξενία των Αγώνων από το Πεκίνο. Η Διεθνής Αμνηστία ζητά την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση των ειρηνικών ακτιβιστών που κρατούνται απλά και μόνο επειδή εκφράσανε τις πεποιθήσεις τους. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
Ο ακτιβιστής για το δικαίωμα στη γη Γιανγκ Τσουνλίν (Yang Chunlin), ο οποίος καταδικάστηκε σε 5ετή φυλάκιση στις 25 Μαρτίου για «υποκίνηση ανατροπής του καθεστώτος» αφού πρωτοστάτησε σε μία εκστρατεία με σύνθημα «Δεν θέλουμε Ολυμπιακούς, θέλουμε ανθρώπινα δικαιώματα». Σύμφωνα με καταγγελίες βασανίστηκε από την αστυνομία κατά τη διάρκεια της κράτησης, αλλά του αρνήθηκαν την ευκαιρία να το καταγγείλει στο δικαστήριο.
Ο ακτιβιστής από το Πεκίνο, Χου Τζια (Hu Jia), ο οποίος δικάστηκε στις 18 Μαρτίου για «υποκίνηση ανατροπής του καθεστώτος» σε σχέση με τη δράση του για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μετά από πολύμηνο και παρεμβατικό «κατ' οίκον περιορισμό». Η σύζυγός του Ζενγκ Τζινιάν (Zeng Jinyan) συνεχίζει να κρατείται υπό αυστηρή αστυνομική παρακολούθηση στο σπίτι μαζί με το νεογέννητο μωρό τους.
Η «εκκαθαριστική επιχείρηση» πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες είχε επίσης ως αποτέλεσμα την κράτηση χιλιάδων αιτούντων στο Πεκίνο, με πολλούς από αυτούς να στέλνονται πίσω στις επαρχίες διαμονής τους. Τέτοιες πρακτικές θυμίζουν το σύστημα «Κράτηση και Επαναπατρισμός», ένα σύστημα κράτησης για εσωτερικούς μετανάστες μέχρι να μεταφερθούν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους. Το σύστημα αυτό καταργήθηκε το 2003 με τυμπανοκρουσίες και μεγάλη προβολή και αναγγέλθηκε στην Κίνα ως σημαντικό βήμα εμπρός για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επίσης, ορισμένοι αιτούντες στάλθηκαν σε εγκαταστάσεις «Επανεκπαίδευσης μέσω της Εργασίας» - άλλο ένα βάναυσο σύστημα κράτησης χωρίς δίκη, το οποίο βρίσκεται στην ατζέντα των μεταρρυθμίσεων της Κίνας εδώ και χρόνια χωρίς να σημειώνεται οποιαδήποτε πρόοδος.
Οι νέοι κανονισμοί, που εισήχθησαν πέρυσι και αποσκοπούν στη μεγαλύτερη ελευθερία λόγου για τους ξένους δημοσιογράφους στη Κίνα, δεν εφαρμόστηκαν στο Θιβέτ και πολλοί δημοσιογράφοι εμποδίστηκαν να αναφερθούν σε ευαίσθητα θέματα στο Πεκίνο και άλλες περιοχές της Κίνας. Την ίδια στιγμή, παραμένουν οι αυστηροί περιορισμοί για τα εγχώρια μέσα ενημέρωσης, ενώ η λογοκρισία του Διαδικτύου έχει ενταθεί και μεταξύ των πρόσφατων στόχων στο Πεκίνο συγκαταλέγονται διάφορες ιστοσελίδες ενημέρωσης για το HIV/AIDS. Υπάρχουν καταγγελίες που αναφέρουν ότι ο έλεγχος της πληροφόρησης επεκτείνεται ώστε να καλύψει και τα μηνύματα SMS στο Πεκίνο.
Η έκθεση καλωσορίζει τις επίσημες διαβεβαιώσεις για σημαντική μείωση στις θανατικές καταδίκες και εκτελέσεις τον περασμένο χρόνο ως αποτέλεσμα της επαναφοράς της επανεξέτασής τους από το Ανώτατο Λαϊκό Δικαστήριο, αλλά καλεί ξανά τις αρχές να δημοσιεύσουν πλήρη εθνικά στατιστικά στοιχεία για τη θανατική ποινή ώστε να τεκμηριώσουν τους ισχυρισμούς τους.