Του ΑΡΗ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ
Φως από παιδικά μάτια στο βάθος ενός τούνελ ρατσισμού και ξενοφοβίας, από το οποίο διέρχεται η Ελλάδα...
Την ώρα που οι Ελληνες εμφανίζονται ως οι πλέον ξενοφοβικοί στην Ευρώπη, έρευνα του ΕΚΚΕ στα σχολεία όλων των βαθμίδων της Αθήνας δείχνει ότι οι αλλοδαποί μαθητές είναι όχι μόνον ιδιαίτερα αποδεκτοί αλλά και σε μεγάλο βαθμό ενταγμένοι εκπαιδευτικά και συναισθηματικά.
Η «σκοτεινή» πλευρά αναδεικνύεται στην Ευρωπαϊκή Κοινωνική Ερευνα (ESS), όπου για το συγκεκριμένο θέμα έχουμε δεδομένα από 21 χώρες. Ο φόβος απέναντι στον ξένο, η απόρριψή του, αποτυπώνεται αρχικά στις απαντήσεις για την ιδανική περιοχή κατοικίας.
Μετριέται λοιπόν το ποσοστό εκείνων που δηλώνουν ότι θεωρούν «ιδανική γειτονιά» εκείνη που δεν έχει καθόλου αλλοδαπούς. Και σε αυτή τη μέτρηση, η Ελλάδα έρχεται δεύτερη μετά την Ουγγαρία όπου οι θετικές απαντήσεις πλησιάζουν το 70%! Οι ερευνητές αποδίδουν την πρωτιά «πιθανόν στην προβληματική ένταξη της πολυάριθμης μειονότητας των Τσιγγάνων».
Ωστόσο, το 44% των θετικών απαντήσεων των Ελλήνων είναι πολύ υψηλότερο από το μέσο όρο του 32% που καταγράφεται σε 21 χώρες. Λίγο πάνω από το 40% βρίσκονται μόνο Ισραήλ και Βέλγιο ενώ πάνω από το μέσο όρο κατατάσσονται χώρες κυρίως «φτωχές»: Πορτογαλία, Δανία, Τσεχία, Σλοβενία, Πολωνία, Ιρλανδία και Αυστρία. Ολλανδία, Ισπανία και Φινλανδία βρίσκονται στο μέσο όρο ενώ αρκετά χαμηλότερα συναντούμε μεγαλύτερες και ισχυρότερες χώρες, όπως Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Σουηδία και Ελβετία.
Η γνώμη όμως για τον αλλοδαπό ως γείτονα στοιχειοθετεί έναν μόνο από τους οκτώ δείκτες απόρριψης. Και αν στον συγκεκριμένο δείκτη η Ελλάδα έρχεται δεύτερη, πρωτεύει και με διαφορά σε άλλους έξι. Αναλυτικά:
ΦΥΛΗ - 2,25 φορές πάνω από το μέσον όρο Ευρώπης είναι το ποσοστό των Ελλήνων που λένε «όχι στην είσοδο μεταναστών διαφορετικής φυλής».
ΦΤΩΧΟΙ - 2,43 φορές πάνω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο είναι οι Ελληνες που λένε όχι στην είσοδο μεταναστών εφόσον προέρχονται από φτωχότερες αν και ευρωπαϊκές χώρες.
ΑΠΕΛΑΣΗ - Κατά 1,88 φορές υποστηρίζουμε περισσότερο την απέλαση ενός μετανάστη εάν μείνει για πολύ καιρό άνεργος ή έχει τελέσει οποιαδήποτε εγκληματική ενέργεια.
ΘΡΗΣΚΕΥΜΑ - Τεράστια απόσταση, που ξεπερνά κατά 2,74 φορές τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, προκύπτει από τις θετικές απαντήσεις στο ερώτημα πόσο μεγάλη σημασία έχει οι μετανάστες να είναι χριστιανοί. Ενδεικτικά, στην Ουγγαρία που ακολουθεί, ο δείκτης είναι στο 1,73.
ΧΡΩΜΑ - Υπερδιπλάσια (2,07) του μέσου όρου κινούμαστε και στο πόσο μεγάλη σημασία δίνουμε στο να είναι οι μετανάστες λευκοί. Ερχόμαστε όμως δεύτεροι σε σχέση με το 2,76 των Ούγγρων.
ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΙΕΣ - Πολύ ψηλότερα από το μέσο όρο (1,73 φορές) βρισκόμαστε και στο ερώτημα που έχει τις μικρότερες αποκλίσεις ανάμεσα σε διαφορετικές χώρες και προκύπτει από όσους θεωρούν «πολύ θετική» για την κοινωνία «τη γλωσσική-θρησκευτική ομοιογένεια και τον κοινό τρόπο ζωής».
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ - Εκεί που τα δίνουμε όλα, σπάζοντας τα κοντέρ, είναι όταν λέμε ότι «οι επιπτώσεις της παρουσίας μεταναστών στη χώρα» είναι «έντονα αρνητικές». Ως Ελληνες, απαντούμε θετικά σε ποσοστό που ξεπερνά κατά 3,21 φορές τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ οι δεύτεροι Ούγγροι βρίσκονται μόλις στο 1,76.
Πρωταθλήτρια...
Με βάση τα παραπάνω, η χώρα μας διαμορφώνει συνολικό δείκτη 2,21 φορές μεγαλύτερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η Ουγγαρία έρχεται δεύτερη με 1,94, η Πορτογαλία τρίτη με 1,45 και η Ανατολική Ευρώπη (Πολωνία, Τσεχία, Σλοβενία) τέταρτη με 1,24. Κάτω από τον μέσο όρο κατατάσσεται η Δυτική Ευρώπη (Αυστρία, Βέλγιο, Γερμανία, Ισπανία, Βρετανία, Ιρλανδία, Ιταλία) με 0,88 και ακόμη χαμηλότερα η Βόρεια Ευρώπη (Σκανδιναβικές χώρες, Ολλανδία, Ελβετία) με 0,57.
Παίδων ελπίδες
Από το καλοκαίρι του 2006, όταν για πρώτη φορά δημοσιοποιήθηκαν ευρήματα της έρευνας στα σχολεία του Δήμου Αθηναίων, επισημάναμε τις ελπιδοφόρες ενδείξεις αναστροφής στο κυρίαρχο ρεύμα που συμπαρασύρει τον ξένο, τον «άλλο», τον διαφορετικό. Οπως μας λέει η ερευνήτρια του ΕΚΚΕ, Γίτσα Κοτταρίδη, είναι πολύ σημαντικό το ότι οι ενδείξεις αυτές επιβεβαιώθηκαν με την ολοκλήρωση της έρευνας και τη συμπλήρωση με τα στοιχεία από τα νηπιαγωγεία του μεγαλύτερου δήμου της χώρας. Διαπιστώνεται λοιπόν ότι:
* Το 84% των μαθητών του Δημοτικού και το 76% σε Γυμνάσιο-Λύκειο κάνουν παρέα με παιδιά άλλης εθνικότητας. Ακόμη πιο σημαντικό, μας λέει η κ. Κοτταρίδη, είναι ότι ανάμεσα σε εκείνους που λένε ότι δεν κάνουν παρέα με αλλοδαπούς, η πλειονότητα (65%) το εξηγεί δηλώνοντας ότι «δεν έτυχε». Μένει λοιπόν ένα μικρό ποσοστό (5,6%-8,4%) που δηλώνει «δεν ταιριάζουμε», «δεν θέλουν να με κάνουν παρέα» ή «δεν θέλουν οι γονείς μου».
* Οι εκπαιδευτικοί και οι διευθυντές των σχολικών μονάδων στην πλειονότητά τους αρνούνται ότι η παρουσία αλλοδαπών επηρεάζει το επίπεδο της τάξης. Το ποσοστό όσων μιλούν για μηδενικές επιπτώσεις κυμαίνεται στο 63% σε Δημοτικά-Γυμνάσια-Λύκεια και 60% στα Νηπιαγωγεία, στα οποία όμως είναι σημαντικό το 10% που αξιολογεί θετικά την παρουσία αλλοδαπών (5% στις άλλες βαθμίδες). Αρνητικές επιπτώσεις από την παρουσία μεταναστών εκτιμά το 30% των εκπαιδευτικών στα Νηπιαγωγεία και το 33% στις υπόλοιπες βαθμίδες.
* Μικρές είναι οι διαφορές μεταξύ αλλοδαπών και Ελλήνων στα παράπονα του είδους «κάποια παιδιά στο σχολείο μού φέρονται άσχημα». Στο Δημοτικό παραπονιέται το 58,6% των αλλοδαπών έναντι 65,9% των Ελλήνων. Στο Γυμνάσιο, το 53,2% των αλλοδαπών έναντι 50%, και στο Λύκειο των Ελλήνων το 28,9% έναντι 38,9%.
* Ολα τα παραπάνω ισχύουν παρά το γεγονός ότι 40% των εκπαιδευτικών πιστεύουν ότι δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις για να βοηθήσουν τα παιδιά, Ελληνόπουλα και αλλοδαπά, στη διαμόρφωση μιας πολυ-πολιτισμικής κοινωνίας. Πολύ μικρά (19-28%) είναι και τα ποσοστά εκπαιδευτικών που έχουν χρησιμοποιήσει ειδικά βοηθήματα για αυτόν το σκοπό.
Η «σκοτεινή» πλευρά αναδεικνύεται στην Ευρωπαϊκή Κοινωνική Ερευνα (ESS), όπου για το συγκεκριμένο θέμα έχουμε δεδομένα από 21 χώρες. Ο φόβος απέναντι στον ξένο, η απόρριψή του, αποτυπώνεται αρχικά στις απαντήσεις για την ιδανική περιοχή κατοικίας.
Μετριέται λοιπόν το ποσοστό εκείνων που δηλώνουν ότι θεωρούν «ιδανική γειτονιά» εκείνη που δεν έχει καθόλου αλλοδαπούς. Και σε αυτή τη μέτρηση, η Ελλάδα έρχεται δεύτερη μετά την Ουγγαρία όπου οι θετικές απαντήσεις πλησιάζουν το 70%! Οι ερευνητές αποδίδουν την πρωτιά «πιθανόν στην προβληματική ένταξη της πολυάριθμης μειονότητας των Τσιγγάνων».
Ωστόσο, το 44% των θετικών απαντήσεων των Ελλήνων είναι πολύ υψηλότερο από το μέσο όρο του 32% που καταγράφεται σε 21 χώρες. Λίγο πάνω από το 40% βρίσκονται μόνο Ισραήλ και Βέλγιο ενώ πάνω από το μέσο όρο κατατάσσονται χώρες κυρίως «φτωχές»: Πορτογαλία, Δανία, Τσεχία, Σλοβενία, Πολωνία, Ιρλανδία και Αυστρία. Ολλανδία, Ισπανία και Φινλανδία βρίσκονται στο μέσο όρο ενώ αρκετά χαμηλότερα συναντούμε μεγαλύτερες και ισχυρότερες χώρες, όπως Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Σουηδία και Ελβετία.
Η γνώμη όμως για τον αλλοδαπό ως γείτονα στοιχειοθετεί έναν μόνο από τους οκτώ δείκτες απόρριψης. Και αν στον συγκεκριμένο δείκτη η Ελλάδα έρχεται δεύτερη, πρωτεύει και με διαφορά σε άλλους έξι. Αναλυτικά:
ΦΥΛΗ - 2,25 φορές πάνω από το μέσον όρο Ευρώπης είναι το ποσοστό των Ελλήνων που λένε «όχι στην είσοδο μεταναστών διαφορετικής φυλής».
ΦΤΩΧΟΙ - 2,43 φορές πάνω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο είναι οι Ελληνες που λένε όχι στην είσοδο μεταναστών εφόσον προέρχονται από φτωχότερες αν και ευρωπαϊκές χώρες.
ΑΠΕΛΑΣΗ - Κατά 1,88 φορές υποστηρίζουμε περισσότερο την απέλαση ενός μετανάστη εάν μείνει για πολύ καιρό άνεργος ή έχει τελέσει οποιαδήποτε εγκληματική ενέργεια.
ΘΡΗΣΚΕΥΜΑ - Τεράστια απόσταση, που ξεπερνά κατά 2,74 φορές τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, προκύπτει από τις θετικές απαντήσεις στο ερώτημα πόσο μεγάλη σημασία έχει οι μετανάστες να είναι χριστιανοί. Ενδεικτικά, στην Ουγγαρία που ακολουθεί, ο δείκτης είναι στο 1,73.
ΧΡΩΜΑ - Υπερδιπλάσια (2,07) του μέσου όρου κινούμαστε και στο πόσο μεγάλη σημασία δίνουμε στο να είναι οι μετανάστες λευκοί. Ερχόμαστε όμως δεύτεροι σε σχέση με το 2,76 των Ούγγρων.
ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΙΕΣ - Πολύ ψηλότερα από το μέσο όρο (1,73 φορές) βρισκόμαστε και στο ερώτημα που έχει τις μικρότερες αποκλίσεις ανάμεσα σε διαφορετικές χώρες και προκύπτει από όσους θεωρούν «πολύ θετική» για την κοινωνία «τη γλωσσική-θρησκευτική ομοιογένεια και τον κοινό τρόπο ζωής».
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ - Εκεί που τα δίνουμε όλα, σπάζοντας τα κοντέρ, είναι όταν λέμε ότι «οι επιπτώσεις της παρουσίας μεταναστών στη χώρα» είναι «έντονα αρνητικές». Ως Ελληνες, απαντούμε θετικά σε ποσοστό που ξεπερνά κατά 3,21 φορές τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ οι δεύτεροι Ούγγροι βρίσκονται μόλις στο 1,76.
Πρωταθλήτρια...
Με βάση τα παραπάνω, η χώρα μας διαμορφώνει συνολικό δείκτη 2,21 φορές μεγαλύτερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η Ουγγαρία έρχεται δεύτερη με 1,94, η Πορτογαλία τρίτη με 1,45 και η Ανατολική Ευρώπη (Πολωνία, Τσεχία, Σλοβενία) τέταρτη με 1,24. Κάτω από τον μέσο όρο κατατάσσεται η Δυτική Ευρώπη (Αυστρία, Βέλγιο, Γερμανία, Ισπανία, Βρετανία, Ιρλανδία, Ιταλία) με 0,88 και ακόμη χαμηλότερα η Βόρεια Ευρώπη (Σκανδιναβικές χώρες, Ολλανδία, Ελβετία) με 0,57.
Παίδων ελπίδες
Από το καλοκαίρι του 2006, όταν για πρώτη φορά δημοσιοποιήθηκαν ευρήματα της έρευνας στα σχολεία του Δήμου Αθηναίων, επισημάναμε τις ελπιδοφόρες ενδείξεις αναστροφής στο κυρίαρχο ρεύμα που συμπαρασύρει τον ξένο, τον «άλλο», τον διαφορετικό. Οπως μας λέει η ερευνήτρια του ΕΚΚΕ, Γίτσα Κοτταρίδη, είναι πολύ σημαντικό το ότι οι ενδείξεις αυτές επιβεβαιώθηκαν με την ολοκλήρωση της έρευνας και τη συμπλήρωση με τα στοιχεία από τα νηπιαγωγεία του μεγαλύτερου δήμου της χώρας. Διαπιστώνεται λοιπόν ότι:
* Το 84% των μαθητών του Δημοτικού και το 76% σε Γυμνάσιο-Λύκειο κάνουν παρέα με παιδιά άλλης εθνικότητας. Ακόμη πιο σημαντικό, μας λέει η κ. Κοτταρίδη, είναι ότι ανάμεσα σε εκείνους που λένε ότι δεν κάνουν παρέα με αλλοδαπούς, η πλειονότητα (65%) το εξηγεί δηλώνοντας ότι «δεν έτυχε». Μένει λοιπόν ένα μικρό ποσοστό (5,6%-8,4%) που δηλώνει «δεν ταιριάζουμε», «δεν θέλουν να με κάνουν παρέα» ή «δεν θέλουν οι γονείς μου».
* Οι εκπαιδευτικοί και οι διευθυντές των σχολικών μονάδων στην πλειονότητά τους αρνούνται ότι η παρουσία αλλοδαπών επηρεάζει το επίπεδο της τάξης. Το ποσοστό όσων μιλούν για μηδενικές επιπτώσεις κυμαίνεται στο 63% σε Δημοτικά-Γυμνάσια-Λύκεια και 60% στα Νηπιαγωγεία, στα οποία όμως είναι σημαντικό το 10% που αξιολογεί θετικά την παρουσία αλλοδαπών (5% στις άλλες βαθμίδες). Αρνητικές επιπτώσεις από την παρουσία μεταναστών εκτιμά το 30% των εκπαιδευτικών στα Νηπιαγωγεία και το 33% στις υπόλοιπες βαθμίδες.
* Μικρές είναι οι διαφορές μεταξύ αλλοδαπών και Ελλήνων στα παράπονα του είδους «κάποια παιδιά στο σχολείο μού φέρονται άσχημα». Στο Δημοτικό παραπονιέται το 58,6% των αλλοδαπών έναντι 65,9% των Ελλήνων. Στο Γυμνάσιο, το 53,2% των αλλοδαπών έναντι 50%, και στο Λύκειο των Ελλήνων το 28,9% έναντι 38,9%.
* Ολα τα παραπάνω ισχύουν παρά το γεγονός ότι 40% των εκπαιδευτικών πιστεύουν ότι δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις για να βοηθήσουν τα παιδιά, Ελληνόπουλα και αλλοδαπά, στη διαμόρφωση μιας πολυ-πολιτισμικής κοινωνίας. Πολύ μικρά (19-28%) είναι και τα ποσοστά εκπαιδευτικών που έχουν χρησιμοποιήσει ειδικά βοηθήματα για αυτόν το σκοπό.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 10/11/2007
.png)
