Δώδεκα χρόνια μετά την ψήφιση του πρώτου νόμου που παρέχει τη δυνατότητα εκπλήρωσης εναλλακτικής υπηρεσίας στην Ελλάδα, η χώρα μας συνεχίζει να παραβιάζει κατάφωρα το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης. Δυστυχώς, ο νόμος, προσδίδει τιμωρητικό χαρακτήρα στην εναλλακτική θητεία (συνολικής διάρκειας 30 μηνών, η οποία μπορεί να μειωθεί στους 23 μήνες, με απόφαση Υπουργού) και δυσκολεύει το χαρακτηρισμό κάποιου ως αντιρρησία συνείδησης, προσπαθώντας, ουσιαστικά, να ακυρώσει τη δυνατότητά του για εναλλακτική. Το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης προβλέπεται ρητά από διεθνή κείμενα και η άσκηση του δεν μπορεί να συνδέεται με διορισμένες επιτροπές του Υπουργείου Άμυνας, στρατιωτικά δικαστήρια ή γραφειοκρατικά εμπόδια που μπορούν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά.
«Η Ελλάδα συνεχίζει με επιδεικτικό τρόπο να παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των αντιρρησιών συνείδησης, αψηφώντας τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις διεθνείς συστάσεις. Είναι ανέκαθεν η πιο γνωστή χώρα στην Ε.Ε. για τις επανειλημμένες διώξεις των αντιρρησιών συνείδησης. Άλλη μια φορά, με αφορμή την 15η Μαΐου, η Διεθνής Αμνηστία καλεί την Ελλάδα να σεβαστεί πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα των αντιρρησιών συνείδησης και να πάψει επιτέλους τις διώξεις εναντίον τους, οι οποίες φέρνουν τη χώρα στη δυσμενή θέση να κινδυνεύει να αποτελέσει θλιβερή εξαίρεση φυλάκισης κρατούμενου συνείδησης της Ε.Ε.» δήλωσε η Κατερίνα Καπερναράκου, Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.
Η Διεθνής Αμνηστία υπενθυμίζει στις ελληνικές αρχές ότι “για δημοκρατικά κράτη που σέβονται τα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, ο σεβασμός για το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης δεν μπορεί να θεωρείται έλασσον ζήτημα, ξεκομμένο από τη δεσπόζουσα τάση προστασίας και προώθησης, σε διεθνές επίπεδο, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων” (“Αντίρρηση συνείδησης στην υποχρεωτική στρατιωτική θητεία”, Γενική Διεύθυνση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Συμβούλιο της Ευρώπης, Ιούνιος 2002).
Με τις συνεχείς διώξεις των αντιρρησιών συνείδησης, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις διώξεις των Δημήτρη Σωτηρόπουλου και Λάζαρου Πετρομελίδη, η Ελλάδα παραβιάζει, εκτός των άλλων, και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, το οποίο ορίζει ότι «κανένας δεν πρέπει να δικάζεται ή να τιμωρείται ξανά για αδίκημα, για το οποίο έχει τελεσίδικα καταδικαστεί ή αθωωθεί σύμφωνα με το δίκαιο και τον κώδικα ποινικής δικονομίας κάθε χώρας».
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Αντίρρηση Συνείδησης, εκπρόσωποι της Διεθνούς Αμνηστίας θα πραγματοποιήσουν συμβολικό δρώμενο την Παρασκευή, 15 Μαΐου, ώρα 12:00-13:00, στο Σύνταγμα.
Πληροφορίες για τους συντάκτες:
Τον Μάρτιο του 2005, η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών κάλεσε την Ελλάδα να βελτιώσει το νόμο που αφορά την αντίρρηση συνείδησης, σημειώνοντας ότι «η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της γιατί η διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας για τους αντιρρησίες συνείδησης είναι πολύ μεγαλύτερη από τη στρατιωτική θητεία και γιατί η αξιολόγηση των αιτήσεων για την υπηρεσία αυτή βρίσκεται υπό τον αποκλειστικό έλεγχο του Υπουργείου Άμυνας. Το Κράτος-Μέλος πρέπει να διασφαλίσει ότι η διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας δεν θα έχει τιμωρητικό χαρακτήρα και πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να θέσει την αξιολόγηση των αιτήσεων αναγνώρισης των αντιρρησιών συνείδησης υπό τον έλεγχο πολιτικών αρχών».
Η Διεθνής Αμνηστία ζητά άμεσες τροποποιήσεις του ελληνικού θεσμικού πλαισίου, ώστε να διασφαλιστεί ότι:
- Η εναλλακτική υπηρεσία δεν θα έχει διάρκεια με χαρακτήρα διάκρισης και τιμωρίας. Αυτή τη στιγμή, όπως έχει ο νόμος, η πλήρης στρατιωτική θητεία είναι 12 μήνες, ενώ η πλήρης εναλλακτική υπηρεσία είναι 30 μήνες. Κατόπιν απόφασης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, η πλήρης εναλλακτική υπηρεσία μπορεί να μειωθεί, αλλά πρέπει να είναι τουλάχιστον 23 μήνες, δηλαδή διάρκεια που συνεχίζει να έχει μεροληπτικό και τιμωρητικό χαρακτήρα.
- Η διαχείριση της εναλλακτικής υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένων της εξέτασης των αιτήσεων και κάθε πιθανής επακόλουθης δικαστικής εξέλιξης, θα υπάγεται εξ’ ολοκλήρου σε μη στρατιωτικές αρχές. Αυτή τη στιγμή, η διαχείριση υπάγεται στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας αποφασίζει για τις αιτήσεις, μετά από γνωμοδότηση ειδικής πενταμελούς επιτροπής με δύο στρατιωτικά μέλη, και οι αντιρρησίες συνείδησης, αν και δεν είναι στρατιωτικοί, δικάζονται από στρατοδικεία.
- Οι αντιρρησίες συνείδησης θα έχουν το δικαίωμα να αξιώσουν την ιδιότητα του αντιρρησία συνείδησης οποιαδήποτε στιγμή, τόσο πριν, όσο και μετά την κατάταξή τους στις ένοπλες δυνάμεις. Αυτή τη στιγμή, μπορούν μόνο να αξιώσουν την ιδιότητα του αντιρρησία συνείδησης πριν καταταγούν στις ένοπλες δυνάμεις.
- Το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης θα ισχύει πάντοτε, τόσο σε καιρό ειρήνης όσο και σε καιρό πολέμου. Αυτή τη στιγμή, σε καιρό πολέμου, οι διατάξεις για την εναλλακτική υπηρεσία μπορεί να αναστέλλονται κατόπιν απόφασης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας.
- Η ιδιότητα του αντιρρησία συνείδησης, και, συνεπώς, το δικαίωμα στην εναλλακτική υπηρεσία δεν θα ανακαλούνται ποτέ για λόγους είτε άσκησης συνδικαλιστικής δραστηριότητας, είτε συμμετοχής σε απεργία, είτε πειθαρχικών παραπτωμάτων. Επί του παρόντος, προβλέπεται έκπτωση για τέτοιους λόγους.
Η Διεθνής Αμνηστία καλεί επίσης τις Ελληνικές Αρχές:
- Να θέσουν τέλος στις διώξεις των αντιρρησιών συνείδησης και να τους επιτρέψουν να ανακτήσουν πλήρως τα ατομικά και πολιτικά τους δικαιώματα.
- Να διασφαλίσουν ότι, τόσο στο νόμο όσο και στην πράξη, οι αντιρρησίες συνείδησης δεν θα υφίστανται διακρίσεις όσον αφορά τους όρους και τις συνθήκες της υπηρεσίας, ή όσον αφορά οποιαδήποτε οικονομικά, πολιτισμικά, αστικά και πολιτικά δικαιώματα.
- Να εξαλείψουν τα προβλήματα στη διαδικασία αίτησης. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολλά προβλήματα σχετικά με τη διαδικασία αίτησης για την ιδιότητα του αντιρρησία συνείδησης, λόγω εμποδίων όπως αυστηρές προθεσμίες, δυσκολίες στην απόκτηση των απαιτούμενων δικαιολογητικών, μη αναγνώριση ως αντιρρησιών όσων παρουσιάζονται σε στρατόπεδο για να πάρουν αναβολή για λόγους υγείας, καθώς και αμφισβητήσιμες αποφάσεις της ειδικής επιτροπής, κυρίως για τους μη θρησκευτικούς αιτούντες.
- Να εγγυηθούν τη διαθεσιμότητα επαρκούς και έγκαιρης πληροφόρησης για το δικαίωμα της αντίρρησης συνείδησης στη στρατιωτική θητεία και τον τρόπο απόκτησης της ιδιότητας του αντιρρησία συνείδησης προς όλους όσους αφορά η στρατιωτική θητεία. Αυτή τη στιγμή, η συντριπτική πλειονότητα των στρατευσίμων δεν γνωρίζουν ακόμα ότι υπάρχει η επιλογή να υπηρετήσει κάποιος εναλλακτική πολιτική υπηρεσία αντί για στρατιωτική θητεία.
.png)
