16/5/10

Η κρίση της δημοκρατίας και η "πέμπτη εξουσία"


Εργατική και λαϊκή "πέμπτη αξουσία" απέναντι στο συνασπισμό των τεσσάρων αστικών εξουσιών.

Μαζί με την οικονομική κρίση εξελίσσεται και μια βαθιά κρίση του αστικού κοινοβουλευτικού συστήματος. Χαρακτηριστική είναι πρόσφατη έρευνα της VPRC, όπου οι ερωτηθέντες εκφράζουν κατά 76% την έλλειψη εμπιστοσύνης στο ελληνικό κοινοβούλιο, αλλά και σε όλα τα κόμματά του και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, με ποσοστά που κυμαίνονται από 72% έως και 87%! Η έλλειψη εμπιστοσύνης επεκτείνεται στις ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ με ποσοστό 78%.

Εμφανίζεται ένας κοινωνικός διχασμός, με μια μεγάλη πλειοψηφία να αντιδρά στις πολιτικές επιλογές μιας μειοψηφίας που επιδιώκει να επιβάλει τη θέλησή της με όλα τα μέσα. Τα μέσα που διαθέτει δεν είναι άλλα παρά οι μηχανισμοί του αστικού συνασπισμού εξουσίας: Η λεγόμενη πρώτη ή εκτελεστική εξουσία, η κυβέρνηση, η αστυνομία και ο στρατός. Η δεύτερη εξουσία, η νομοθετική, το κοινοβούλιο. Η λεγόμενη τρίτη εξουσία, η δικαστική, η δήθεν ανεξάρτητη δικαιοσύνη. Αυτές οι τρεις εξουσίες συγκροτούν τον πυρήνα του αστικού κράτους. Αποτελούν την έκφραση της συλλογικής θέλησης των αλληλοσπαρασσόμενων μερίδων της αστικής τάξης. Είναι ο συλλογικός καπιταλιστής. Τις τελευταίες δεκαετίες, στον αστικό συνασπισμό εξουσίας έχει προστεθεί και η επονομαζόμενη τέταρτη εξουσία, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, που στην ουσία τους είναι ο ανεξάρτητος και ανεξέλεγκτος μηχανισμός πολιτικής επιβολής της θέλησης των ξεχωριστών πολυκλαδικών πολυεθνικών μονοπωλίων.

Στις μέρες μας, ζούμε την όξυνση των αντιθέσεων μεταξύ των τριών πρώτων και της τέταρτης εξουσίας. Η μήνυση Συφουνάκη κατά Βγενόπουλου, η προχθεσινή οξεία επίθεση του υπουργού Δικαιοσύνης Χ. Καστανίδη κατά του προέδρου του ΣΕΒ, Δ. Δασκαλόπουλου, και άλλα αντίστοιχα αντανακλούν τις αντιστάσεις που πολιτικού συστήματος στην αυξανόμενη επιθετικότητα και στην "ιδιωτική πολιτική" του επιχειρηματικού υπερκράτους. Γενικότερα, ο κάθε ξεχωριστός, "ιδιωτικός" πολυκλαδικός όμιλος τραπεζών, βιομηχανίας και ΜΜΕ ροκανίζει, θα λέγαμε, το συλλογικό "δημόσιο" καπιταλιστή.

Ταυτόχρονα, εμφανίζονται σημάδια ότι κλυδωνίζεται και η συνοχή του σκληρού βραχίονα του κράτους, του στρατού και της αστυνομίας. Κραυγαλέα παραδείγματα είναι η λευκή απεργία των πιλότων της πολεμικής αεροπορίας και η πρωτοφανής μεταπολεμικά, πορεία διαμαρτυρίας αξιωματικών του ναυτικού και του στρατού ξηράς.

Όλα τα παραπάνω και πολλά ακόμα, αποτελούν ενδείξεις ότι οι "πάνω" δεν μπορούν να κυβερνούν όπως παλιά και ότι οι "κάτω" δεν θέλουν να κυβερνούνται όπως παλιά. Τι θα αντικαταστήσει, όμως, την παλιά κατάσταση διακυβέρνησης και εξουσίας; Η αστική τάξη απαντά με μια κατεύθυνση ακροδεξιάς, αντιδραστικής ανατροπής της ισχύουσας κατάστασης προς ένα καθεστώς κοινοβουλευτικού κράτους, που θα συρρικνώνει όλο και περισσότερο τα προηγούμενα όρια του πολιτικού "δημόσιου χώρου" παρέμβασης του εργατικού και λαϊκού κινήματος. Αποδείξεις όλων των παραπάνω υπάρχουν πάρα πολλές τις τελευταίες εβδομάδες. Ξεχωρίζει, πάντως, η καταπάτηση του δικού τους Συντάγματος και των δικών τους νόμων, με τη βίαιη διάλυση της συγκέντρωσης των συνδικάτων, την Τετάρτη 5 Μαΐου. Όσο κι αν ψάξει κανείς στις ιστοσελίδες του... υπουργείου ΠΡΟ.ΠΟ. και της ΓΑΔΑ, δεν θα βρει καμία αιτιολόγηση για τη διάλυση της ως νόμιμης πράξης.

Τι πρέπει να απαντήσει η Αριστερά και το ταξικό εργατικό κίνημα, στο θεμελιώδες ερώτημα; Η απάντηση πρέπει να είναι η αντίσταση στο νέο απολυταρχικό κράτος και στην κοινοβουλευτική χούντα που ετοιμάζουν ΠΑΣΟΚ, ΛΑΟΣ, ΝΔ, μαζί με το ΔΝΤ και την ΕΕ, από τη σκοπιά της επαναστατικής εργατικής εξουσίας και όχι από τη σκοπιά της υπεράσπισης του εξαγορασμένου κοινοβουλευτισμού και του διεφθαρμένου "δημόσιου τομέα" του αστικού κράτους. Τώρα, σε αυτές τις συνθήκες της κρίσης, πρέπει να εκπονηθεί και να προβληθεί μια νέα επαναστατική και κομμουνιστική θέση για το χιλιοτραγουδισμένο και χιλιομπαλωμένο "ζήτημα της εξουσίας". Μια θέση που θα παίρνει υπόψη τη νίκη και τον εκφυλισμό των σοβιέτ, αλλά και τις νέες δυνατότητες, όχι μόνο για το τσάκισμα της αστικής κρατικής μηχανής, αλλά και για την πλατύτερη, βαθύτερη και ανώτερη δημοκρατία που θα έχει γνωρίσει ποτέ η ανθρωπότητα, τη "δημοκρατία του προλεταριάτου".

Από αυτή τη σκοπιά πρέπει να δοθεί η μάχη της αντίστασης στην πίεση για την "τοποθέτησης εκτός νόμου" του ταξικού εργατικού κινήματος και της Αριστεράς. Διαφορετικά, η αντίστασή τους, όσο μαχητική και "συγκρουσιακή" κι αν είναι, θα ηττηθεί από την ακροδεξιά μπερλουσκονική υπέρβαση της σημερινής μορφής του κοινοβουλευτισμού, όπως στηνΙταλία. Μαζί τους θα συρρικνωθούν, θα ανασταλούν ή θα ακυρωθούν και οι δημοκρατικές ελευθερίες που κατέστησε το εργατικό κίνημα και τις επέβαλε στο αστικό Σύνταγμα, τις οποίες πρέπει να υπερσπίζει και να χρησιμοποιεί το εργατικό κίνημα και η Αριστερά. Όπως επίσης, χρειάζεται να ενισχύει και να αξιοποιεί τακτικά κάθε ρωγμή στο αστικό στρατόπεδο, κάθε φωνή υπεράσπισης των δημοκρατικών δικαιωμάτων, των εργατικών και λαϊκών ελευθεριών, των ατομικών δικαιωμάτων του παλιού "καλού" κοινοβουλευτικού, όπως τέτοιες φωνές πιστεύουν.

Ωστόσο, όλοι οι αριστεροί κατανοούν, ότι το "ζήτημα της εξουσίας" δεν τίθενται "επί τάπητος", σήμερα. Μέχρι τότε, τι κάνουμε; Οι περισσότερες δυνάμεις της Αριστεράς, προτείνουν την... "αλλαγή του συσχετισμού". Μα, το πρόβλημα είναι ακριβώς αυτό: Με ποια στρατηγική και με ποια πολιτική πρόταση θα αλλάξει προς τα αριστερά ο συσχετισμός; Ο συσχετισμός δεν θα αλλάξει εάν η Αριστερά και ειδικά η επαναστατική, παραιτηθεί οικειοθελώς από την εκπόνηση, προβολή και ζύμωση της δικής της "πρότασης εξουσίας". Αλλά, ούτε θα αλλάξει με μια λυσσαλέα ιδεολογική ζύμωσή της ή, ακόμη χειρότερα, εάν φαντασιώνεται ότι "έχει τεθεί το ζήτημα".

Πολλά πρέπει να ειπωθούν εδώ. Για λόγους χώρου και άμεσης πολιτικής σημασίας, μένουμε σε αυτό που μπορεί να αποτελέσει τον κύριο μοχλό αλλαγής των συσχετισμών: Είναι ένα ταξικά ανασυγκροτημένο, πολιτικό εργατικό και λαϊκό μαζικό κίνημα που θα αγωνιστεί να ανατρέψει την αστική επίθεση. Είναι η εργατική και λαϊκή "πέμπτη εξουσία" απέναντι στο συσπισμό των τεσσάρων αστικών εξουσών. Είναι η δημοκρατία του εργτικού κινήματος, που ανταγωνίζεται την παρακμασμένη αστική σημοκρατία και την αντιδραστική μετάλλαξή της.

Η κύρια διαφορά της εργατικής "πέμπτης εξουσίας" από τις άλλες τέσσερις, είναι ότι αυτή αποτελείται από τους χιλιάδες άμεσα συμμετέχοντες εργαζόμενους, αριστερούς, υπεραριστερούς, πασόκους και δεξιούς, που είναι οργανωμένοι στα σωματεία, στους συλλόγους και τις επιτροπές αγώνα, οι οποίοι θέλουν να έχουν στα χέρια τους τις δημόσιες υποθέσεις του αγώνα τους. Ότι αυτοί συζητούν από κοινού και αποφασίζουν για το περιεχόμενο, τις μορφές οργάνωσης και τις μορφές πάλης. Ότι αυτοί εκλέγουν, ελέγχουν και ανακαλούν τους εκπροσώπους τους, όχι σε μια μέρα και για τέσσερα χρόνια (ο "Καλλικράτης" θέλει πέντε), αλλά σε κάθε κρίσιμη στιγμή του αγώνα τους.

Όλοι γνωρίζουμε πόσο δύσκολο είναι να γίνουν όλα αυτά. Αλλά όταν δε ξεκινούν από την Αριστερά και τα μέτωπά της, από το ΣΥΡΙΖΑ ή το ΠΑΜΕ, ή από τα συνδικάτα όπου έχει επιρροή, πώς μπορούμε να καταγγέλουμε τις "λογικές ανάθεσης"; Όταν ακόμη και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ συμφώνησε μεν, αλλά παρέπεμψε στο αόριστο μέλλον το αιρετό και ανακλητό συμβούλιό της; Ή όταν οι περισσότερες δυνάμεις που στηρίζουν το Συντονισμό των Σωματείων τον υποτιμούν, τη στιγμή που είναι το βασικό ελπιδοφόρο σπέρμα για μια τέτοια προοπτική;

Μια τέτοια εργατική δημοκρατία του μαζικού κινήματος είναι ανεξέρτητη και ανταγωνιστική στο κοινοβούλιο, στο δεσποτικό επιχειρηματικό υπερκράτος, στη διορισμένη και διεφθαρμένη κρατική μηχανή, στο ΔΝΤ και στην ΕΕ. Είναι, επίσης, ανεξάρτητη και ανταγωνιστική με τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία που οργανώνει και ιδιοποιείται την κοινοβουλευτικού τύπου συμμετοχή των εργατών στα συνδικάτα, εξορίζοντας τους υπόλοιπους στον καναπέ (βλ. εκφυλισμός ΕΚΑ). Είναι ανεξάρτητη και ανταγωνιστική με τις ομάδες εκείνες που επιλέγουν με αστικό τρόπο, την εφαρμογή μορφών πάλης που δεν έχουν επιλέξει οι ίδιοι οι εργάτες, όπως η κυβέρνηση επιλέγει "μορφές πάλης" έξω από τη θέληση τους, προβοκάροντας τον αγώνα και τις διαδηλώσεις τους. Μια τέτοια αγωνιστική, άμεση και εκπροσωπευτική δημοκρατία του εργατικού λαϊκού μαζικού κινήματος, δεν είναι ανταγωνιστική με την Αριστερά, όπως θα ήθελε ο παλιός τρεϊντγιουνισμός και η νέα αυτονομία. Ειναι όμως ανεξάρτητη, σχετικά αυτοτελής, ακόμη και από τις επαναστατικές δυνάμεις.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ, ακόμη και δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ που διαφοροποιούνται προς τα αριστερά, μπορούν και πρέπει να συνευρεθούν, όχι σε κάποιο στρογγυλό τραπέζι πομαντικών ιπποτών, αλλά μέσα στο εργατικό και λαϊκό κίνημα για να το ανασυγκροτήσουν, να το ενώσουνμ να του δώσουν πολιτική κατεύθυνση και ας τσακωθούν εκεί για αυτήν. Εξάλλου, τον τελικό λόγο θα έχει η εργατική βάση.

Μήπως όλα αυτά θέλουν δεκαετίες για να γίνουν; Όχι. Γιατί μπαίνουμε ήδη σε συνθήκες επαναστατικών γεγονότων ή ακόμη και επαναστατικής κατάστασης, όπου οι μέρες ισοδυναμούν με χρόνια.

ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΡΚΟΥ
ΠΡΙΝ 16/05/2010

ΑΝΤΙΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ

Στους μεταγενέστερους - Μπ. ΜΠΡΕΧΤ