ΕΚΤΟΣ ΟΡΙΩΝ – ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Όσοι πίστευαν ότι η αναταραχή στην παγκόσμια οικονομία, που ξεκίνησε τον περασμένο Αύγουστο με την κρίση στην αμερικανική αγορά ακινήτων, θα εκτονωνόταν γρήγορα και σχετικά ανώδυνα, θα πρέπει να έχουν αλλάξει γνώμη. Όσοι μας διαβεβαίωναν για τα «σταθερά θεμέλια» της αμερικανικής οικονομίας, όπως ο Άλαν Γκρίνσπαν, αναγνωρίζουν τώρα ότι η Αμερική βρίσκεται ήδη σε επικίνδυνη ύφεση.
Η κατασκευαστική βιομηχανία των ΗΠΑ βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων 27 χρόνων. Η πιστωτική ασφυξία δεν υποχωρεί παρά τις αλλεπάλληλες ενέσεις ρευστότητας του διαδόχου του Γκρίνσπαν, Μπεν Μπερνάκι. Η απειλή μακρόχρονης, παγκόσμιας ύφεσης, τύπου Ιαπωνίας της δεκαετίας του ’90, ή και «Αποκαλυπτικού» κραχ, τύπου 1929, οδήγησε στα μέσα Δεκεμβρίου πέντε κεντρικές τράπεζες των πλουσιότερων δυτικών κρατών (ΗΠΑ, Ευρωζώνη, Βρετανία, Καναδάς, Ελβετία) σε μια πρωτοφανή στην ιστορία, συντονισμένη παρέμβαση, με προσφορά «ζεστού χρήματος».
Τίποτα όμως δεν φαίνεται να αποδίδει. Την περασμένη Τρίτη, η απότομη πτώση σχεδόν όλων των μεγάλων χρηματιστηρίων της Δύσης – η βαθύτερη από την έναρξη της κρίσης, τον περασμένο Αύγουστο – επέτεινε την αίσθηση ότι τα χειρότερα βρίσκονται μπροστά μας. Η Γουόλ Στριτ γνωρίζει τη μεγαλύτερη καθίζηση από το 1978. μέσα σε τρεις εβδομάδες, έγιναν ατμός 800 δισ. δολάρια στην αμερικανική χρηματαγορά. Ανήσυχοι για τις επιπτώσεις στην Ευρώπη, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Μπαρόζο, καλεί τους Σαρκοζί, Μέρκελ, Μπράουν και Πρόντι στις 29 Ιανουαρίου, στο Λονδίνο, σε αναζήτηση εξόδου κινδύνου.
Ουδείς μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα και τι βάθος θα αποκτήσει η κρίση τους επόμενους μήνες. Το βέβαιο είναι ότι πρόκειται για τον πιο ισχυρό κλονισμό της παγκόσμιας οικονομίας από την περίοδο 1973-1980, πολύ ευρύτερης κλίμακας από τις κρίσεις στη Λατινική Αμερική, την Ανατολική Ασία, τη Ρωσία και τις επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας στις ΗΠΑ, την περίοδο 1997-2001.
‘όπως πάντα, η κρίση φέρνει με βίαιο τρόπο στην επιφάνεια τις συσσωρευμένες, υπόγειες αντιθέσεις του καπιταλισμού, στροβιλίζοντας στη δίνη της τους μαθητευόμενους μάγους. Οι ιθύνοντες των ιμπεριαλιστικών κέντρων αναζητούν οξυγόνο στην περαιτέρω φιλελευθεροποίηση του διεθνούς εμπορίου, σαν πυρομανείς πυροσβέστες: Είναι ακριβώς η «παγκοσμιοποίηση» του νεοφιλελευθερισμού, η φυγή κεφαλαίων προς τις χώρες χαμηλού εργατικού κόστους που τροφοδοτεί την κρίση καθώς, από τη μια πλευρά, γεμίζει τις παγκόσμιες αγορές με υπερπροσφορά εμπορευμάτων, ενώ, από την άλλη, ακρωτηριάζει τα μεροκάματα των μισθωτών που πρέπει να τα αγοράσουν. Ο Μπερνάκι αναζητά αναπτυξιακή ώθηση σε νέες φοροαπαλλαγές και χαμηλά επιτόκια, χειροτερεύοντας έτσι ακόμη περισσότερο τα αμερικανικά ελλείμματα και ροκανίζοντας το θρόνο του δολαρίου. Στην αγωνία τους, οι αμερικανοί δε διστάζουν αναζητήσουν σανίδα σωτηρίας στα λεγόμενα «κρατικά επενδυτικά κεφάλαια» (sovereign funds) της… «κομμουνιστικής» Κίνας και των ισλαμικών κρατών του Περσικού Κόλπου.
Η νέα κατάσταση απαιτεί από την αντικαπιταλιστική Αριστερά την επεξεργασία και μαχητική προβολή ενός προγράμματος εκτάκτου ανάγκης, για την αντιμετώπιση της κρίσης από τη σκοπιά των εργατικών, λαϊκών συμφερόντων. Αυτό προϋποθέτει τη συνεργασία των πολιτικών οργανώσεων, των εργατικών – συνδικαλιστικών πρωτοποριών και των αριστερών οικονομολόγων μέσω συγκεκριμένων πρωτοβουλιών που πρέπει να αναληφθούν. Η γενικευμένη απονομιμοποίηση του νεοφιλελευθερισμού, η προβολή ακόμη και από την πλευρά κυβερνήσεων και εφημερίδων του κατεστημένου προβληματισμού για επιστροφή του εθνικού ή περιφερειακού προστατευτισμού και για έλεγχο των πιο κερδοσκοπικών μορφών του χρηματοπιστωτικού συστήματος (στεγαστικά δάνεια, δομημένα ομόλογα, funds κ.ά.) δείχνουν την αλλαγή κλίματος. Κυρίως, όμως, υπογραμμίζουν τις απαιτήσεις για μια πολιτικά μάχιμη γραμμή συσπείρωσης δυνάμεων από την πλευρά της αντικαπιταλιστική Αριστεράς.
ΠΡΙΝ 20/01/2008
.png)
