28 Φεβρουαρίου 2008
Η Ελλάδα πρέπει να βελτιώσει επειγόντως την κατάσταση που ισχύει σχετικά με τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο στη χώρα. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις ελληνικές αρχές να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις της σύμφωνα με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, και το δίκαιο για τους πρόσφυγες.
Η Διεθνής Αμνηστία σημειώνει την απόφαση της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής της Υπηρεσίας Μετανάστευσης της Νορβηγίας να αναστείλει την επαναπροώθηση προσφύγων και αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, όπως υποχρεούται σύμφωνα με τον Κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ. Η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί ότι η απόφαση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική υπό το φως των άθλιων συνθηκών στις οποίες οι συλληφθέντες για μεταναστευτικούς λόγους κρατούνται στην Ελλάδα και την έλλειψη νομικών εγγυήσεων σχετικά με την εξέταση του αιτήματος ασύλου. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) να κάνουν χρήση του ’ρθρου 3.2 του Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ, που επιτρέπει στα κράτη μέλη να εξετάσουν μια αίτηση ασύλου «ακόμα κι αν η εξέταση της δεν αποτελεί ευθύνη τους σύμφωνα με τα κριτήρια που περιγράφονται στον Κανονισμό».
Ο Κανονισμός Δουβλίνο ΙΙ παρέχει κριτήρια ώστε να αποφασίζεται ποια χώρα θα πρέπει να εξετάζει τις αιτήσεις των αιτούντων άσυλο και επιτρέπει την επαναπροώθηση τους στο κράτος όπου εισήλθαν για πρώτη φορά, ή που ευθύνεται για την είσοδο τους, σε έδαφος της ΕΕ, της Νορβηγίας και της Ισλανδίας.
Η Διεθνής Αμνηστία υπενθυμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε διαδικασία κατά της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παραβίαση του Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ. Κατά την αντίληψη της Διεθνούς Αμνηστίας, η αιτία είναι η απουσία νομικών εγγυήσεων για ουσιαστική εξέταση των αιτημάτων ασύλου από τις ελληνικές αρχές μετά από τη μεταβίβαση του αιτούντα στην Ελλάδα.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει εκφράσει επανειλημμένα τις ανησυχίες της στις ελληνικές αρχές για την μεταχείριση τους προς τους αιτούντες άσυλο και την παράληψη τους να παρέχουν αποτελεσματικές διαδικασίες ασύλου. Ανησυχία προκαλούν στη διεθνή οργάνωση οι καταγγελίες που λαμβάνει που αναφέρουν ότι αιτούντες άσυλο έχουν κρατηθεί σε συνθήκες που ισοδυναμούν με αυθαίρετη κράτηση ενώ αναμένουν την εξέταση του αιτήματός τους. Οι συνεντεύξεις με τους αιτούντες άσυλο γίνονται συχνά χωρίς την παρουσία διερμηνέα και δικηγόρου. Δικηγόροι καταγγέλλουν ότι, στην πράξη, μπορεί κανείς να αναμένει ότι το αίτημά του θα απορριφθεί σε πρώτο βαθμό. Η Διεθνής Αμνηστία έχει επανειλημμένα καλέσει τις ελληνικές αρχές να πάρουν συγκεκριμένα μέτρα για να βελτιωθούν οι συνθήκες για τους αιτούντες άσυλο, λύνοντας μεταξύ άλλων την εκκρεμή νομική θέση στην οποία αφήνονται - χωρίς έγγραφα και χωρίς πρόσβαση σε οποιεσδήποτε κοινωνικές υπηρεσίες στην πράξη.
Σε επιστολή προς τις ελληνικές αρχές στις 7 Φεβρουαρίου 2008, η διεθνής οργάνωση εξέφρασε ανησυχία για την κατάσταση των περίπου 2.500 ανθρώπων, στους οποίους συγκαταλέγονται και ασυνόδευτα παιδιά ακόμη και εννέα ετών, που εκδιώχθηκαν από τα αυτοσχέδια καταλύματα τους στο λιμάνι της Πάτρας. Οι περισσότεροι από τους
εκδιωχθέντες πιστεύεται ότι είναι αιτούντες άσυλο από το Αφγανιστάν. Η Ελλάδα δεν επαναπροωθεί ανθρώπους στο Αφγανιστάν, αλλά ταυτόχρονα δεν εξετάζει τις αιτήσεις ασύλου τους έγκαιρα και δίκαια, αφήνοντάς τους σε κατάσταση εκκρεμότητας χωρίς νομικό καθεστώς και επομένως χωρίς δικαιώματα.
Οι ανησυχίες της Διεθνούς Αμνηστίας σχετικά με την κράτηση των προσφύγων και μεταναστών επιβεβαιώθηκαν σε έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας που δημοσιεύτηκε στις 8 Φεβρουαρίου. Η έκθεση βασίστηκε σε επίσκεψη Εκπροσώπων της Επιτροπής στην Ελλάδα μεταξύ 20 και 27 Φεβρουαρίου 2007.
Στην έκθεση σημειωνόταν η «επίμονη παράληψη των ελληνικών αρχών να αντιμετωπίσουν τις νομικές ελλείψεις στα [...] καταστήματα όπου κρατούνται αλλοδαποί». Στα ευρήματα της έκθεσης αναφέρεται ότι οι συνθήκες στους σταθμούς συνοριοφυλακής ήταν «σε γενικές γραμμές, απαράδεκτες ακόμα και για σύντομα διαστήματα [κράτησης].» Για παράδειγμα, «[...] τα κελιά στο Ισαάκιο και στο Νέο Χειμώνιο είχαν κακή πρόσβαση σε φυσικό φωτισμό και σε εξαερισμό, ενώ παρέχονταν βρώμικες κουβέρτες στους κρατούμενους, οι οποίοι κοιμούνται στο πάτωμα σε βρώμικα στρώματα. Οι τουαλέτες ήταν βρώμικες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν λειτουργούσαν. Στο Νέο Χειμώνιο, τα δύο από τα τρία κελιά ήταν μονίμως πλημμυρισμένα εξαιτίας προβλήματος των υδραυλικών εγκαταστάσεων και παρόλ΄ αυτά, άνθρωποι εξακολουθούσαν να κρατούνται εκεί, όταν υπήρχε υπερπληρότητα, και αναγκάζονταν να κοιμούνται σε υγρά στρώματα. Επιπλέον, δεν προσφέρονταν στους κρατούμενους καμία δυνατότητα να ασκηθούν σε ανοιχτό χώρο και τα προϊόντα υγιεινής που τους παρέχονταν ήταν παντελώς ανεπαρκή.»
Η Διεθνής Αμνηστία παροτρύνει την ελληνική κυβέρνηση να προβεί σε άμεσες ενέργειες για την εφαρμογή των συστάσεων της Επιτροπής να σταματήσει την πρακτική κράτησης ανθρώπων, ιδίως κρατουμένων για μεταναστευτικούς λόγους, για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε κοινά κρατητήρια των σωμάτων ασφαλείας και να τους στεγάζει σε κέντρα που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για τέτοια χρήση, λαμβάνοντας δέοντος υπόψη τα κριτήρια που έχει προτείνει επανειλημμένα η Επιτροπή.
Ιστορικό
Ο Κανονισμός Δουβλίνο ΙΙ υιοθετήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2003 από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Καλύπτει τα κράτη μέλη της ΕΕ, τη Ισλανδία και τη Νορβηγία.
Στις 7 Φεβρουαρίου 2008, η Δευτεροβάθμια Επιτροπή της Υπηρεσίας Μετανάστευσης της Νορβηγίας ανέστειλε όλες τις επαναπροωθήσεις προς την Ελλάδα στο πλαίσιο του Κανονισμού, «με βάση τις πιο πρόσφατες πληροφορίες για τις πιθανές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα και με βάση την ανάγκη για περισσότερες πληροφορίες για τις συνθήκες στις οποίες βρίσκονται οι αιτούντες άσυλο στη χώρα.»
Πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε μια διαδικασία κατά της Ελλάδας για καταστρατήγηση του Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ, όπως φαίνεται εξαιτίας της απουσίας νομικών εγγυήσεων ότι τα αιτήματα ασύλου θα εξετάζονται επί της ουσίας μετά την επαναπροώθηση των αιτούντων. Καθώς η Ελλάδα δεν ήταν ικανή να εγγυηθεί ότι θα ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα ώστε να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις σύμφωνα με τον Κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ, η Επιτροπή αποφάσισε στις 31 Ιανουαρίου να υποβάλει επίσημη καταγγελία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Το άρθρο 16 του Κανονισμού του Δουβλίνου περιλαμβάνει την υποχρέωση των κρατών μελών της ΕΕ να ολοκληρώνουν μια ουσιαστική εξέταση του αιτήματος ασύλου αφού υποδέχονται εκ νέου από άλλο κράτος μέλος έναν αιτούντα άσυλο. Σε απόφαση της 19ης Απριλίου 2007, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διαπίστωνε επίσης ότι η Ελλάδα δεν εφάρμοσε την Οδηγία του Συμβουλίου 2003/9/EC της 27ης Ιανουαρίου 2003, που διατυπώνει τα πρότυπα που θα πρέπει τουλάχιστον να ισχύουν για την υποδοχή αιτούντων άσυλο. Η οδηγία αυτή καθιερώνει μια σειρά από πρότυπα που θα πρέπει τουλάχιστον να ισχύουν για τις συνθήκες υποδοχής για τους αιτούντες άσυλο κατά την εξέταση των αιτήσεων ασύλου. Η οδηγία απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν βιοτικό επίπεδο επαρκές για την καλή υγεία των αιτούντων και ικανό να εξασφαλίσει τη διαβίωσή τους.
.png)
