Χαράς ευαγγέλια για την Αριστερά στις δημοσκοπήσεις,όπου καταγράφηκαν πραγματικά εντυπωσιακά νούμερα την προηγούμενη βδομάδα, με τον ΣΥΡΙΖΑ να «πιάνει» το 15% ή και το 18%, ενώ το ΚΚΕ κινείται λίγο πάνω, λίγο κάτω από τα εκλογικά του ποσοστά... Από την άλλη ο αστικός δικομματισμός φαίνεται να κατακρημνίζεται, καταγράφοντας δίδυμη πτώση, τόσο της ΝΔ όσο και του ΠΑΣΟΚ. Φαίνεται να ενισχύονται δηλαδή οι τάσεις που καταγράφηκαν, πιο πραγματικά είναι αλήθεια, στις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου και που αναδεικνύουν ένα πολύ έντονο πρόβλημα δυσλειτουργίας (ή μήπως μπλοκαρίσματος;) για το δικομματικό σύστημα εναλλαγής.
Σχολιάζοντας ειδικά τη δημοσκοπική απογείωση του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ δεν θα ήταν χωρίς βάση να μιλήσουμε για «φούσκα της Αριστεράς» και για «σπρώξιμο» της Κουμουνδούρου από το ισχυρότατο σύμπλεγμα επιχειρήσεων ΜΜΕ και δημοσκοπήσεων, που επιδιώκει να παρέμβει στις πολιτικές εξελίξεις. Αλλά μια τέτοια προσέγγιση θα ήταν μονομερής και επιφανειακή. Γιατί η αλήθεια είναι ότι ανεξάρτητα από το πού θέλουν κύκλοι του κεφαλαίου να την κατευθύνουν, διαμορφώνεται μια καινούργια κατάσταση, με κύριο χαρακτηριστικό της όχι μόνο την πλατιά δυσαρέσκεια των εργαζομένων (αυτή υπήρχε και παλιότερα), αλλά την αδυναμία της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ να την ενσωματώσουν, την αίσθηση όλο και περισσότερων ότι δεν πάει άλλο με την κυρίαρχη πολιτική, και την απονομιμοποίηση βασικών ιδεολογημάτων του νεοφιλελευθερισμού και ευρύτερα της αστικής διαχείρισης. Μάλιστα, αυτές οι τάσεις, όλο και με πιο έντονο όσο και αντιφατικό τρόπο καταγράφονται και στο πεδίο των μαζικών αγώνων, με άνοδο (όχι γραμμική φυσικά) των κοινωνικών αγώνων και της ταξικής πάλης. Οι σκληρές απεργιακές μάχες που βρίσκονται τώρα σε εξέλιξη είναι ενδεικτικές. Αυτή η νέα δυναμική είναι το βασικό -και ανερχόμενο- στοιχείο των εξελίξεων και αναστατώνει, καθώς ορθώνεται από τα βυθό της κοινωνικής απάθειας στα κύματα των αγωνιστικών εξάρσεων, όλο το πολιτικό σκηνικό.
Σαν ΝΑΡ είχαμε εκτιμήσει από το 2ο Συνέδριό μας ότι μπαίνουμε σε μια τέτοια φάση. Μετά τις δημοτικές εκλογές του 2006 εκτιμήσαμε καλύτερα τη διαμόρφωση μιας ευρείας σχετικά λαϊκής ζώνης που όχι μόνο διαμαρτύρεται για την πολιτική ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, αλλά αναζητά σε αριστερή κατεύθυνση. Εκτιμούσαμε μάλιστα ότι μέσα σε αυτή τη ζώνη υπάρχουν τάσεις που κινούνται σε αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, ενώ για το «κέρδισμα» αυτής της ζώνης -στη μια ή στην άλλη πολιτική λογική- διεξάγεται μεγάλη πολιτική μάχη. Η απεργία των δασκάλων, το φοιτητικό κίνημα των τεσσάρων εποχών και το αποτέλεσμα των εκλογών έδειξε ότι έχει διαμορφωθεί ένα κοινωνικό και πολιτικό ρήγμα.
Τα αστικά επιτελεία ψάχνουν τρόπους να ελέγξουν την αριστερή μετατόπιση, να την καθηλώσουν μέσα στα όρια του συστήματος. «Κανείς δεν διαφωνεί ότι υπάρχει αίσθημα αδικίας, τα οικονομικά συμφέροντα επιβάλλονται, κανείς δεν διαφωνεί ότι το εισόδημα δεν κατανέμεται όπως θα έπρεπε. Αναζητούμε ένα νέο μοντέλο. Συμφωνώ με τον Α. Αλαβάνο ότι πρέπει να ξαναβρούμε τη γοητεία της συλλογικότητας». Τα λόγια αυτά δεν ειπώθηκαν από κάποιον λάιτ αριστερό, αλλά από έναν καραμπινάτο δεξιό, τον Νίκο Καραχάλιο, υπεύθυνο πολιτικού σχεδιασμού της ΝΔ, κατά την παρουσίαση του νέου βιβλίου του Α. Μητρόπουλου τη Δευτέρα. Βεβαίως, σύμφωνα με την εκτίμηση του ΝΑΡ (όπως καταγράφεται και στα υλικά της επερχόμενης εργατικής του συνδιάσκεψης), το κεφάλαιο -σε εθνικό και διεθνικό επίπεδο- είναι αποφασισμένο και εν πολλοίς αναγκασμένο να προχωρήσει σε μια νέα βουτιά στην εκμετάλλευση της εργατικής τάξης για να αντιμετωπίσει την κρίση που καθηλώνει την κερδοφορία του. Έτσι, η αναζήτηση νέου «μοντέλου» διαχείρισης (κατά το Ομπάμα ή Χίλαρι) δεν φαίνεται να διαφοροποιεί την ουσία της εφαρμοζόμενης πολιτικής.
Το πολιτικό σύστημα, οι μορφές και οι ισορροπίες των πολιτικών κομμάτων όμως, μπορεί και πρέπει να τροποποιηθούν, ώστε να χρησιμοποιηθούν ως πολιτικά για τους κοινωνικούς κραδασμούς που έρχονται. Στην Ελλάδα, η βαθιά κρίση του ΠΑΣΟΚ επιβάλλει την αναζήτηση άλλων δυνάμεων, που θα μπορούσαν να παίξουν αυτό το ρόλο ή μάλλον που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σαν καταλύτες μιας χρήσιμης για το κεφάλαιο αναδιάταξης. Από πολλές απόψεις φαίνεται ότι δοκιμάζεται ο ρόλος αυτός στις μικρές πλάτες του ΣΥΝ. Για δύο λόγους: Αφενός ο ΣΥΝ είναι πιο εύκαμπτος πολιτικός σχηματισμός, καθώς δεν έχει ισχυρές στρατηγικές δεσμεύσεις (σε επαναστατική κατεύθυνση), δεν μιλά δηλαδή για ανατροπή και έξοδο από τον καπιταλισμό, ενώ μεγάλο μέρος του πολιτικού του προσωπικού είναι από καιρό σε μια λογική «προοδευτικής» διαχείρισης μέσα στα πλαίσια του συστήματος. Αφετέρου, έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερους δεσμούς με τα νέα κινήματα και με τα νέα κύματα ριζοσπαστικοποίησης, οπότε η ενσωμάτωσή τους θα είναι πιο εύκολη με τον ΣΥΝ «μέσα στο παιχνίδι».
Άσχετα με την υπερβολή των γκάλοπ, μετατόπιση δυνάμεων προς τα αριστερά υπάρχει. Τάσεις απομάκρυνσης από τον αστικό δικομματισμό υπάρχουν και δυναμώνουν. Πρόκειται για ένα ισχυρό κοινωνικό ρεύμα. Αυτό είναι καταρχήν ένα θετικό γεγονός. Δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι δείχνουν αποφασισμένοι να κάνουν ένα πρώτο βήμα προς τη χειραφέτηση από την ηγεμονία ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, αναζητούν αριστερά. Είναι λογικό να σταθούν καταρχήν στην Αριστερά που βλέπουν (στα κανάλια και όχι μόνο), που βρίσκεται πιο κοντά με το σημερινό επίπεδο συνείδησής τους, που εκφράζει το «δεν πάει άλλο» και όχι το «μπορεί να πάει αλλιώς».
Κι όμως, η βαθύτερη κίνηση των γεγονότων (ειδικά στη σκιά της καπιταλιστικής κρίσης) εκτιμούμε ότι φέρνει στο προσκήνιο την αναγκαιότητα όχι απλά μιας αντινεοφιλελεύθερης (ΣΥΡΙΖΑ) ή μιας αντιμονοπωλιακής Αριστεράς (ΚΚΕ), αλλά μιας αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Οι δυνάμεις της επαναστατικής Αριστεράς χρειάζονται μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση αλλά όχι αυτάρκεια, τόλμη και πολιτική εγρήγορση για τις κατάλληλες αναπροσαρμογές για να ανταποκριθούν στις νέες δυνατότητες.
Η ρεφορμιστική Αριστερά θα βρεθεί μπροστά σε νέα αδιέξοδα. Το πιο χαρακτηριστικό είναι αυτό που γίνεται σήμερα. Την ώρα που η Αριστερά μοιράζει υπουργικές καρέκλες (με την αριστερή κυβέρνηση του ΣΥΝ ή με τη λαϊκή διακυβέρνηση - εξουσία του ΚΚΕ), η κυβέρνηση μοιράζει επιδόματα κηδείας με το νέο Ασφαλιστικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ, παρά τις ανεβασμένες αγωνιστικές διαθέσεις των μαζών, δεν έχουν ένα πολιτικό σχέδιο για να ηττηθεί η κυβέρνηση, να αποκρουστεί η επίθεση, έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος για μεγαλύτερες ανατροπές. Ο ΣΥΝ μένει εγκλωβισμένος στη συγκυβέρνηση με την ΠΑΣΚΕ στη ΓΣΕΕ, το ΚΚΕ στην αυτάρκεια του ΠΑΜΕ...
Εδώ αναδεικνύεται το βαθύτερο πρόβλημα των κυβερνητικών προτάσεων της επίσημης Αριστεράς που ήρθαν στην επιφάνεια τους τελευταίους μήνες. Ο ΣΥΝ επιδιώκει να δώσει μια απάντηση στο συνολικό πολιτικό ζήτημα, στο πρόβλημα της εξουσίας, αλλά εντός του συστήματος. Όσο περισσότερο μιλούν τα στελέχη του ΣΥΝ, τόσο γίνεται πιο καθαρό ότι το πρόγραμμα της «αριστερής κυβέρνησης» που προτείνουν δεν είναι τίποτα άλλο από ένα «κράτος πρόνοιας» στην εποχή της καπιταλιστικής ολοκλήρωσης, ένα σοσιαλδημοκρατικής λογικής κοινωνικό συμβόλαιο, εντός του άγριου καπιταλισμού της εποχής μας και μάλιστα εντός της ΕΕ! Η ελπίδα μετατρέπεται σε οδυνηρή αυταπάτη. Αλήθεια πώς θα ασκήσει κανείς αριστερή πολιτική υπό την επιτήρηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με τις νόρμες της ΟΝΕ και την ελεύθερη αγορά του Μάαστριχτ και της Λισαβόνας; Τι φιλεργατικό πρόγραμμα μπορεί αν εφαρμοστεί χωρίς ρήξη με την αστική ιδιοκτησία και εξουσία; Ακούστηκε για αστείο, αλλά ο Α. Αλαβάνος ζήτησε από τον Δ. Χριστόφια να μεταφέρει εμπειρίες από το πώς λειτουργεί μια αριστερή κυβέρνηση. Αυτό εννοούν δηλαδή; Μια κυβέρνηση σαν του ΑΚΕΛ, που δήλωσε ότι θα σεβαστεί όλες τις υποχρεώσεις της Κύπρου στην ΕΕ;
Από την άποψη αυτή, ακόμα και η άρνηση σήμερα του ΣΥΝ να συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ και οι δηλώσεις Αλαβάνου στην Αυγή ότι το ΠΑΣΟΚ είναι δομικό στοιχείο του συστήματος (όσο κι αν αποδεικνύουν ότι με το διαχωρισμό από το ΠΑΣΟΚ κερδίζεις από τη λαϊκή του βάση) δεν αποτελούν απάντηση. Γιατί η ηγεσία του ΣΥΝ θα ήθελε να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη...
Η κριτική της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς στο νέο κυβερνητισμό του ΣΥΝ δεν γίνεται από τη σκοπιά του εάν η δική μας «δεύτερη παρουσία» της επανάστασης είναι καλύτερη από τη σημερινή «άφεση αμαρτιών» του ΣΥΝ. Αλλά από το γεγονός ότι η πολιτική γραμμή του ΣΥΝ αφυδατώνει το περιεχόμενο του κινήματος σήμερα, υποβιβάζει τα αιτήματα στο όριο ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου, ενισχύει τη λογική της αναμονής και της εκπροσώπησης από μια αριστερή κυβέρνηση, αντί για τη λογική όχι απλά της συμμετοχής και της κινηματικής δράσης, αλλά του πολιτικού ρόλου του ίδιου του εργατικού κινήματος και των μαζών που κάνουν οι ίδιες πολιτική και αλλάζουν τη ζωή τους.
Οι εργαζόμενοι και οι νέοι σήμερα έχουν πολύ περισσότερα να κερδίσουν από μια γραμμή μαχητικής εργατικής αντιπολίτευσης, ανυπότακτου αγώνα για την ανατροπή. Η μεγαλύτερη ανατροπή πέρσι, η κατάργηση της αντιδραστικής αναθεώρησης του Συντάγματος, ήρθε από το συγκλονιστικό φοιτητικό κίνημα που είχε γραμμή ρήξης και όχι ...διακυβέρνησης. Και σήμερα και αύριο είναι πολύ πιο αποτελεσματική και χρήσιμη για τους εργαζόμενους η γραμμή του επαναστατικού αντικαπιταλιστικού αγώνα, από τις κυβερνητικές προτάσεις της Αριστεράς. Το επείγον είναι η επαναστατική Αριστερά να κινηθεί αποφασιστικά, ενωτικά, για να δώσει σάρκα και οστά στην πολιτική της.
ΠΡΙΝ 09/03/2008 ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΛΑΦΡΟΣ
.png)
