ΠΡΟΣ: Τον Αξιότιμο Κο Υπουργό Εργασίας Κο Λοβέρδο
Θέμα: «Παρατηρήσεις επί του άρθρου 66 του δημοσιευθέντος σχεδίου νόμου για το ασφαλιστικό, που αφορά τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών καθαρισμού»
Αξιότιμε Κε Υπουργέ,
Με λύπη μας διαπιστώσαμε ότι στο σχέδιο νόμου για το ασφαλιστικό, περιλήφθηκε το εν λόγω άρθρο 66 το οποίο σε καμία περίπτωση δεν αντιμετωπίζει στη ρίζα του το πρόβλημα της αυθαιρεσίας των εργολαβικών εταιρειών παροχής υπηρεσιών καθαρισμού, στηριζόμενο στην υποτιθέμενη δυνατότητα του κρατικού ελέγχου των τυχόν παρατυπιών, δυνατότητα που, πολύ καλά γνωρίζετε, ότι είναι ελάχιστη έως ανύπαρκτη! Δυστυχώς, υπό την επίφαση της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, δεν γίνεται μία γενναία τομή στο ζήτημα, με την ικανοποίηση του πάγιου αιτήματός μας για πρόσληψη μόνιμου προσωπικού στους φορείς του Δημοσίου που αναθέτουν εργολαβίες καθαρισμού, αλλά θεσπίζονται διατάξεις αμφίβολης αποτελεσματικότητας οι οποίες, εν πολλοίς, επαναλαμβάνουν κάπως πιο οργανωμένα, το ισχύον νομικό πλαίσιο, επαφιέμενες τελικά στον «πατριωτισμό» των εργολάβων! Στο κείμενο πάντως αυτό που δόθηκε στη δημοσιότητα και εντός του πλαισίου που το ίδιο προδιαγράφει, σας αποστέλουμε τις παρατηρήσεις μας, με την απαίτηση πως, έστω και την ύστατη στιγμή, εισακούσετε τα αιτήματά μας:
1) αναφορικά με το θεσπιζόμενο «βιβλίο ημερήσιων δελτίων απασχολούμενου προσωπικού» στον τόπο εργασίας. Διαφωνούμε πλήρως με την ευθύνη για την τήρηση και διατήρηση εκ μέρους του εργολάβου. Είναι επιτακτική ανάγκη να τίθεται υπό την ευθύνη του φορέα του έργου έτσι ώστε να αποκλείονται παρεμβάσεις σε αυτό, που στο χώρο μας, είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Επίσης να οριστεί η υποχρέωση του φορέα να χορηγεί αντίγραφα του εν λόγω βιβλίου σε κάθε εργαζόμενο που υποβάλει σχετική αίτηση, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει για κάθε νόμιμο δικαίωμά του. Έχει παρατηρηθεί πώς σε παρόμοιες περιπτώσεις, ο φορέας ή το ΙΚΑ αρνούνται να χορηγούν αντίγραφα σε εργαζόμενους π.χ. των συμβάσεων εργολαβίας, με το αστείο πρόσχημα των «προσωπικών δεδομένων», για το λόγο αυτό είναι σκόπιμη η μεταρρύθμιση της διάταξης.
2) τα οριζόμενα στον όρο Β. περί υποχρέωσης αναφοράς στην εργολαβική σύμβαση για τεχνικό ασφαλείας και γιατρό εργασίας, δεν έχουν καμία πρακτική αξία, αν δεν συνοδεύονται από υποχρέωση των εργολάβων να προβαίνουν σε εκπαίδευση του προσωπικού καθώς και σε πιστοποίηση της εκπαίδευσης αυτής από φορέα που έχει τη δυνατότητα αυτή. Δυστυχώς, αν και το επάγγελμά μας αναφέρεται απαξιωτικά από πολλούς, εν τούτοις είναι εξαιρετικά επικίνδυνο στην εκτέλεσή του, τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους τρίτους, όπως άλλωστε αποδεικνύει η πληθώρα των εργατικών ατυχημάτων στο χώρο μας. Ο έλεγχος της πιστοποίησης αυτής μπορεί να γίνεται και μέσω του κλαδικού σωματείου των εργαζομένων, προκειμένου να αποφεύγεται η ταλαιπωρία των εργαζομένων και κατόπιν να ενημερώνεται ο εργοδότης.
3) δεν κατανοούμε το περιθώριο που δίνεται στους εργολάβους για τη λήψη της κύρωσης της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας και του αποκλεισμού συμμετοχής του επί τριετία σε δημόσιους διαγωνισμούς που προβλέπει η παρ.3. Η σύμβαση θα πρέπει να καταγγέλλεται άμεσα με την πρώτη διαπίστωση παράβασης των αναφερόμενων στην παρ. αυτή εργασιακών θεμάτων. Και τούτο διότι η λέξη «υποτροπή» αφήνει περιθώρια για πολλές ερμηνείες και ιδίως για το πέρα από πόσες παραβιάσεις θεωρείται υπότροπος ο εργολάβος ή για το ποιες παραβιάσεις θεωρούνται «υποτροπή», δηλ. όλες έχουν την ίδια απαξία για το νομοσχέδιο; Θεωρούμε ατελέσφορη τη ρύθμιση στο μέτρο που περιορίζει μόνο στους ελεγκτικούς μηχανισμούς ΣΕΠΕ και ΙΚΑ ΕΤΑΜ τη διαπίστωση των παραβάσεων, διότι οι ίδιοι μηχανισμοί, μέχρι και σήμερα που μιλάμε, έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικοί . Είναι σκόπιμο να επεκταθεί η δυνατότητα διαπίστωσης παραβάσεων και από άλλους φορείς όπως π.χ., τον ίδιο τον κύριο του έργου, το επιχειρησιακό ή και το κλαδικό σωματείο εργαζομένων, ή και κάθε άλλο τρίτο ο οποίος θα θέτει υπόψη του φορέα τις παραβιάσεις αυτές, ως αρμόδιο για την καταγγελία της σύμβασης.
4) Στις επιτροπές του άρθρου 4 είναι απαρέγκλιτη ανάγκη να συμμετέχουν είτε εκπρόσωποι του επιχειρησιακού σωματείου εργαζομένων ή του τοπικού εργατικού κέντρου ή ακόμα και του κλαδικού σωματείου των καθαριστών, δεδομένου ότι υπάρχει ο φόβος σύμπτωσης στο πρόσωπο των μελών αυτών του ελεγκτή και του ελεγχόμενου, στην περίπτωση δυσλειτουργίας των συμβάσεων και έγερσης ευθύνης του φορέα για ζημία του δημοσίου. Η συμμετοχή εκπροσώπων των εργαζομένων καθιστά αδιάβλητο τον έλεγχο προόδου και καλής εκτέλεσης του έργου.
5) Θεωρούμε ότι η καλύτερη ρύθμιση του υπό συζήτηση νομοσχεδίου, δηλ. αυτή που αναφέρεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. Γ αυτού, ότι δηλ. σε επιχειρήσεις που απασχολούν κάτω των 20 ατόμων και φυσικά πρόσωπα, υπάρχει απευθείας απαίτηση των αξιώσεων των εργαζομένων του εργολάβου εναντίον τους, δυστυχώς ανεπίτρεπτα περιορίζεται χωρίς προφανή λόγο. Εφόσον θεσπισθεί η εις ολόκληρον και αλληλέγγυα ευθύνη του κυρίου του έργου με τον εργοδότη-εργολάβο, είναι μαθηματικά βέβαιη και η λειτουργία όλων των υπολοίπων άρθρων του νομοσχεδίου! Είναι νομίζουμε, εύκολο και ανέξοδο να μιλάμε για ευθύνες, ελέγχους, επιτροπές κλπ. όταν δεν επικρέμαται η δαμόκλειος σπάθη της ατομικής ευθύνης του κυρίου του έργου για τις οικονομικές ατασθαλίες του εργολάβου, αναφορικά με τις μισθολογικές και συναφείς υποχρεώσεις. Γιατί εξαιρείται το δημόσιο και οι μεγάλες (άνω των 20 ατόμων) επιχειρήσεις από την εις ολόκληρο ευθύνη; Γιατί ρίχνετε για άλλη μία φορά το μπαλάκι στους εργαζόμενους να καταγγείλουν, διώξουν δικαστικά, καταχρεωθούν οικονομικά, κάποιον εργολάβο που, σε πολλές περιπτώσεις, έχει αποδειχθεί αφερέγγυος με συνέπεια την απώλεια όλων των εργατικών αξιώσεων; Τι φοβάται η Πολιτεία και δεν αναθέτει τις αυτόματες ευθύνες που προέρχονται και από την πλημμελή έλεγχο της καλής εκτέλεσης της σύμβασης (αναφορικά με τις υποχρεώσεις του εργολάβου στο προσωπικό του) στον ίδιο τον κύριο του έργου και στους εκπροσώπους του; Είναι επιτακτική η επέκταση της εις ολόκληρο ευθύνης σε όλο το φάσμα των εργολαβιών παροχής υπηρεσιών καθαριότητας, ανεξάρτητα από το μέγεθος του φορέα του έργου. Ειδάλλως καταλήγει να θεσμοθετείται μία διακριτική μεταχείριση εκ μέρους του Υπουργείου υπέρ των ισχυρών μερών της τριμερούς αυτής σχέσης, που το μόνο που βλάπτει είναι το ασθενέστερο μέρος, δηλ. τον εργαζόμενο.
6) θεωρούμε σκόπιμο στην παρ. Ε του άρθρου να προστεθεί συγκεκριμένη υποχρέωση του εργολάβου να αναφέρει τον τόπο παροχής της εργασίας του εργαζόμενου, γιατί έχει παρατηρηθεί συχνότατα το φαινόμενο της μεταφοράς εργαζομένων από έργο σε έργο, για λόγους προφανούς καταστρατήγησης ατομικών συμβάσεων και εξαπάτησης φορέων του έργου με τη χρησιμοποίηση προσωπικού που «ανακυκλώνεται» σε έργα αλλά αμείβεται για λιγότερες ώρες εργασίας.
Επιφυλασσόμαστε για οποιεσδήποτε άλλες παρατηρήσεις μας, τις οποίες θα θέσουμε υπόψη σας
Με τιμή
ΤΟ Δ.Σ.
Αρθρο 66
Συμβάσεις εργολαβίας Εταιρειών Παροχής ΥπηρεσιώνΑ. 1. Στις περιπτώσεις παροχής εργασίας, μέσω Εταιρειών Παροχής Υπηρεσιών-Εργολάβων με αποδέκτη το δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμίδας, τις δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις καθώς και τις λοιπές επιχειρήσεις του Ιδιωτικού Τομέα, καθιερώνεται η τήρηση βιβλίου ημερήσιων δελτίων απασχολούμενου προσωπικού στον τόπο εργασίας. Την ευθύνη για την τήρηση και διατήρηση του ως άνω βιβλίου για μία δεκαετία έχει η Εταιρεία Παροχής Υπηρεσιών-Εργολάβος. Το βιβλίο ημερήσιων δελτίων απασχολούμενου προσωπικού αντικαθιστά το πρόγραμμα εργασίας που προβλέπεται στην παρ. 6 του άρθρου 16 του Ν. 2874/2000 (Α’ 286). Η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 16 του ίδιου νόμου, διατηρεί την ισχύ της.
2. Με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης καθορίζεται ο τύπος του βιβλίου, τα στοιχεία που θα περιλαμβάνει, καθώς και οτιδήποτε άλλο κρίνεται απαραίτητο για την εφαρμογή της παρούσας διάταξης.
3. Σε κάθε υπόχρεο που δεν τηρεί ή τηρεί με ελλιπή ή ανακριβή ή παραποιημένα στοιχεία, ή δεν επιδεικνύει για οποιοδήποτε λόγο στα αρμόδια ελεγκτικά όργανα το βιβλίο αυτό, επιβάλλονται από τους Κοινωνικούς Επιθεωρητές Εργασίας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) οι διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται από το άρθρο 16 του Ν. 2639/98 (Α’ 205), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μπορεί κατά τον έλεγχο να λαμβάνει γνώση του ως άνω βιβλίου, καθώς και αντίγραφο αυτού.
Β. 1. Το δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμίδας, οι δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και όλες οι επιχειρήσεις που ανήκουν στο Δημόσιο, σε περίπτωση που συνάπτουν σύμβαση εργολαβίας με Εταιρείες Παροχής Υπηρεσιών-Εργολάβους, έχουν την υποχρέωση να αναφέρουν στο περιεχόμενο της σύμβασης και τα παρακάτω: α) τον αριθμό των εργαζομένων, β) τις ώρες και τις ημέρες εργασίας, γ) τις πάσης φύσεως νόμιμες αποδοχές, δ) τις ασφαλιστικές εισφορές με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά, ε) την καταβολή των αποδοχών των εργαζομένων μέσω Τραπέζης και γνωστοποίηση του αποδεικτικού αυτού στον αποδέκτη των υπηρεσιών και στ) την υποχρέωση της συμμετέχουσας Εταιρείας Παροχής Υπηρεσιών-Εργολάβου για εφαρμογή των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας περί ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου. Απαιτείται ειδική αναφορά στις υποχρεώσεις για τεχνικό ασφάλειας και γιατρό εργασίας, για εκτίμηση κινδύνου, για παροχή μέσων ατομικής προστασίας, για προστασία από βλαπτικούς παράγοντες και για την ενημέρωση των εργαζομένων όσον αφορά τους κινδύνους. Η μη αναγραφή του ως άνω υποχρεωτικού περιεχομένου στη σύμβαση εργολαβίας επιφέρει την απόρριψη της δαπάνης πληρωμής.
2. Αν για την ανάθεση του έργου απαιτείται διακήρυξη θα αναφέρονται σ’ αυτή και τα παρακάτω: α) ο αριθμός των εργαζομένων, β) οι ώρες και οι ημέρες εργασίας, γ) οι πάσης φύσεως νόμιμες αποδοχές, δ) οι ασφαλιστικές εισφορές με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά, ε) η καταβολή των αποδοχών των εργαζομένων μέσω Τραπέζης και γνωστοποίηση του αποδεικτικού αυτού στον αποδέκτη των υπηρεσιών και στ) η υποχρέωση της συμμετέχουσας Εταιρείας Παροχής Υπηρεσιών-Εργολάβου για εφαρμογή των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας περί ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου. Απαιτείται ειδική αναφορά στις υποχρεώσεις για τεχνικό ασφάλειας και γιατρό εργασίας, για εκτίμηση κινδύνου, για παροχή μέσων ατομικής προστασίας, για προστασία από βλαπτικούς παράγοντες και για την ενημέρωση των εργαζομένων όσον αφορά τους κινδύνους.
3. Αν από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς ΣΕΠΕ και ΙΚΑ-ΕΤΑΜ διαπιστώνονται παραβάσεις που αφορούν αδήλωτη εργασία, ή τα χρονικά όρια εργασίας, ή την αμοιβή, ή την απασχόληση αλλοδαπών που διαμένουν παράνομα στη χώρα μας, ή την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων, ή την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, κοινοποιείται στον αποδέκτη των υπηρεσιών αντίγραφο των δελτίων ελέγχου ή των εκθέσεων ελέγχου και των παραστατικών των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών, των υπηρεσιών ΣΕΠΕ και ΙΚΑ-ΕΤΑΜ αντίστοιχα. Αν διαπιστώνεται υποτροπή των παραβάσεων ως προς τα παραπάνω θέματα, από την Εταιρεία Παροχής Υπηρεσιών, καταγγέλλεται η σύμβαση και αποκλείεται η εν λόγω εταιρεία από δημόσιους διαγωνισμούς έως και τρία χρόνια.
4. Οι υπηρεσίες του δημοσίου, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμίδας, των δημοσίων και δημοτικών επιχειρήσεων υποχρεούνται κατά τη σύναψη των συμβάσεων με εταιρείες παροχής υπηρεσιών να αναφέρουν τον ορισμό επιτροπών ή εντεταλμένων οργάνων, τα οποία προ της καταβολής της συμφωνηθείσας αμοιβής κατά τακτά διαστήματα ή/και κατά την ολοκλήρωση του έργου, ελέγχουν την πρόοδο ή την καλή εκτέλεση αυτού. Παράλληλα να ελέγχουν την τήρηση των αναφερομένων όρων στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου.
5. Οταν διαπιστώνεται μη τήρηση εν όλω ή εν μέρει των όρων σύμβασης εργολαβίας τα αρμόδια ως άνω όργανα γνωμοδοτούν και εισηγούνται στον αποδέκτη των υπηρεσιών την έκπτωση της σύμβασης εργολαβίας.
Γ. Λοιπές επιχειρήσεις που αναθέτουν σε Εταιρείες Παροχής Υπηρεσιών-Εργολάβους την εκτέλεση έργου και απασχολούν άνω των είκοσι (20) ατόμων, έχουν την υποχρέωση να συνάπτουν σύμβαση στην οποία θα περιέχονται και τα παρακάτω: α) ο αριθμός των εργαζομένων, β) οι ώρες και ημέρες εργασίας, γ) οι πάσης φύσεως νόμιμες αποδοχές, δ) οι ασφαλιστικές εισφορές με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά, ε) καταβολή των αποδοχών των εργαζομένων μέσω Τραπέζης και γνωστοποίηση του αποδεικτικού αυτού στον αποδέκτη των υπηρεσιών και στ) την υποχρέωση της συμμετέχουσας Εταιρείας Παροχής Υπηρεσιών – Εργολάβου για εφαρμογή των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας περί ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου με ειδική αναφορά στις υποχρεώσεις για τεχνικό ασφάλειας και γιατρό εργασίας, για εκτίμηση κινδύνου, για παροχή μέσων ατομικής προστασίας, για προστασία από βλαπτικούς παράγοντες και για την ενημέρωση των εργαζομένων όσον αφορά τους κινδύνους. Οι Επιχειρήσεις Παροχής Υπηρεσιών-Εργολάβοι, υποχρεούνται να γνωστοποιούν στους αποδέκτες των υπηρεσιών τα αποδεικτικά Τραπέζης που αφορούν την καταβολή αποδοχών και τα αποδεικτικά καταβολής τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών. Αν διαπιστώνεται οφειλή για τα παραπάνω, ο αποδέκτης των υπηρεσιών καλύπτει από το συμφωνηθέν τίμημα τις απαιτήσεις που αφορούν τις μισθολογικές υποχρεώσεις και ασφαλιστικές εισφορές, μέχρι του οφειλομένου ποσού. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί ΣΕΠΕ και ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, αν διαπιστώνουν παραβάσεις της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας, υποχρεούνται να γνωστοποιούν στον αποδέκτη των υπηρεσιών αντίγραφο του δελτίου ελέγχου και της έκθεσης ελέγχου αντίστοιχα. Αν διαπιστώνεται υποτροπή των παραβάσεων ως προς τα παραπάνω θέματα, από την Εταιρεία Παροχής Υπηρεσιών, καταγγέλλεται η σύμβαση και αποκλείεται η εν λόγω εταιρεία από δημόσιους διαγωνισμούς έως και τρία χρόνια. Σε επιχειρήσεις που απασχολούν κάτω των 20 ατόμων και φυσικά πρόσωπα, που συνάπτουν σύμβαση με Εταιρεία Παροχής Υπηρεσιών-Εργολάβο, οι εργαζόμενοι για τις μισθολογικές υποχρεώσεις και ασφαλιστικές εισφορές, έχουν απαίτηση απευθείας κατά του αποδέκτη των υπηρεσιών και μέχρι του ποσού που οφείλει.
Δ. Κάθε Επιχείρηση Παροχής Υπηρεσιών-Εργολάβος έχει υποχρέωση να υποβάλει στην οικεία Κοινωνική Επιθεώρηση του ΣΕΠΕ με την κατάθεση του Πίνακα Προσωπικού και Ωρών Εργασίας, αναλυτική κατάσταση στην οποία θα αναφέρονται οι αποδέκτες των υπηρεσιών, με τους οποίους έχει συνάψει σύμβαση εργολαβίας. Επίσης, έχουν την υποχρέωση εντός 15 ημερών να υποβάλουν αντίγραφο της ως άνω κατάστασης, καθώς και αντίγραφα των συμβάσεων που συνάπτονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 2 και 3 του παρόντος άρθρου στην οικεία Υπηρεσία του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Ο αποδέκτης των υπηρεσιών έχει υποχρέωση ελέγχου τήρησης των υποχρεώσεων αυτών, αλλιώς φέρει την ευθύνη για τη μη κατάθεση των ως άνω συμβάσεων.
Αν οι συμβάσεις της παραγράφου Γ, δεν γνωστοποιούνται στην οικεία Υπηρεσία του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μέσα στην προβλεπόμενη από το προηγούμενο εδάφιο προθεσμία, ο αποδέκτης των υπηρεσιών καθίσταται υπόχρεος για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων.
Ε. Για την παροχή εργασίας μέσω Εταιρειών Παροχής Υπηρεσιών-Εργολάβων απαιτείται προηγούμενη έγγραφη σύμβαση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου. Η σύμβαση συνάπτεται μεταξύ της Εταιρείας Παροχής Υπηρεσιών-Εργολάβου και του μισθωτού και σε αυτήν πρέπει απαραιτήτως να αναφέρονται οι όροι εργασίας και η διάρκειά της, οι όροι παροχής της εργασίας στον ή στους αποδέκτες των υπηρεσιών, οι όροι αμοιβής και ασφάλισης του μισθωτού, καθώς και κάθε άλλο στοιχείο το οποίο, κατά την καλή πίστη και τις περιστάσεις, πρέπει να γνωρίζει ο μισθωτός αναφορικά με την παροχή της εργασίας του. Σε κάθε περίπτωση ο μισθωτός διατηρεί στο ακέραιο τις απαιτήσεις του από τη σχέση εργασίας.
ΣΤ. Με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης καθορίζονται τα τυχόν επιπλέον στοιχεία που πρέπει να περιέχουν οι συμβάσεις που συνάπτονται, μεταξύ των Εταιρειών Παροχής Υπηρεσιών-Εργολάβων και των μισθωτών, καθώς και οτιδήποτε άλλο κρίνεται απαραίτητο για την εφαρμογή της παρούσας διάταξης.
Ζ. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου καταλαμβάνουν συμβάσεις που συνάπτονται μετά την ισχύ του παρόντος νόμου.
